Yoğun BakımGenel CerrahiAnesteziyolojiİç Hastalıkları

Genel Cerrahi Yoğun Bakımda Hasta Takibi: Kritik Noktalar ve Yeni Yaklaşımlar

Genel cerrahi yoğun bakım üniteleri (YBÜ), karmaşık cerrahi girişimler geçirmiş veya ciddi komplikasyonlar geliştirmiş hastaların hayati fonksiyonlarının yakından izlendiği ve desteklendiği kritik öneme sahip bölümlerdir. Bu hastalarda morbidite ve mortalite oranları yüksek olduğundan, etkin hasta takibi ve yönetimi büyük önem taşır. Bu yazıda, genel cerrahi YBÜ'lerinde hasta takibinin kritik noktaları ve güncel yaklaşımları detaylı bir şekilde incelenecektir.

1. Genel Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesinin Özellikleri ve Hasta Profili

Genel cerrahi YBÜ'leri, diğer YBÜ'lere kıyasla kendine özgü hasta popülasyonuna sahiptir. Bu hastalar genellikle:

• Büyük ve karmaşık cerrahi operasyonlar geçirmişlerdir.
• Travma sonrası stabilizasyon gerektiren hastalardır.
• Sepsis, akut solunum yetmezliği (ARDS), çoklu organ yetmezliği (MODS) gibi ciddi komplikasyonlar geliştirmişlerdir.
• Onkolojik cerrahi sonrası yoğun bakım ihtiyacı olan hastalardır.
• Transplantasyon cerrahisi sonrası bakıma ihtiyaç duyan hastalardır.

Bu hasta grubunun takibi, deneyimli bir ekip, gelişmiş monitorizasyon cihazları ve hızlı müdahale kapasitesi gerektirir.

1.1. Yoğun Bakım Ekibinin Rolü

Genel cerrahi YBÜ'lerinde hasta bakımında multidisipliner bir yaklaşım esastır. Ekipte şu uzmanlık alanlarından profesyoneller yer almalıdır:

• Yoğun Bakım Uzmanı: Hasta takibinin ve tedavisinin koordinasyonundan sorumludur.
• Genel Cerrah: Cerrahi girişimleri gerçekleştiren ve postoperatif bakımda rol alan cerrahtır.
• Anestezi Uzmanı: Ağrı yönetimi ve sedasyon uygulamalarında görev alır.
• Yoğun Bakım Hemşiresi: Hastanın 24 saat boyunca yakından takibini yapar, ilaçları uygular ve gerekli girişimlerde bulunur.
• Fizyoterapist: Solunum egzersizleri ve mobilizasyon uygulamaları ile hastanın iyileşmesine katkıda bulunur.
• Diyetisyen: Hastanın beslenme ihtiyacını değerlendirir ve uygun beslenme planını oluşturur.
• Eczacı: İlaç etkileşimlerini kontrol eder ve uygun ilaç dozlarını belirler.
• Mikrobiyoloji Uzmanı: Enfeksiyon kontrolü ve antibiyotik seçiminde yardımcı olur.

Ekip üyeleri arasında düzenli iletişim ve işbirliği, hasta bakımının kalitesini artırır.

2. Temel Monitorizasyon Yöntemleri

Genel cerrahi YBÜ'lerinde hastaların hayati fonksiyonları sürekli olarak monitorize edilmelidir. Bu monitorizasyon, aşağıdaki parametreleri içerir:

2.1. Kardiyovasküler Monitorizasyon

Kalp atış hızı (KAH), kan basıncı (KB), elektrokardiyografi (EKG) ve santral venöz basınç (SVB) gibi parametreler, kardiyovasküler sistemin durumunu değerlendirmek için kullanılır. Daha invaziv yöntemler arasında pulmoner arter kateterizasyonu (Swan-Ganz kateteri) ve arteriyel kateterizasyon yer alır. Bu yöntemler, kardiyak output (KO), sistemik vasküler direnç (SVR) ve pulmoner arter basıncı gibi daha ayrıntılı hemodinamik veriler sağlar. Özellikle şok tablosundaki hastalarda bu parametrelerin takibi kritik öneme sahiptir.

• Kalp Atış Hızı (KAH): Taşikardi veya bradikardi, hipovolemi, ağrı, anksiyete, ilaç yan etkileri veya elektrolit dengesizlikleri gibi çeşitli nedenlere bağlı olabilir.
• Kan Basıncı (KB): Hipotansiyon, hipovolemi, sepsis, kardiyojenik şok veya ilaç yan etkileri gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Hipertansiyon ise ağrı, anksiyete, sıvı yüklenmesi veya vazokonstriktör ilaçların kullanımına bağlı olabilir.
• Elektrokardiyografi (EKG): Aritmiler, iskemi veya elektrolit dengesizliklerini tespit etmek için kullanılır.
• Santral Venöz Basınç (SVB): Sıvı durumunu değerlendirmek için kullanılır. Ancak, SVB'nin tek başına sıvı durumunu doğru bir şekilde yansıtmadığı unutulmamalıdır.

2.2. Solunum Monitorizasyonu

Solunum hızı (SH), oksijen satürasyonu (SpO2), parsiyel oksijen basıncı (PaO2), parsiyel karbondioksit basıncı (PaCO2) ve end-tidal CO2 (EtCO2) gibi parametreler, solunum sisteminin durumunu değerlendirmek için kullanılır. Mekanik ventilasyon uygulanan hastalarda, tidal volüm (TV), solunum frekansı (RF), tepe hava yolu basıncı (PAW) ve plato basıncı gibi ventilasyon parametreleri de yakından takip edilmelidir. ARDS gibi durumlarda, akciğer koruyucu ventilasyon stratejileri (düşük tidal volüm, yüksek PEEP) uygulanmalıdır.

• Solunum Hızı (SH): Takipne veya bradipne, hipoksi, hiperkapni, ağrı, anksiyete veya metabolik asidoz gibi nedenlere bağlı olabilir.
• Oksijen Satürasyonu (SpO2): Hipoksi, yetersiz ventilasyon, akciğer hastalığı veya dolaşım bozuklukları gibi nedenlerle düşebilir.
• Parsiyel Oksijen Basıncı (PaO2): Arteriyel kan gazı analizi ile ölçülür ve hipoksemiyi değerlendirmek için kullanılır.
• Parsiyel Karbondioksit Basıncı (PaCO2): Arteriyel kan gazı analizi ile ölçülür ve hiperkapni veya hipokapniyi değerlendirmek için kullanılır.
• End-tidal CO2 (EtCO2): Ventilasyon etkinliğini non-invaziv olarak değerlendirmek için kullanılır.

2.3. Nörolojik Monitorizasyon

Bilinç düzeyi, pupilla reaksiyonları ve motor fonksiyonlar, nörolojik durumun değerlendirilmesinde kullanılan temel parametrelerdir. Glasgow Koma Skalası (GKS), bilinç düzeyini objektif olarak değerlendirmek için yaygın olarak kullanılan bir araçtır. İntrakraniyal basınç (İKB) monitorizasyonu, kafa travması veya serebral ödemi olan hastalarda beyin perfüzyonunu sağlamak için önemlidir. Elektroensefalografi (EEG), nöbet aktivitesini veya serebral disfonksiyonu tespit etmek için kullanılabilir.

• Bilinç Düzeyi: Letarji, somnolans, stupor veya koma gibi farklı bilinç düzeyleri, serebral perfüzyon bozukluğu, ilaç yan etkileri veya metabolik bozukluklar gibi nedenlere bağlı olabilir.
• Pupilla Reaksiyonları: Pupilla büyüklüğü ve ışık reaksiyonları, beyin sapı fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Anizokori (pupilla büyüklüğü farkı), kafa içi basınç artışı veya ilaç yan etkileri gibi nedenlere bağlı olabilir.
• Motor Fonksiyonlar: Kuvvet kaybı veya paralizi, inme, spinal kord yaralanması veya periferik sinir hasarı gibi nedenlere bağlı olabilir.
• İntrakraniyal Basınç (İKB): Kafa travması, serebral ödem veya intrakraniyal kanama gibi durumlarda artabilir ve beyin perfüzyonunu tehlikeye atabilir.
• Elektroensefalografi (EEG): Nöbet aktivitesini, serebral disfonksiyonu veya beyin ölümünü tespit etmek için kullanılır.

2.4. Böbrek Fonksiyonlarının Monitorizasyonu

İdrar çıkışı, serum kreatinin ve kan üre azotu (BUN) düzeyleri, böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Akut böbrek hasarı (ABH), sepsis, hipovolemi, nefrotoksik ilaçlar veya renal iskemi gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. İdrar çıkışının takibi, sıvı dengesini değerlendirmek için önemlidir. Gerekli durumlarda, sürekli renal replasman tedavisi (CRRT) gibi diyaliz yöntemleri uygulanabilir.

• İdrar Çıkışı: Oligüri veya anüri, hipovolemi, renal perfüzyon bozukluğu veya üriner obstrüksiyon gibi nedenlere bağlı olabilir.
• Serum Kreatinin: Böbrek fonksiyonlarının bir göstergesidir ve ABH'de yükselir.
• Kan Üre Azotu (BUN): Böbrek fonksiyonlarının bir göstergesidir ve ABH'de yükselir.

2.5. Koagülasyon Monitorizasyonu

Protrombin zamanı (PT), parsiyel tromboplastin zamanı (PTT), uluslararası normalleştirilmiş oran (INR) ve trombosit sayısı, koagülasyon sisteminin durumunu değerlendirmek için kullanılır. Koagülopati, sepsis, karaciğer yetmezliği, yaygın damar içi pıhtılaşma (DİK) veya antikoagülan ilaçların kullanımına bağlı olabilir. Tromboembolik olayları önlemek için düşük molekül ağırlıklı heparin (DMAH) veya diğer antikoagülan ilaçlar kullanılabilir.

• Protrombin Zamanı (PT): Karaciğer fonksiyon bozukluğu, K vitamini eksikliği veya warfarin kullanımı gibi nedenlerle uzayabilir.
• Parsiyel Tromboplastin Zamanı (PTT): Heparin kullanımı, hemofili veya lupus antikoagülanı gibi nedenlerle uzayabilir.
• Uluslararası Normalleştirilmiş Oran (INR): Warfarin tedavisinin etkinliğini değerlendirmek için kullanılır.
• Trombosit Sayısı: Trombositopeni, sepsis, DİK veya ilaç yan etkileri gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.

3. Enfeksiyon Kontrolü ve Antibiyotik Yönetimi

Genel cerrahi YBÜ'lerinde enfeksiyonlar önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Enfeksiyon kontrolü, el hijyeni, izolasyon önlemleri ve kateter ilişkili enfeksiyonların önlenmesi gibi uygulamaları içerir. Antibiyotik yönetimi, uygun antibiyotiklerin doğru dozda ve sürede kullanılmasını sağlar. Kültür sonuçlarına göre antibiyotik tedavisi ayarlanmalı ve gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır.

3.1. Enfeksiyon Kontrol Önlemleri

• El Hijyeni: En önemli enfeksiyon kontrol önlemidir. Ellerin sık sık sabun ve su ile yıkanması veya alkol bazlı el antiseptikleri ile ovulması gerekir.
• İzolasyon Önlemleri: Enfekte hastaların diğer hastalardan ayrı tutulması ve uygun izolasyon önlemlerinin (örneğin, eldiven, maske, önlük) kullanılması gerekir.
• Kateter İlişkili Enfeksiyonların Önlenmesi: Santral venöz kateter, üriner kateter ve mekanik ventilasyon tüpü gibi invaziv cihazların kullanımında steril teknikler uygulanmalı ve kateterlerin gereksiz kullanımından kaçınılmalıdır.

3.2. Antibiyotik Yönetimi

• Ampirik Antibiyotik Tedavisi: Enfeksiyon şüphesi olan hastalarda, kültür sonuçları beklenmeden geniş spektrumlu antibiyotikler başlanabilir. Ancak, kültür sonuçları geldikten sonra antibiyotik tedavisi daraltılmalı veya uygun antibiyotiklere geçilmelidir.
• Kültür Sonuçlarına Göre Antibiyotik Tedavisi: Kültür sonuçları, enfeksiyona neden olan mikroorganizmayı ve antibiyotik duyarlılığını belirler. Antibiyotik tedavisi, kültür sonuçlarına göre ayarlanmalıdır.
• Antibiyotik Direnci: Antibiyotik direnci, YBÜ'lerde önemli bir sorundur. Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılmalı ve antibiyotik yönetimi programları uygulanmalıdır.

4. Beslenme Desteği

Genel cerrahi YBÜ hastaları, hiperkatabolik ve hipermetabolik bir durumda olduklarından, yeterli beslenme desteği sağlanması önemlidir. Enteral beslenme (EN), mümkünse tercih edilen beslenme yoludur. EN'nin mümkün olmadığı durumlarda, parenteral beslenme (PN) uygulanabilir. Beslenme desteği, hastanın enerji, protein ve mikrobesin ihtiyaçlarını karşılamalıdır.

4.1. Enteral Beslenme (EN)

EN, sindirim sistemini kullanarak besinlerin verilmesidir. EN'nin avantajları şunlardır:

• Bağırsak bariyer fonksiyonunu korur.
• Enfeksiyon riskini azaltır.
• Daha fizyolojiktir.
• Daha ucuzdur.

EN, nazogastrik tüp, nazojejunal tüp veya perkütan endoskopik gastrostomi (PEG) yoluyla verilebilir.

4.2. Parenteral Beslenme (PN)

PN, sindirim sistemini kullanmadan besinlerin doğrudan damar yoluyla verilmesidir. PN, EN'nin mümkün olmadığı veya yetersiz kaldığı durumlarda uygulanır. PN'nin riskleri şunlardır:

• Enfeksiyon riski yüksektir.
• Karaciğer fonksiyon bozukluğuna neden olabilir.
• Daha pahalıdır.

PN, santral venöz kateter yoluyla verilir.

4.3. Beslenme İhtiyacının Belirlenmesi

Beslenme ihtiyacı, hastanın yaşına, cinsiyetine, kilosuna, aktivite düzeyine ve hastalığının şiddetine göre değişir. Enerji ihtiyacı, Harris-Benedict denklemi veya indirekt kalorimetri ile belirlenebilir. Protein ihtiyacı, genellikle 1.2-2.0 g/kg/gün olarak hesaplanır.

5. Ağrı Yönetimi ve Sedasyon

Genel cerrahi YBÜ hastaları, ağrı ve anksiyete yaşayabilirler. Ağrı yönetimi ve sedasyon, hastaların konforunu sağlamak ve mekanik ventilasyonu tolere etmelerine yardımcı olmak için önemlidir. Ağrı yönetimi, farmakolojik (opioidler, nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar) ve nonfarmakolojik yöntemleri (pozisyon verme, masaj, müzik terapisi) içerebilir. Sedasyon, hastanın bilinç düzeyini azaltarak anksiyeteyi ve ajitasyonu kontrol altına alır.

5.1. Ağrı Yönetimi Yöntemleri

• Opioidler: Morfin, fentanil, hidromorfon gibi opioidler, şiddetli ağrıyı kontrol altına almak için kullanılır. Opioidlerin yan etkileri arasında solunum depresyonu, hipotansiyon ve kabızlık yer alır.
• Nonsteroidal Antiinflamatuar İlaçlar (NSAİİ'ler): İbuprofen, naproksen gibi NSAİİ'ler, hafif ve orta şiddetli ağrıyı kontrol altına almak için kullanılır. NSAİİ'lerin yan etkileri arasında gastrointestinal kanama ve böbrek yetmezliği yer alır.
• Rejyonel Anestezi: Epidural anestezi, sinir blokları gibi rejyonel anestezi yöntemleri, ameliyat sonrası ağrıyı kontrol altına almak için kullanılabilir.
• Nonfarmakolojik Yöntemler: Pozisyon verme, masaj, müzik terapisi gibi nonfarmakolojik yöntemler, ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.

5.2. Sedasyon Yöntemleri

• Benzodiazepinler: Midazolam, lorazepam gibi benzodiazepinler, anksiyeteyi azaltmak ve sedasyon sağlamak için kullanılır. Benzodiazepinlerin yan etkileri arasında solunum depresyonu, hipotansiyon ve deliryum yer alır.
• Propofol: Hızlı başlangıçlı ve kısa etkili bir sedatiftir. Propofolün yan etkileri arasında hipotansiyon ve solunum depresyonu yer alır.
• Alfa-2 Agonistler: Dexmedetomidine, anksiyeteyi azaltmak ve sedasyon sağlamak için kullanılır. Alfa-2 agonistlerin yan etkileri arasında bradikardi ve hipotansiyon yer alır.

Sedasyon düzeyini değerlendirmek için Ramsay Sedasyon Skalası veya RASS (Richmond Agitation-Sedation Scale) gibi sedasyon ölçekleri kullanılabilir. Hedef, hastanın konforunu sağlamak ve gereksiz sedasyondan kaçınmaktır.

6. Sıvı ve Elektrolit Dengesinin Yönetimi

Genel cerrahi YBÜ hastalarında sıvı ve elektrolit dengesi, dikkatli bir şekilde yönetilmelidir. Hipovolemi, hipervolemi, hiponatremi, hipernatremi, hipokalemi ve hiperkalemi gibi elektrolit bozuklukları, ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Sıvı ve elektrolit dengesinin yönetimi, hastanın sıvı ihtiyacının belirlenmesi, uygun sıvıların verilmesi ve elektrolit düzeylerinin düzenli olarak kontrol edilmesini içerir.

6.1. Sıvı İhtiyacının Belirlenmesi

Sıvı ihtiyacı, hastanın yaşına, kilosuna, böbrek fonksiyonlarına ve sıvı kayıplarına göre değişir. Günlük sıvı ihtiyacı, genellikle 30-40 ml/kg olarak hesaplanır. Ateş, terleme, kusma, diyare ve cerrahi drenajlar gibi sıvı kayıpları, sıvı ihtiyacını artırır.

6.2. Uygun Sıvıların Verilmesi

Sıvı resüsitasyonu için kristalloidler (serum fizyolojik, Ringer laktat) veya kolloidler (albumin, hidroksietil nişasta) kullanılabilir. Kristalloidler, daha ucuz ve daha yaygın olarak kullanılır. Kolloidler, daha yüksek onkotik basınçları nedeniyle intravasküler alanda daha uzun süre kalırlar. Ancak, kolloidlerin böbrek yetmezliği ve alerjik reaksiyonlar gibi yan etkileri olabilir.

6.3. Elektrolit Düzeylerinin Kontrolü

Sodyum, potasyum, kalsiyum ve magnezyum gibi elektrolit düzeyleri, düzenli olarak kontrol edilmelidir. Elektrolit bozuklukları, uygun elektrolit solüsyonları veya ilaçlarla düzeltilmelidir.

7. Tromboemboli Profilaksisi

Genel cerrahi YBÜ hastaları, derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboli (PE) gibi tromboembolik olaylar için yüksek risk altındadır. Tromboemboli profilaksisi, farmakolojik (düşük molekül ağırlıklı heparin, fondaparinuks) ve nonfarmakolojik yöntemleri (mekanik kompresyon cihazları) içerir.

7.1. Farmakolojik Profilaksi

Düşük molekül ağırlıklı heparin (DMAH), en yaygın kullanılan farmakolojik profilaksi yöntemidir. DMAH, subkutan olarak günde bir veya iki kez uygulanır. DMAH'nin dozu, hastanın kilosuna ve böbrek fonksiyonlarına göre ayarlanmalıdır. Fondaparinuks, alternatif bir farmakolojik profilaksi yöntemidir. Fondaparinuks, subkutan olarak günde bir kez uygulanır.

7.2. Nonfarmakolojik Profilaksi

Mekanik kompresyon cihazları (MKC), bacaklara uygulanan ve venöz dönüşü artıran cihazlardır. MKC, farmakolojik profilaksi ile birlikte kullanılabilir veya farmakolojik profilaksinin kontrendike olduğu durumlarda tek başına kullanılabilir.

8. Mobilizasyon ve Rehabilitasyon

Genel cerrahi YBÜ hastalarında erken mobilizasyon ve rehabilitasyon, kas güçsüzlüğünü, fonksiyonel kayıpları ve deliryumu önlemek için önemlidir. Mobilizasyon, yatakta pozisyon verme, oturma, ayağa kalkma ve yürüme gibi aktiviteleri içerir. Rehabilitasyon, solunum egzersizleri, kas güçlendirme egzersizleri ve fonksiyonel eğitim gibi uygulamaları içerir.

8.1. Erken Mobilizasyonun Faydaları

• Kas güçsüzlüğünü ve fonksiyonel kayıpları önler.
• Solunum fonksiyonlarını iyileştirir.
• Deliryum riskini azaltır.
• Yoğun bakımda kalış süresini kısaltır.
• Hastanın yaşam kalitesini artırır.

8.2. Mobilizasyonun Güvenliği

Mobilizasyon, hastanın hemodinamik stabilitesine ve solunum durumuna göre dikkatli bir şekilde planlanmalıdır. Mobilizasyon sırasında, hastanın kalp atış hızı, kan basıncı ve oksijen satürasyonu yakından takip edilmelidir. Mobilizasyon, hastanın toleransına göre kademeli olarak artırılmalıdır.

9. Deliryum Yönetimi

Deliryum, genel cerrahi YBÜ hastalarında sık görülen bir durumdur. Deliryum, dikkat, bilinç ve bilişsel fonksiyonlarda ani bir değişikliktir. Deliryum, YBÜ'de kalış süresini uzatır, mortaliteyi artırır ve uzun dönemde bilişsel bozukluklara neden olabilir. Deliryumun yönetimi, önleme, tanı ve tedavi stratejilerini içerir.

9.1. Deliryumu Önleme Stratejileri

• Ağrı kontrolü
• Sedasyonun azaltılması
• Erken mobilizasyon
• Uyku düzeninin sağlanması
• Oryantasyonun sağlanması (takvim, saat, fotoğraf)
• Gözlük ve işitme cihazı kullanımı

9.2. Deliryum Tanısı

Deliryum tanısı, Confusion Assessment Method for the Intensive Care Unit (CAM-ICU) veya Intensive Care Delirium Screening Checklist (ICDSC) gibi deliryum tarama araçları kullanılarak konulabilir.

9.3. Deliryum Tedavisi

Deliryum tedavisi, altta yatan nedenin düzeltilmesi ve semptomatik tedaviyi içerir. Haloperidol, deliryum tedavisinde kullanılan bir antipsikotiktir. Ancak, haloperidolün yan etkileri arasında QT uzaması ve ekstrapiramidal semptomlar yer alır. Quetiapine ve risperidone gibi atipik antipsikotikler, deliryum tedavisinde alternatif olarak kullanılabilir.

10. Yeni Yaklaşımlar ve Teknolojiler

Genel cerrahi YBÜ'lerinde hasta takibi ve yönetiminde sürekli olarak yeni yaklaşımlar ve teknolojiler geliştirilmektedir. Bu yaklaşımlar, hasta bakımının kalitesini artırmayı, komplikasyonları azaltmayı ve mortaliteyi düşürmeyi hedeflemektedir.

10.1. Tele-Yoğun Bakım

Tele-yoğun bakım, uzaktan monitorizasyon ve konsültasyon yoluyla YBÜ'lerde hasta bakımını destekleyen bir sistemdir. Tele-yoğun bakım, YBÜ uzmanlarının 24 saat boyunca hasta verilerini izlemesini ve YBÜ ekiplerine uzaktan destek sağlamasını mümkün kılar. Tele-yoğun bakımın faydaları arasında YBÜ'de kalış süresinin kısalması, mortalitenin azalması ve hasta bakımının kalitesinin artması yer alır.

10.2. Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi

Yapay zeka (YZ) ve makine öğrenimi (MO), YBÜ'lerde hasta takibi ve yönetiminde giderek daha fazla kullanılmaktadır. YZ ve MO algoritmaları, hasta verilerini analiz ederek riskleri tahmin edebilir, tedavi kararlarını destekleyebilir ve hasta bakımını kişiselleştirebilir. Örneğin, YZ algoritmaları, sepsis erken tanısı, akut böbrek hasarı riski tahmini ve mekanik ventilasyonun optimizasyonu gibi uygulamalarda kullanılabilir.

10.3. Giyilebilir Sensörler

Giyilebilir sensörler, hastaların hayati fonksiyonlarını sürekli olarak izleyen ve kablosuz olarak veri ileten cihazlardır. Giyilebilir sensörler, kalp atış hızı, solunum hızı, oksijen satürasyonu, vücut sıcaklığı ve aktivite düzeyi gibi parametreleri ölçebilir. Giyilebilir sensörler, YBÜ hastalarının evde takibinde ve kronik hastalıkların yönetiminde kullanılabilir.

10.4. Minimal İnvaziv Monitorizasyon

Minimal invaziv monitorizasyon yöntemleri, hastanın vücuduna minimal invaziv girişimlerle hayati fonksiyonları izlemeyi sağlar. Örneğin, transözofageal Doppler (TED), kardiyak output'u non-invaziv olarak ölçmek için kullanılabilir. PiCCO (Pulse Contour Cardiac Output), arteriyel kateter yoluyla kardiyak output, sistemik vasküler direnç ve sıvı durumunu değerlendirmek için kullanılabilir.

Sonuç

Genel cerrahi YBÜ'lerinde hasta takibi, multidisipliner bir yaklaşım, sürekli monitorizasyon ve hızlı müdahale kapasitesi gerektirir. Temel monitorizasyon yöntemleri, enfeksiyon kontrolü, beslenme desteği, ağrı yönetimi, sıvı ve elektrolit dengesinin yönetimi, tromboemboli profilaksisi, mobilizasyon ve rehabilitasyon, deliryum yönetimi, hasta bakımının temel unsurlarıdır. Yeni yaklaşımlar ve teknolojiler, hasta bakımının kalitesini artırmayı ve mortaliteyi düşürmeyi hedeflemektedir. Bu bilgilerin ışığında, genel cerrahi YBÜ'lerinde hasta bakımının sürekli olarak geliştirilmesi, hasta sonuçlarını iyileştirmek için kritik öneme sahiptir.