Anesteziyoloji ve ReanimasyonKardiyolojiKalp ve Damar Cerrahisi

TAVI için Kimler Aday Olabilir?

Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu (TAVI), şiddetli aort darlığı olan ve açık kalp ameliyatı için yüksek risk taşıyan hastalara uygulanan minimal invaziv bir tedavi yöntemidir. Bu yazıda, TAVI için kimlerin uygun aday olabileceğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. TAVI'nin ne olduğunu, kimlere uygulandığını, adaylık kriterlerini ve bu tedavi yönteminin avantajlarını ve dezavantajlarını kapsamlı bir şekilde ele alacağız.

Aort Darlığı Nedir?

Aort darlığı, aort kapağının daralması sonucu kalbin vücuda kan pompalamakta zorlanmasına neden olan bir kalp hastalığıdır. Aort kapağı, kalbin sol karıncığından çıkan ve vücuda kan taşıyan aort damarının girişinde bulunur. Bu kapak, kanın tek yönlü akışını sağlayarak kanın vücuda pompalanmasını ve geri kaçmasını engeller. Aort darlığında ise bu kapak daralır ve kanın geçişi zorlaşır. Bu durum, kalbin daha fazla çalışmasına ve zamanla kalp yetmezliğine yol açabilir.

Aort Darlığının Nedenleri

• Kalsifik Aort Darlığı: Yaşlanmaya bağlı olarak aort kapağında kalsiyum birikmesi sonucu ortaya çıkar. En sık görülen aort darlığı nedenidir.
• Doğuştan Aort Kapak Anomalileri: Bazı kişilerde aort kapağı normalde üç yaprakçıklı olması gerekirken iki yaprakçıklı (biküspit) olabilir. Bu durum, zamanla kapağın daralmasına ve aort darlığına yol açabilir.
• Romatizmal Ateş: Geçmişte romatizmal ateş geçirmiş kişilerde aort kapağında hasar oluşabilir ve bu da aort darlığına neden olabilir.

Aort Darlığının Belirtileri

Aort darlığının belirtileri, darlığın şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Başlangıçta belirtiler hafif olabilir veya hiç belirti olmayabilir. Ancak, darlık ilerledikçe belirtiler daha belirgin hale gelir.

• Göğüs Ağrısı (Angina): Kalbin yeterli oksijen alamaması sonucu ortaya çıkar. Egzersiz veya fiziksel aktivite sırasında daha da kötüleşebilir.
• Nefes Darlığı: Kalbin vücuda yeterli kan pompalayamaması sonucu ortaya çıkar. Egzersiz sırasında veya yatarken daha belirgin olabilir.
• Baş Dönmesi veya Bayılma: Kalbin beyne yeterli kan pompalayamaması sonucu ortaya çıkar.
• Çarpıntı: Kalbin düzensiz veya hızlı atmasıdır.
• Halsizlik ve Yorgunluk: Kalbin vücuda yeterli kan pompalayamaması sonucu ortaya çıkar.

TAVI Nedir?

Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu (TAVI), açık kalp ameliyatı gerektirmeden aort kapağının değiştirilmesini sağlayan minimal invaziv bir yöntemdir. Bu yöntemde, yeni bir aort kapağı kateter adı verilen ince bir tüp aracılığıyla kasıktaki veya omuzdaki bir damardan kalbe yerleştirilir. TAVI, açık kalp ameliyatına göre daha az invaziv olduğu için iyileşme süreci daha hızlıdır ve komplikasyon riski daha düşüktür.

TAVI İşlemi Nasıl Yapılır?

1. Hazırlık: İşlem öncesinde hasta detaylı bir şekilde değerlendirilir ve gerekli testler yapılır. Hastanın alerjileri, kullandığı ilaçlar ve genel sağlık durumu hakkında bilgi alınır.
2. Anestezi: TAVI işlemi genellikle lokal anestezi altında yapılır. Bazı durumlarda genel anestezi de uygulanabilir.
3. Kateter Yerleştirilmesi: Kateter, kasıktaki veya omuzdaki bir damardan kalbe doğru ilerletilir. Kateterin ucunda yeni aort kapağı bulunur.
4. Kapak Yerleştirilmesi: Kateter, aort kapağına ulaştığında yeni kapak yerleştirilir. Yeni kapak, eski kapağın yerine geçerek kan akışını düzenler.
5. Kontrol ve Sonlandırma: Kapak yerleştirildikten sonra kan akışı kontrol edilir ve kateter çıkarılır. İşlem sonrasında hasta bir süre gözlem altında tutulur.

TAVI'nin Avantajları

• Minimal İnvaziv: Açık kalp ameliyatı gerektirmez, bu nedenle daha az ağrı ve daha hızlı iyileşme sağlar.
• Daha Kısa Hastanede Kalış Süresi: Açık kalp ameliyatına göre hastanede kalış süresi daha kısadır.
• Daha Az Komplikasyon Riski: Açık kalp ameliyatına göre komplikasyon riski daha düşüktür.
• Yaşam Kalitesinde İyileşme: Aort darlığının belirtilerini azaltarak hastaların yaşam kalitesini artırır.

TAVI'nin Dezavantajları

• Kapak Kaçağı: Yeni kapakta hafif bir kaçak olabilir. Bu durum genellikle ciddi bir sorun yaratmaz, ancak bazı durumlarda ek tedavi gerekebilir.
• Kalp Pili Gereksinimi: TAVI işleminden sonra bazı hastalarda kalp pili takılması gerekebilir.
• Damar Yaralanması: Kateterin yerleştirildiği damarda yaralanma olabilir.
• Felç Riski: Nadir durumlarda felç riski olabilir.

TAVI için Kimler Aday Olabilir? Adaylık Kriterleri Nelerdir?

TAVI için adaylık kriterleri, hastanın genel sağlık durumu, aort darlığının şiddeti ve açık kalp ameliyatı risk faktörleri dikkate alınarak belirlenir. TAVI, genellikle açık kalp ameliyatı için yüksek risk taşıyan veya ameliyat olamayacak hastalara önerilir. Adaylık değerlendirmesi, kalp doktorları, kardiyologlar ve kalp cerrahlarından oluşan bir ekip tarafından yapılır.

Genel Sağlık Durumu

Hastanın genel sağlık durumu, TAVI adaylığı için önemli bir faktördür. Aşağıdaki durumlarda olan hastalar TAVI için daha uygun adaylar olabilir:

• Yaşlı Hastalar: İleri yaşta olan ve açık kalp ameliyatı için yüksek risk taşıyan hastalar.
• Ek Hastalıkları Olan Hastalar: Böbrek yetmezliği, akciğer hastalığı, şeker hastalığı gibi ek hastalıkları olan ve açık kalp ameliyatı riskini artıran hastalar.
• Daha Önce Kalp Ameliyatı Geçirmiş Hastalar: Daha önce kalp ameliyatı geçirmiş ve tekrar ameliyat olmak riskli olan hastalar.
• Kırılgan Hastalar: Genel sağlık durumu zayıf olan ve açık kalp ameliyatını tolere edemeyecek hastalar.

Aort Darlığının Şiddeti

Aort darlığının şiddeti, TAVI adaylığı için belirleyici bir faktördür. TAVI, genellikle şiddetli aort darlığı olan hastalara önerilir. Aort darlığının şiddeti, ekokardiyografi (kalp ultrasonu) ile belirlenir. Aşağıdaki kriterlere göre aort darlığı şiddetli olarak kabul edilir:

• Aort Kapak Alanı: 1.0 cm²'den küçükse.
• Ortalama Basınç Gradyanı: 40 mmHg'den yüksekse.
• Maksimum Aort Hızı: 4.0 m/s'den yüksekse.

Açık Kalp Ameliyatı Risk Faktörleri

Açık kalp ameliyatı risk faktörleri, TAVI adaylığını belirlemede önemli bir rol oynar. Aşağıdaki risk faktörlerine sahip olan hastalar TAVI için daha uygun adaylar olabilir:

• İleri Yaş: Yaş ilerledikçe açık kalp ameliyatı riski artar.
• Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği olan hastalarda açık kalp ameliyatı riski daha yüksektir.
• Akciğer Hastalığı: Kronik akciğer hastalığı olan hastalarda açık kalp ameliyatı riski daha yüksektir.
• Şeker Hastalığı: Şeker hastalığı olan hastalarda açık kalp ameliyatı riski daha yüksektir.
• Daha Önce Kalp Ameliyatı Geçirme: Daha önce kalp ameliyatı geçirmiş olan hastalarda tekrar ameliyat olmak riskli olabilir.
• Kırılganlık: Genel sağlık durumu zayıf olan hastalarda açık kalp ameliyatı riski daha yüksektir.
• Kalp Yetmezliği: Kalp yetmezliği olan hastalarda açık kalp ameliyatı riski daha yüksektir.
• Düşük Ejeksiyon Fraksiyonu: Kalbin pompalama gücünün düşük olması (ejeksiyon fraksiyonu <%50) açık kalp ameliyatı riskini artırır.

TAVI'ye Uygun Olmayan Hastalar

Bazı durumlarda TAVI uygun bir tedavi yöntemi olmayabilir. Aşağıdaki durumlarda olan hastalar TAVI için uygun adaylar olmayabilir:

• Aort Kapağında Enfeksiyon (Endokardit): Aort kapağında enfeksiyon olan hastalarda TAVI önerilmez.
• Aort Kapağında Trombus (Pıhtı): Aort kapağında pıhtı olan hastalarda TAVI önerilmez.
• Aort Kapağında Ciddi Yetersizlik: Aort kapağında ciddi yetersizlik olan hastalarda TAVI önerilmez.
• Küçük Aort Halkası: Aort halkası çok küçük olan hastalarda TAVI uygulamak teknik olarak zor olabilir.
• Aort Damarında Ciddi Hastalık: Aort damarında ciddi hastalık olan hastalarda TAVI uygulamak riskli olabilir.
• Alerji: TAVI işleminde kullanılan malzemelere karşı alerjisi olan hastalarda TAVI önerilmez.

TAVI Adaylık Değerlendirme Süreci

TAVI adaylık değerlendirme süreci, hastanın kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesini içerir. Bu süreçte, hastanın tıbbi geçmişi, fiziksel muayenesi ve çeşitli test sonuçları değerlendirilir. Adaylık değerlendirmesi, kalp doktorları, kardiyologlar ve kalp cerrahlarından oluşan bir ekip tarafından yapılır.

Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene

Hastanın tıbbi geçmişi ve fiziksel muayenesi, TAVI adaylık değerlendirmesinin ilk adımıdır. Bu aşamada, hastanın genel sağlık durumu, mevcut hastalıkları, kullandığı ilaçlar ve daha önce geçirdiği ameliyatlar hakkında bilgi alınır. Fiziksel muayenede ise hastanın kalp ve akciğerleri dinlenir, kan basıncı ölçülür ve diğer sistemleri değerlendirilir.

Görüntüleme Yöntemleri

Görüntüleme yöntemleri, aort darlığının şiddetini ve kalbin genel durumunu değerlendirmek için kullanılır. En sık kullanılan görüntüleme yöntemleri şunlardır:

• Ekokardiyografi (Kalp Ultrasonu): Aort kapağının yapısını, fonksiyonunu ve darlığın şiddetini değerlendirmek için kullanılır. Transtorasik ekokardiyografi (TTE) ve transözofageal ekokardiyografi (TEE) olmak üzere iki türü vardır.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Aort damarının yapısını, çapını ve kalsifikasyonlarını değerlendirmek için kullanılır. TAVI planlaması için önemlidir.
• Koroner Anjiyografi: Kalp damarlarının durumunu değerlendirmek için kullanılır. Koroner arter hastalığı olan hastalarda TAVI öncesinde koroner anjiyografi yapılması gerekebilir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Kalbin yapısını ve fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır.

Diğer Testler

Diğer testler, hastanın genel sağlık durumunu ve ameliyat riskini değerlendirmek için kullanılır. En sık kullanılan diğer testler şunlardır:

• Kan Testleri: Böbrek fonksiyonlarını, karaciğer fonksiyonlarını, kan sayımını ve pıhtılaşma faktörlerini değerlendirmek için kullanılır.
• Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini değerlendirmek için kullanılır.
• Akciğer Grafisi: Akciğerlerin durumunu değerlendirmek için kullanılır.
• Solunum Fonksiyon Testleri: Akciğer fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır.

Kalp Ekibi Değerlendirmesi

Tüm test sonuçları ve tıbbi geçmiş değerlendirildikten sonra, kalp doktorları, kardiyologlar ve kalp cerrahlarından oluşan bir ekip toplanır ve hastanın TAVI için uygun olup olmadığına karar verir. Bu ekip, hastanın genel sağlık durumunu, aort darlığının şiddetini ve açık kalp ameliyatı risk faktörlerini dikkate alarak en uygun tedavi yöntemini belirler.

TAVI Sonrası Süreç

TAVI sonrası süreç, hastanın iyileşmesi ve yeni kapakla uyum sağlaması için önemlidir. Bu süreçte, hastanın düzenli olarak takip edilmesi, ilaçlarını düzenli kullanması ve yaşam tarzı değişiklikleri yapması gerekir.

Hastanede Kalış Süresi

TAVI sonrası hastanede kalış süresi genellikle 2-5 gün arasındadır. Bu süre, hastanın genel sağlık durumuna ve işlemin seyrine göre değişiklik gösterebilir. Hastanede kalış süresince hasta yakından takip edilir ve gerekli tedaviler uygulanır.

İlaç Tedavisi

TAVI sonrası hastaların genellikle kan sulandırıcı ilaçlar (antiplatelet veya antikoagülan) kullanması gerekir. Bu ilaçlar, kapak üzerinde pıhtı oluşmasını engeller ve kalp krizi veya felç riskini azaltır. İlaçların dozu ve süresi, hastanın durumuna göre doktor tarafından belirlenir.

Takip Kontrolleri

TAVI sonrası hastaların düzenli olarak takip kontrollerine gitmesi önemlidir. Bu kontrollerde, hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir, ekokardiyografi ile kapak fonksiyonları kontrol edilir ve ilaçların dozu ayarlanır. Takip kontrolleri, hastanın uzun dönem sağlığını korumak için önemlidir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

TAVI sonrası hastaların sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesi önemlidir. Bu, düzenli egzersiz yapmayı, sağlıklı beslenmeyi, sigara içmemeyi ve alkol tüketimini sınırlamayı içerir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, kalp sağlığını korumak ve yaşam kalitesini artırmak için önemlidir.

TAVI'nin Riskleri ve Komplikasyonları

TAVI, genellikle güvenli bir işlem olsa da, bazı riskleri ve komplikasyonları vardır. Bu riskler ve komplikasyonlar, hastanın genel sağlık durumuna ve işlemin seyrine göre değişiklik gösterebilir.

• Kapak Kaçağı: Yeni kapakta hafif bir kaçak olabilir. Bu durum genellikle ciddi bir sorun yaratmaz, ancak bazı durumlarda ek tedavi gerekebilir.
• Kalp Pili Gereksinimi: TAVI işleminden sonra bazı hastalarda kalp pili takılması gerekebilir.
• Damar Yaralanması: Kateterin yerleştirildiği damarda yaralanma olabilir.
• Felç Riski: Nadir durumlarda felç riski olabilir.
• Kanama: İşlem yerinde veya vücudun başka yerlerinde kanama olabilir.
• Enfeksiyon: İşlem yerinde veya vücudun başka yerlerinde enfeksiyon olabilir.
• Böbrek Yetmezliği: İşlem sırasında kullanılan kontrast maddeye bağlı olarak böbrek yetmezliği gelişebilir.
• Ölüm: Nadir durumlarda ölüm riski olabilir.

Tüm bu riskler ve komplikasyonlar, TAVI öncesinde hasta ile detaylı bir şekilde konuşulur ve hastanın onayı alınır.

Sonuç

Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu (TAVI), şiddetli aort darlığı olan ve açık kalp ameliyatı için yüksek risk taşıyan hastalar için etkili bir tedavi yöntemidir. TAVI, minimal invaziv bir yöntem olduğu için iyileşme süreci daha hızlıdır ve komplikasyon riski daha düşüktür. Ancak, TAVI her hasta için uygun olmayabilir. Adaylık değerlendirmesi, kalp doktorları, kardiyologlar ve kalp cerrahlarından oluşan bir ekip tarafından yapılır ve hastanın genel sağlık durumu, aort darlığının şiddeti ve açık kalp ameliyatı risk faktörleri dikkate alınır. TAVI sonrası hastaların düzenli olarak takip edilmesi, ilaçlarını düzenli kullanması ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesi önemlidir.

Bu yazı, TAVI için kimlerin aday olabileceği konusunda genel bir bilgi sağlamayı amaçlamaktadır. Her hastanın durumu farklı olduğu için, TAVI'nin sizin için uygun olup olmadığını belirlemek için mutlaka bir kalp doktoruna danışmanız önemlidir.