Göğüs HastalıklarıPulmonoloji

KOAH'ı Erken Teşhis Etmenin Önemi: Akciğerlerinizi Koruma Rehberi

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), akciğerlere hava akışını engelleyen, ilerleyici bir hastalıktır. Genellikle sigara içimi ile ilişkilendirilse de, hava kirliliği, genetik yatkınlık ve diğer çevresel faktörler de KOAH gelişimine katkıda bulunabilir. KOAH, dünya genelinde önemli bir sağlık sorunudur ve erken teşhis edilmediği takdirde yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir, hatta ölümcül sonuçlara yol açabilir. Bu kapsamlı rehberde, KOAH'ın erken teşhisinin önemini, belirtilerini, risk faktörlerini, teşhis yöntemlerini ve tedavi seçeneklerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Amacımız, okuyucularımızı KOAH konusunda bilinçlendirmek ve akciğer sağlıklarını korumalarına yardımcı olmaktır.

KOAH Nedir?

KOAH, temel olarak kronik bronşit ve amfizem olmak üzere iki ana durumu kapsayan bir şemsiye terimdir. Kronik bronşit, bronşların (hava yollarının) sürekli iltihaplanması ve mukus üretiminin artması ile karakterizedir. Bu durum, hava yollarının daralmasına ve nefes almada zorluğa neden olur. Amfizem ise, akciğerlerdeki hava keseciklerinin (alveollerin) hasar görmesi ve elastikiyetini kaybetmesi ile ilgilidir. Bu hasar, akciğerlerin oksijeni kana aktarma ve karbondioksiti vücuttan atma yeteneğini azaltır. Her iki durum da hava akışını kısıtlar ve KOAH'ın tipik belirtilerine yol açar.

Kronik Bronşit ve Amfizem Arasındaki Farklar

• Kronik Bronşit: Hava yollarının iltihaplanması ve mukus üretimi ön plandadır. Öksürük ve balgam çıkarma sık görülür.
• Amfizem: Hava keseciklerinin (alveollerin) hasar görmesi ve elastikiyet kaybı ön plandadır. Nefes darlığı daha belirgindir.

KOAH'ın İlerleyici Doğası

KOAH, zamanla kötüleşen bir hastalıktır. Erken evrelerde belirtiler hafif olabilir ve genellikle sigara içenler tarafından "sigara öksürüğü" olarak kabul edilebilir. Ancak, hastalık ilerledikçe nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarma daha sık ve şiddetli hale gelir. İleri evrelerde, KOAH hastaları günlük aktivitelerini yapmakta zorlanabilir ve sürekli oksijen tedavisine ihtiyaç duyabilirler. Bu nedenle, KOAH'ın erken teşhisi ve tedavisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmak için kritik öneme sahiptir.

KOAH'ın Nedenleri ve Risk Faktörleri

KOAH'ın en önemli nedeni sigara içimidir. Ancak, sigara içmeyenlerde de KOAH gelişebilir. Diğer risk faktörleri şunlardır:

• Sigara İçimi: KOAH vakalarının %80-90'ından sorumludur. Hem aktif sigara içimi hem de pasif içicilik (dumanına maruz kalma) KOAH riskini artırır.
• Hava Kirliliği: Hava kirliliğine maruz kalmak, özellikle endüstriyel bölgelerde yaşayanlar için KOAH riskini artırır.
• Mesleki Maruziyet: Madencilik, inşaat, tekstil ve tarım gibi bazı mesleklerde çalışanlar, toz, duman ve kimyasallara maruz kalma nedeniyle KOAH riski altındadır.
• Genetik Yatkınlık: Alfa-1 antitripsin eksikliği gibi bazı genetik faktörler, KOAH riskini artırabilir.
• Tekrarlayan Solunum Yolu Enfeksiyonları: Özellikle çocukluk döneminde geçirilen sık solunum yolu enfeksiyonları, akciğerlerin gelişimini etkileyebilir ve KOAH riskini artırabilir.
• Yaş: KOAH genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıkar ve yaşla birlikte görülme sıklığı artar.
• Cinsiyet: Kadınlar, erkeklere göre KOAH'a daha yatkın olabilirler. Bu, kadınların akciğerlerinin genellikle daha küçük olmasından ve sigara dumanına karşı daha duyarlı olmalarından kaynaklanabilir.

Sigara İçiminin KOAH Üzerindeki Etkisi

Sigara dumanı, akciğerlere zarar veren binlerce kimyasal madde içerir. Bu maddeler, hava yollarının iltihaplanmasına, mukus üretiminin artmasına ve akciğer dokusunun hasar görmesine neden olur. Sigara içimi, KOAH gelişiminde en önemli risk faktörüdür ve sigara içenlerin KOAH geliştirme riski, sigara içmeyenlere göre çok daha yüksektir. Sigarayı bırakmak, KOAH'ın ilerlemesini yavaşlatmanın ve belirtileri hafifletmenin en etkili yoludur.

Diğer Risk Faktörlerinin Önemi

Sigara içimi KOAH'ın en önemli nedeni olsa da, diğer risk faktörlerinin de göz ardı edilmemesi gerekir. Hava kirliliğine maruz kalmak, mesleki maruziyet, genetik yatkınlık ve tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları gibi faktörler, sigara içmeyenlerde de KOAH gelişimine katkıda bulunabilir. Bu nedenle, bu risk faktörlerine karşı önlem almak ve akciğer sağlığını korumak önemlidir.

KOAH'ın Belirtileri

KOAH'ın belirtileri genellikle yavaş yavaş ortaya çıkar ve zamanla kötüleşir. Erken evrelerde belirtiler hafif olabilir ve genellikle fark edilmeyebilir. En sık görülen KOAH belirtileri şunlardır:

• Kronik Öksürük: Sürekli veya tekrarlayan öksürük, özellikle sabahları daha belirgin olabilir.
• Balgam Çıkarma: Öksürükle birlikte balgam çıkarma, KOAH'ın tipik bir belirtisidir. Balgam miktarı ve rengi değişebilir.
• Nefes Darlığı: Egzersiz sırasında veya günlük aktiviteler sırasında nefes darlığı yaşamak, KOAH'ın en sık görülen belirtilerinden biridir. Nefes darlığı zamanla kötüleşebilir.
• Hırıltılı Solunum: Nefes alırken veya verirken hırıltılı bir ses duymak, hava yollarının daraldığını gösterir.
• Göğüste Sıkışma Hissi: Göğüste baskı veya sıkışma hissi, KOAH'ın bir belirtisi olabilir.
• Sık Solunum Yolu Enfeksiyonları: KOAH hastaları, soğuk algınlığı, grip ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonlarına daha yatkındır.
• Enerji Kaybı ve Yorgunluk: Sürekli yorgunluk hissetmek ve enerji kaybı yaşamak, KOAH'ın bir belirtisi olabilir.
• Kilo Kaybı: İleri evre KOAH hastalarında, nefes almak için harcanan enerji nedeniyle kilo kaybı görülebilir.
• Ayak ve Bacaklarda Şişlik: İleri evre KOAH hastalarında, kalp yetmezliği gelişebilir ve bu da ayak ve bacaklarda şişliğe neden olabilir.

Erken Dönem Belirtilerinin Önemi

KOAH'ın erken dönem belirtileri genellikle hafif olduğu için, birçok kişi tarafından önemsenmez veya "sigara öksürüğü" gibi nedenlere bağlanır. Ancak, erken dönemde teşhis konulması, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmak için çok önemlidir. Eğer yukarıda belirtilen belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önerilir.

Belirtilerin Şiddeti ve İlerlemesi

KOAH'ın belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve hastalığın evresine göre değişebilir. Erken evrelerde belirtiler hafif olabilirken, ileri evrelerde daha şiddetli hale gelir. Hastalığın ilerlemesi, sigara içmeye devam etmek, hava kirliliğine maruz kalmak ve solunum yolu enfeksiyonları gibi faktörlerden etkilenebilir. Bu nedenle, risk faktörlerinden kaçınmak ve düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek önemlidir.

KOAH Tanısı Nasıl Konulur?

KOAH tanısı, bir doktor tarafından fiziksel muayene, tıbbi öykü ve bazı testler yapılarak konulur. Tanı sürecinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

• Tıbbi Öykü ve Fiziksel Muayene: Doktor, hastanın tıbbi öyküsünü (özellikle sigara içme alışkanlığı, mesleki maruziyet ve aile öyküsü) alır ve fiziksel muayene yapar. Fiziksel muayene sırasında, akciğerlerin dinlenmesi, solunum seslerinin değerlendirilmesi ve genel sağlık durumunun incelenmesi yapılır.
• Spirometri: Spirometri, akciğer fonksiyonlarını ölçen bir testtir. Bu testte, hasta bir cihaz aracılığıyla olabildiğince derin nefes alır ve olabildiğince hızlı ve güçlü bir şekilde nefes verir. Spirometri, akciğerlerin ne kadar hava alabildiğini ve ne kadar hızlı nefes verebildiğini ölçer. KOAH tanısında kullanılan en önemli testtir.
• Akciğer Grafisi (Röntgen): Akciğer grafisi, akciğerlerin ve kalbin görüntüsünü elde etmek için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. KOAH tanısında direkt olarak kullanılmasa da, diğer akciğer hastalıklarını (örneğin, zatürre, akciğer kanseri) dışlamak için faydalı olabilir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Bilgisayarlı tomografi, akciğerlerin daha detaylı görüntülerini elde etmek için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. KOAH tanısında nadiren kullanılır, ancak amfizem gibi akciğer hasarının derecesini belirlemek ve diğer akciğer hastalıklarını dışlamak için faydalı olabilir.
• Arteriyel Kan Gazı Analizi: Arteriyel kan gazı analizi, kandaki oksijen ve karbondioksit seviyelerini ölçen bir testtir. Bu test, KOAH hastalarında solunum yetmezliği olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
• Alfa-1 Antitripsin Düzeyi: Alfa-1 antitripsin eksikliği şüphesi olan kişilerde, bu proteinin kan düzeyi ölçülür. Bu test, genetik bir KOAH nedeni olan alfa-1 antitripsin eksikliğini tespit etmek için kullanılır.

Spirometri Testinin Önemi

Spirometri, KOAH tanısında kullanılan en önemli testtir. Bu test, akciğerlerin hava akışını kısıtlayıp kısıtlamadığını belirlemek için kullanılır. Spirometri sonuçları, FEV1 (bir saniyede zorlu vital kapasite) ve FVC (zorlu vital kapasite) gibi değerleri içerir. FEV1/FVC oranı, hava akışı kısıtlamasının derecesini gösterir. KOAH tanısı için, FEV1/FVC oranının belirli bir eşik değerin altında olması gerekir.

Erken Tanı İçin Düzenli Kontroller

KOAH risk faktörlerine sahip olan kişilerin (özellikle sigara içenler, hava kirliliğine maruz kalanlar ve mesleki maruziyeti olanlar) düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi ve spirometri testi yaptırması önerilir. Erken tanı, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmak için kritik öneme sahiptir.

KOAH Tedavi Seçenekleri

KOAH'ın kesin bir tedavisi olmamasına rağmen, belirtileri hafifletmek, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur. KOAH tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

• Sigarayı Bırakmak: Sigarayı bırakmak, KOAH tedavisinin en önemli adımıdır. Sigarayı bırakmak, akciğer hasarını durdurur ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatır. Sigarayı bırakma konusunda doktorunuzdan yardım alabilirsiniz.
• İlaç Tedavisi: KOAH tedavisinde kullanılan çeşitli ilaçlar vardır. Bu ilaçlar, hava yollarını genişletmek, iltihabı azaltmak ve mukusu temizlemek için kullanılır. En sık kullanılan ilaçlar şunlardır:
  • Bronkodilatörler: Hava yollarını genişleterek nefes almayı kolaylaştırır. Kısa etkili ve uzun etkili bronkodilatörler mevcuttur.
  • İnhale Kortikosteroidler: Hava yollarındaki iltihabı azaltır ve nefes darlığını hafifletir.
  • Fosfodiesteraz-4 (PDE4) İnhibitörleri: Hava yollarındaki iltihabı azaltır ve mukus üretimini azaltır.
  • Mukolitikler: Mukusu incelterek öksürükle atılmasını kolaylaştırır.
  • Antibiyotikler: Solunum yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır.
• Pulmoner Rehabilitasyon: Pulmoner rehabilitasyon, KOAH hastalarına özel olarak tasarlanmış bir egzersiz ve eğitim programıdır. Bu program, nefes darlığını azaltmak, egzersiz kapasitesini artırmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek için tasarlanmıştır.
• Oksijen Tedavisi: İleri evre KOAH hastalarında, kandaki oksijen seviyesi çok düşük olabilir. Bu durumda, oksijen tedavisi gerekebilir. Oksijen tedavisi, akciğerlere yeterli oksijen sağlanmasına yardımcı olur ve yaşam süresini uzatabilir.
• Cerrahi Tedavi: KOAH tedavisinde cerrahi nadiren kullanılır. Ancak, bazı durumlarda (örneğin, büyük amfizem baloncukları olan hastalarda) cerrahi tedavi faydalı olabilir. Cerrahi tedavi seçenekleri şunlardır:
  • Akciğer Hacim Azaltma Cerrahisi: Amfizemli akciğer dokusunun bir kısmının çıkarılmasıyla, sağlıklı akciğer dokusunun daha iyi çalışması sağlanır.
  • Akciğer Nakli: İleri evre KOAH hastalarında, akciğer nakli bir seçenek olabilir.

İlaç Tedavisinin Önemi ve Yan Etkileri

KOAH tedavisinde kullanılan ilaçlar, belirtileri hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak için çok önemlidir. Ancak, bu ilaçların bazı yan etkileri olabilir. Bronkodilatörlerin yan etkileri arasında çarpıntı, titreme ve sinirlilik yer alabilir. İnhale kortikosteroidlerin yan etkileri arasında ağızda mantar enfeksiyonu ve ses kısıklığı yer alabilir. Bu nedenle, ilaçları doktorunuzun önerdiği şekilde kullanmanız ve herhangi bir yan etki durumunda doktorunuza başvurmanız önemlidir.

Pulmoner Rehabilitasyonun Faydaları

Pulmoner rehabilitasyon, KOAH hastaları için çok faydalı bir tedavi yöntemidir. Bu program, nefes darlığını azaltmak, egzersiz kapasitesini artırmak, yaşam kalitesini iyileştirmek ve hastaneye yatışları azaltmak için tasarlanmıştır. Pulmoner rehabilitasyon programı, egzersiz eğitimi, solunum teknikleri, beslenme danışmanlığı ve psikolojik destek gibi çeşitli bileşenleri içerir. Bu programa katılarak, KOAH ile daha iyi başa çıkabilir ve daha aktif bir yaşam sürebilirsiniz.

KOAH ile Yaşamak: Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Öneriler

KOAH ile yaşamak zor olabilir, ancak doğru yaşam tarzı değişiklikleri ve tedavi ile yaşam kalitenizi önemli ölçüde artırabilirsiniz. İşte KOAH ile yaşarken dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar:

• Sigarayı Bırakmak: Bu, KOAH ile yaşarken yapabileceğiniz en önemli şeydir. Sigarayı bırakmak, akciğer hasarını durdurur ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatır.
• Hava Kirliliğinden Kaçınmak: Hava kirliliğinin yüksek olduğu günlerde dışarı çıkmaktan kaçının. Evinizi ve iş yerinizi düzenli olarak havalandırın.
• Solunum Yolu Enfeksiyonlarından Korunmak: Grip ve zatürre aşılarınızı düzenli olarak yaptırın. Ellerinizi sık sık yıkayın ve hasta insanlarla temastan kaçının.
• Sağlıklı Beslenmek: Dengeli ve sağlıklı bir diyet uygulayın. Bol miktarda meyve, sebze ve tam tahıl tüketin. Yeterli protein alın ve aşırı kilo almaktan veya kilo vermekten kaçının.
• Egzersiz Yapmak: Doktorunuzun önerdiği egzersizleri düzenli olarak yapın. Egzersiz, nefes darlığını azaltır, kas gücünü artırır ve yaşam kalitesini iyileştirir.
• Stresi Yönetmek: Stres, nefes darlığını tetikleyebilir. Stresi yönetmek için yoga, meditasyon veya diğer rahatlama tekniklerini deneyin.
• İlaçlarınızı Düzenli Kullanmak: Doktorunuzun reçete ettiği ilaçları düzenli olarak kullanın ve dozlarını atlamayın.
• Doktorunuzla İletişimde Kalmak: Düzenli olarak doktor kontrolüne gidin ve herhangi bir belirti değişikliği veya sorun yaşadığınızda doktorunuza başvurun.
• Destek Gruplarına Katılmak: KOAH destek gruplarına katılarak diğer hastalarla deneyimlerinizi paylaşabilir ve onlardan destek alabilirsiniz.
• Nemlendirici Kullanmak: Kuru hava, hava yollarını tahriş edebilir. Evinizde nemlendirici kullanarak havanın nemini artırabilirsiniz.
• Nefes Egzersizleri Yapmak: Diyafram nefesi ve dudak büzme nefesi gibi nefes egzersizleri, nefes darlığını azaltmaya ve akciğer fonksiyonlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Beslenmenin KOAH Üzerindeki Etkisi

Sağlıklı beslenme, KOAH hastaları için çok önemlidir. Yeterli protein almak, kas gücünü korumak ve enerji seviyesini yüksek tutmak için gereklidir. Bol miktarda meyve ve sebze tüketmek, antioksidan alımını artırır ve akciğerlerin korunmasına yardımcı olur. Aşırı kilo almaktan veya kilo vermekten kaçınmak, nefes almayı kolaylaştırır. Doktorunuz veya bir diyetisyen, size özel bir beslenme planı oluşturmanıza yardımcı olabilir.

Egzersizin KOAH ile Mücadeledeki Rolü

Egzersiz, KOAH hastaları için çok önemlidir. Egzersiz, nefes darlığını azaltır, kas gücünü artırır, egzersiz kapasitesini iyileştirir ve yaşam kalitesini artırır. Doktorunuzun önerdiği egzersizleri düzenli olarak yapın. Yürüyüş, bisiklete binme ve yüzme gibi aerobik egzersizler, akciğerlerinizi güçlendirmeye yardımcı olabilir. Ağırlık kaldırma gibi kas güçlendirme egzersizleri, kas gücünüzü artırır ve günlük aktivitelerinizi yapmanızı kolaylaştırır. Pulmoner rehabilitasyon programları, size uygun egzersizleri öğrenmenize ve güvenli bir şekilde egzersiz yapmanıza yardımcı olabilir.

KOAH'tan Korunma Yolları

KOAH'tan korunmak için alınabilecek en önemli önlemler şunlardır:

• Sigara İçmemek: KOAH'tan korunmanın en etkili yolu sigara içmemektir. Eğer sigara içiyorsanız, en kısa zamanda bırakmanız önerilir.
• Pasif İçicilikten Kaçınmak: Sigara dumanına maruz kalmaktan kaçının. Sigara içilen ortamlardan uzak durun.
• Hava Kirliliğinden Korunmak: Hava kirliliğinin yüksek olduğu günlerde dışarı çıkmaktan kaçının. Maske kullanabilirsiniz.
• Mesleki Maruziyeti Azaltmak: Toz, duman ve kimyasallara maruz kaldığınız bir işte çalışıyorsanız, uygun koruyucu ekipmanları kullanın. İş yerinizdeki havalandırma sisteminin iyi olduğundan emin olun.
• Solunum Yolu Enfeksiyonlarından Korunmak: Grip ve zatürre aşılarınızı düzenli olarak yaptırın. Ellerinizi sık sık yıkayın ve hasta insanlarla temastan kaçının.
• Sağlıklı Yaşam Tarzı Benimsemek: Dengeli beslenin, düzenli egzersiz yapın ve stresten uzak durun.
• Genetik Yatkınlık Varsa Önlem Almak: Aile öyküsünde KOAH olan kişiler, düzenli olarak doktor kontrolüne gitmeli ve risk faktörlerinden kaçınmalıdır. Alfa-1 antitripsin eksikliği şüphesi olan kişiler, genetik test yaptırmalıdır.

Sigarayı Bırakma Yöntemleri

Sigarayı bırakmak zor olabilir, ancak birçok etkili yöntem mevcuttur. İşte sigarayı bırakmanıza yardımcı olabilecek bazı yöntemler:

• Nikotin Yerine Koyma Tedavisi: Nikotin sakızı, nikotin bandı, nikotin pastili ve nikotin inhaleri gibi nikotin yerine koyma tedavileri, nikotin isteğini azaltmaya yardımcı olabilir.
• İlaç Tedavisi: Bupropion ve vareniklin gibi ilaçlar, sigara bırakma sürecinde nikotin isteğini ve yoksunluk belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
• Danışmanlık ve Terapi: Bireysel danışmanlık, grup terapisi ve bilişsel davranışçı terapi gibi yöntemler, sigara bırakma sürecinde size destek olabilir ve motivasyonunuzu artırabilir.
• Destek Grupları: Sigarayı bırakmak isteyen diğer insanlarla bir araya gelerek deneyimlerinizi paylaşabilir ve onlardan destek alabilirsiniz.
• Alternatif Yöntemler: Akupunktur, hipnoz ve bitkisel tedaviler gibi alternatif yöntemler, sigara bırakma sürecinde bazı kişilere yardımcı olabilir.

Hava Kirliliğine Karşı Önlemler

Hava kirliliğinden korunmak için alabileceğiniz bazı önlemler şunlardır:

• Hava Kirliliğinin Yüksek Olduğu Günlerde Dışarı Çıkmaktan Kaçınmak: Hava kirliliğinin yüksek olduğu günlerde, özellikle sabah saatlerinde ve trafiğin yoğun olduğu bölgelerde dışarı çıkmaktan kaçının.
• Maske Kullanmak: Dışarı çıkmak zorunda kalırsanız, N95 veya FFP2 tipi maskeler kullanarak havadaki partiküllerden korunabilirsiniz.
• Evinizi ve İş Yerinizi Düzenli Havalandırmak: Havanın temizlenmesi için düzenli olarak havalandırın.
• Hava Temizleyici Kullanmak: Evinizde veya iş yerinizde hava temizleyici kullanarak havadaki partikül madde ve alerjenleri azaltabilirsiniz.
• Toplu Taşıma Kullanmak veya Bisiklete Binmek: Özel araç kullanmak yerine toplu taşıma kullanarak veya bisiklete binerek hava kirliliğini azaltmaya katkıda bulunabilirsiniz.

Sonuç

KOAH, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen, ilerleyici bir akciğer hastalığıdır. Ancak, erken teşhis ve tedavi ile hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve belirtiler hafifletilebilir. Bu rehberde, KOAH'ın ne olduğunu, nedenlerini, risk faktörlerini, belirtilerini, teşhis yöntemlerini, tedavi seçeneklerini ve KOAH ile yaşarken dikkat edilmesi gerekenleri detaylı bir şekilde inceledik. Amacımız, okuyucularımızı KOAH konusunda bilinçlendirmek ve akciğer sağlıklarını korumalarına yardımcı olmaktır. Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır. Eğer KOAH belirtilerinden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önerilir. Akciğerlerinize iyi bakın, sağlıklı kalın!