Kadın Hastalıkları ve DoğumPerinatoloji

NST Sancı Bilgisi Verir mi? Detaylı İnceleme

Non-Stres Test (NST), hamilelik sırasında bebeğin iyilik halini değerlendirmek için kullanılan yaygın ve önemli bir yöntemdir. Genellikle hamileliğin son trimesterinde, özellikle 32. haftadan sonra ve riskli gebeliklerde daha erken dönemlerde uygulanır. NST, bebeğin kalp atış hızını ve anne karnındaki kasılmaları (sancıları) eş zamanlı olarak kaydeder. Bu sayede bebeğin kalp atış hızının, hareketlere ve kasılmalara nasıl tepki verdiğini gözlemlemek mümkün olur. Peki, NST sancı bilgisi verir mi? Bu sorunun cevabını ve NST ile ilgili diğer önemli detayları bu kapsamlı yazımızda bulabilirsiniz.

NST Nedir ve Nasıl Çalışır?

NST, anne adayının karnına yerleştirilen iki adet sensör aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu sensörlerden biri bebeğin kalp atış hızını (fetal kalp hızı), diğeri ise rahim kasılmalarını (uterin kontraksiyonlar) kaydeder. İşlem sırasında anne adayı rahat bir pozisyonda (genellikle yarı oturur veya yan yatar pozisyonda) bulunur. NST genellikle 20-40 dakika sürer. Bu süre boyunca bebeğin hareketleri ve kasılmaları kaydedilir ve bir kağıt üzerine veya dijital olarak bir ekrana yazdırılır.

NST'nin Temel Bileşenleri

• Fetal Kalp Hızı (FKH): Bebeğin kalp atış hızı, NST'nin en önemli parametrelerinden biridir. Normal bir FKH, genellikle dakikada 110-160 atım arasındadır.
• Variabilite: FKH'nin zaman içindeki dalgalanmalarıdır. Normal bir variabilite, bebeğin sinir sisteminin sağlıklı bir şekilde çalıştığını gösterir.
• Akselerasyonlar: Bebeğin hareketleri veya kasılmalar sırasında FKH'nin geçici olarak yükselmesidir. Akselerasyonlar, bebeğin iyi durumda olduğunun bir işaretidir.
• Deselerasyonlar: FKH'nin geçici olarak düşmesidir. Farklı türde deselerasyonlar vardır ve bazıları normal kabul edilirken, bazıları fetal sıkıntı belirtisi olabilir.
• Uterin Kontraksiyonlar (Rahim Kasılmaları): NST sırasında rahim kasılmaları da kaydedilir. Bu kasılmaların sıklığı, süresi ve şiddeti değerlendirilir.

NST Sancı Bilgisi Verir mi?

Evet, NST sancı bilgisi verir. NST cihazına bağlı olan tokotransdüser adı verilen sensör, rahim kasılmalarını (sancıları) algılayabilir ve kaydedebilir. Ancak, NST ile elde edilen sancı bilgisi, gerçek doğum sancıları hakkında tam ve kesin bir bilgi sağlamaz. NST, sancıların sıklığını, süresini ve göreceli şiddetini gösterir, ancak bu bilgiler doğumun ne zaman başlayacağını veya ne kadar hızlı ilerleyeceğini tahmin etmek için yeterli değildir.

NST ile Sancıların Değerlendirilmesi

NST sırasında kaydedilen sancılar şu açılardan değerlendirilir:

• Sıklık: Sancıların ne kadar sık aralıklarla geldiği.
• Süre: Sancıların ne kadar sürdüğü.
• Şiddet: Sancıların göreceli olarak ne kadar güçlü olduğu (tokotransdüser cihazı basıncı ölçerek bunu tahmini olarak verir).

NST sırasında düzenli ve sık sancıların kaydedilmesi, doğumun yaklaştığının bir işareti olabilir. Ancak, bazı kadınlarda NST sırasında kaydedilen sancılar, Braxton Hicks kasılmaları olarak da bilinen yalancı sancılar olabilir. Bu sancılar, gerçek doğum sancılarından farklı olarak düzensizdir, daha az şiddetlidir ve zamanla kaybolur.

NST Sonuçları Nasıl Yorumlanır?

NST sonuçları genellikle "reaktif" veya "nonreaktif" olarak sınıflandırılır. Reaktif bir NST, bebeğin iyi durumda olduğunu gösterirken, nonreaktif bir NST, daha fazla değerlendirme gerektirebilir.

Reaktif NST

Reaktif bir NST, aşağıdaki kriterleri karşılar:

• Bebeğin kalp atış hızı dakikada 110-160 atım arasındadır.
• Son 20 dakika içinde en az iki adet akselerasyon (kalp atış hızında geçici yükselme) vardır. Bu akselerasyonlar, temel kalp atış hızından en az 15 atım daha yüksek ve en az 15 saniye sürmelidir.
• Kalp atış hızında normal variabilite vardır.

Reaktif bir NST sonucu, genellikle bebeğin iyi durumda olduğunu ve doğumun normal seyrinde ilerleyebileceğini gösterir. Ancak, reaktif bir NST sonucu, bebeğin her zaman tamamen sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Bazı durumlarda, reaktif bir NST sonucu olan bebeklerde doğum sırasında sorunlar yaşanabilir.

Nonreaktif NST

Nonreaktif bir NST, yukarıdaki kriterleri karşılamayan bir NST'dir. Nonreaktif bir NST'nin nedenleri şunlar olabilir:

• Bebek uyuyor olabilir.
• Anne ilaç kullanıyor olabilir.
• Bebekte bir sorun olabilir.

Nonreaktif bir NST sonucu, her zaman bebeğin sağlıksız olduğu anlamına gelmez. Bebeğin uyuyor olması veya annenin ilaç kullanması gibi geçici nedenlerle de nonreaktif bir sonuç elde edilebilir. Bu nedenle, nonreaktif bir NST sonucu elde edildiğinde, genellikle ek testler (biyofiziksel profil gibi) veya NST'nin tekrarı yapılır.

NST Neden Yapılır?

NST, hamileliğin son dönemlerinde ve riskli gebeliklerde bebeğin iyilik halini değerlendirmek için yapılır. NST'nin yapılma nedenleri şunlar olabilir:

• Gestasyonel Diyabet: Gebelik diyabeti olan annelerde, bebeğin sağlığını yakından takip etmek önemlidir.
• Hipertansiyon: Gebelik hipertansiyonu (preeklampsi) olan annelerde, bebeğin sağlığı risk altında olabilir.
• Çoğul Gebelikler: İkiz veya daha fazla bebek bekleyen annelerde, bebeklerin sağlığını düzenli olarak kontrol etmek önemlidir.
• Bebeğin Hareketlerinde Azalma: Anne, bebeğin hareketlerinde azalma fark ederse, NST ile bebeğin durumu değerlendirilebilir.
• Erken Su Gelmesi: Erken su gelmesi durumunda, bebeğin enfeksiyon riski artabilir. NST ile bebeğin durumu takip edilebilir.
• Bebeğin Gelişiminde Gerilik: Bebeğin anne karnında yeterince büyümemesi (intrauterin büyüme geriliği) durumunda, NST ile bebeğin durumu değerlendirilebilir.
• Daha Önceki Gebeliklerde Bebek Kaybı: Daha önceki gebeliklerde bebek kaybı yaşayan annelerde, sonraki gebeliklerde NST ile bebeğin durumu yakından takip edilebilir.
• Son Gebelik Haftası: Gebelik 40 haftayı geçtiğinde (miad aşımı), bebeğin iyilik halini değerlendirmek için NST yapılabilir.

NST'nin Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları

• Noninvaziv: NST, anne ve bebek için herhangi bir risk taşımaz.
• Hızlı ve Kolay: NST, kısa sürede tamamlanabilen ve kolayca uygulanabilen bir testtir.
• Tekrarlanabilir: NST, gerektiğinde tekrar tekrar yapılabilir.
• Bilgi Verici: NST, bebeğin kalp atış hızı ve rahim kasılmaları hakkında önemli bilgiler sağlar.

Dezavantajları

• Yanlış Pozitif Sonuçlar: Nonreaktif bir NST sonucu, her zaman bebeğin sağlıksız olduğu anlamına gelmez. Bebeğin uyuyor olması veya annenin ilaç kullanması gibi geçici nedenlerle de nonreaktif bir sonuç elde edilebilir.
• Yanlış Negatif Sonuçlar: Reaktif bir NST sonucu, bebeğin her zaman tamamen sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Bazı durumlarda, reaktif bir NST sonucu olan bebeklerde doğum sırasında sorunlar yaşanabilir.
• Sancıların Doğum Hakkında Kesin Bilgi Vermemesi: NST ile elde edilen sancı bilgisi, doğumun ne zaman başlayacağını veya ne kadar hızlı ilerleyeceğini tahmin etmek için yeterli değildir.

NST Sırasında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

NST sırasında anne adayının rahat olması ve bebeğin hareketlerini hissetmesi önemlidir. NST sırasında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Rahat Bir Pozisyon: NST sırasında rahat bir pozisyonda (genellikle yarı oturur veya yan yatar pozisyonda) bulunmak önemlidir.
• Bebeğin Hareketlerini Takip Etmek: NST sırasında bebeğin hareketlerini hissettiğinizde, bunu sağlık personeline bildirin. Bu, sonuçların daha doğru yorumlanmasına yardımcı olur.
• Stresten Uzak Durmak: NST sırasında stresten uzak durmaya çalışın. Stres, bebeğin kalp atış hızını etkileyebilir ve sonuçları yanıltabilir.
• İlaç Kullanımı Hakkında Bilgi Vermek: Kullandığınız ilaçlar hakkında sağlık personeline bilgi verin. Bazı ilaçlar, bebeğin kalp atış hızını etkileyebilir.
• Aç Kalmamak: Mümkünse NST'ye gelmeden önce hafif bir şeyler yiyin. Açlık, bebeğin hareketlerini azaltabilir ve sonuçları etkileyebilir.

NST Yerine Kullanılabilecek Alternatif Testler

NST, bebeğin iyilik halini değerlendirmek için kullanılan yaygın bir yöntem olsa da, bazı durumlarda alternatif testler de kullanılabilir. Bu testler şunlardır:

• Biyofiziksel Profil (BPP): BPP, NST'ye ek olarak bebeğin hareketleri, solunumu, kas tonusu ve amniyon sıvısı miktarı gibi parametreleri de değerlendirir. BPP, NST'den daha kapsamlı bir değerlendirme sağlar ve bebeğin durumu hakkında daha detaylı bilgi verir.
• Modifiye Biyofiziksel Profil (mBPP): mBPP, NST ve amniyon sıvısı miktarının değerlendirilmesini içerir. BPP'ye göre daha kısa sürede tamamlanabilir ve benzer sonuçlar verir.
• Doppler Ultrasonografi: Doppler ultrasonografi, bebeğin kan akımını değerlendirmek için kullanılır. Özellikle intrauterin büyüme geriliği olan bebeklerde, kan akımının değerlendirilmesi önemlidir.
• Kontraksiyon Stres Testi (CST): CST, rahim kasılmalarının bebeğin kalp atış hızını nasıl etkilediğini değerlendirir. CST, NST'ye göre daha invaziv bir testtir ve genellikle NST sonuçları şüpheli olduğunda veya BPP yapılamadığında kullanılır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

NST ağrılı bir işlem midir?

Hayır, NST ağrılı bir işlem değildir. Anne adayı sadece karnına yerleştirilen sensörlerin basıncını hissedebilir. İşlem sırasında herhangi bir iğne veya kesik kullanılmaz.

NST ne kadar sürer?

NST genellikle 20-40 dakika sürer. Ancak, bebeğin uyuyor olması veya başka nedenlerle bu süre uzayabilir.

NST sonuçları ne zaman çıkar?

NST sonuçları genellikle işlem bittikten hemen sonra çıkar. Sağlık personeli, sonuçları değerlendirerek anne adayına bilgi verir.

Nonreaktif bir NST sonucu ne anlama gelir?

Nonreaktif bir NST sonucu, her zaman bebeğin sağlıksız olduğu anlamına gelmez. Bebeğin uyuyor olması veya annenin ilaç kullanması gibi geçici nedenlerle de nonreaktif bir sonuç elde edilebilir. Bu nedenle, nonreaktif bir NST sonucu elde edildiğinde, genellikle ek testler (biyofiziksel profil gibi) veya NST'nin tekrarı yapılır.

NST doğumun ne zaman başlayacağını gösterir mi?

NST, doğumun ne zaman başlayacağını kesin olarak göstermez. NST sırasında kaydedilen sancılar, doğumun yaklaştığının bir işareti olabilir. Ancak, bazı kadınlarda NST sırasında kaydedilen sancılar, Braxton Hicks kasılmaları olarak da bilinen yalancı sancılar olabilir. Bu sancılar, gerçek doğum sancılarından farklı olarak düzensizdir, daha az şiddetlidir ve zamanla kaybolur.

NST sırasında bebeğin hareketlerini hissetmezsem ne yapmalıyım?

NST sırasında bebeğin hareketlerini hissetmezseniz, sağlık personeline bildirin. Sağlık personeli, bebeği uyandırmak için farklı yöntemler deneyebilir (örneğin, anne adayına şekerli bir içecek vermek veya karına hafifçe dokunmak).

NST'nin riskleri nelerdir?

NST, anne ve bebek için herhangi bir risk taşımaz. Noninvaziv bir testtir ve herhangi bir iğne veya kesik kullanılmaz.

NST'ye hazırlanmak için ne yapmalıyım?

NST'ye hazırlanmak için rahat kıyafetler giyin, aç kalmamaya çalışın ve stresten uzak durun. Ayrıca, kullandığınız ilaçlar hakkında sağlık personeline bilgi verin.

Sonuç

NST, hamilelik sırasında bebeğin iyilik halini değerlendirmek için kullanılan önemli bir yöntemdir. NST, sancı bilgisi verir ve bebeğin kalp atış hızının kasılmalara nasıl tepki verdiğini gösterir. Ancak, NST ile elde edilen sancı bilgisi, doğumun ne zaman başlayacağını veya ne kadar hızlı ilerleyeceğini tahmin etmek için yeterli değildir. NST sonuçları, bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmeli ve diğer klinik bilgilerle birlikte yorumlanmalıdır. Hamilelik sürecinizde NST ile ilgili herhangi bir sorunuz veya endişeniz varsa, mutlaka doktorunuza danışın.