Genel Cerrahiİç HastalıklarıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Adenit Çeşitleri: Kapsamlı Rehber

Adenit, lenf bezlerinin iltihaplanması durumudur. Lenf bezleri, bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır ve vücudu enfeksiyonlara karşı korumada rol oynarlar. Adenit, farklı nedenlerle ortaya çıkabilir ve vücudun çeşitli bölgelerindeki lenf bezlerini etkileyebilir. Bu yazıda, adenit çeşitlerini, nedenlerini, belirtilerini, tanı yöntemlerini ve tedavi seçeneklerini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Lenf Bezleri ve Bağışıklık Sistemindeki Rolü

Lenf bezleri, lenfatik sistemin bir parçasıdır. Lenfatik sistem, vücuttaki sıvı dengesini korumaya, atık maddeleri taşımaya ve bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur. Lenf bezleri, lenf sıvısını filtreler ve enfeksiyonlara karşı savaşan bağışıklık hücrelerini (lenfositler) içerir.

Lenf bezleri vücudun her yerinde bulunabilir, ancak özellikle boyun, koltuk altı ve kasık bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Bir enfeksiyon veya iltihaplanma durumunda, lenf bezleri aktive olur ve şişebilir. Bu şişlik, adenit olarak adlandırılır.

Adenit Nedenleri

Adenit, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:

• Enfeksiyonlar: Bakteriyel, viral veya fungal enfeksiyonlar lenf bezlerinin iltihaplanmasına neden olabilir. Örneğin, streptokok enfeksiyonu, tüberküloz veya kedi tırmığı hastalığı adenite yol açabilir.
• Otoimmün Hastalıklar: Lupus, romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar lenf bezlerini etkileyebilir ve adenite neden olabilir.
• Kanser: Lenfoma veya lösemi gibi kanserler lenf bezlerinde büyümeye ve iltihaplanmaya neden olabilir. Metastatik kanserler de lenf bezlerine yayılabilir ve adenite yol açabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar lenf bezlerinin şişmesine neden olabilir.
• Diğer Nedenler: Nadir durumlarda, adenit nedeni bilinmeyebilir (idiyopatik adenit).

Adenit Çeşitleri

Adenit, etkilenen bölgeye, nedenine ve seyrine göre farklı çeşitlere ayrılabilir. İşte en yaygın adenit çeşitleri:

1. Akut Adenit

Akut adenit, genellikle bir enfeksiyon sonucu ortaya çıkar ve hızlı bir şekilde gelişir. Lenf bezleri şişer, ağrılı hale gelir ve kızarabilir. Akut adenitin en yaygın nedenleri bakteriyel veya viral enfeksiyonlardır.

Akut Adenitin Nedenleri

• Bakteriyel Enfeksiyonlar: Streptokok enfeksiyonları (örneğin, boğaz enfeksiyonu), stafilokok enfeksiyonları ve diğer bakteriyel enfeksiyonlar akut adenite neden olabilir.
• Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, mononükleoz (öpücük hastalığı) ve diğer viral enfeksiyonlar akut adenite yol açabilir.
• Diş Enfeksiyonları: Diş apsesi veya diğer diş enfeksiyonları boyundaki lenf bezlerinin şişmesine neden olabilir.
• Cilt Enfeksiyonları: Selülit veya impetigo gibi cilt enfeksiyonları yakındaki lenf bezlerinin iltihaplanmasına neden olabilir.

Akut Adenitin Belirtileri

• Şişmiş Lenf Bezleri: Etkilenen bölgedeki lenf bezleri şişer ve ele gelir hale gelir.
• Ağrı: Lenf bezleri dokunulduğunda ağrılı olabilir.
• Kızarıklık: Cilt lenf bezlerinin üzerinde kızarabilir.
• Isı Artışı: Etkilenen bölgede ısı artışı hissedilebilir.
• Ateş: Enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak ateş görülebilir.
• Halsizlik: Halsizlik ve yorgunluk hissi olabilir.

Akut Adenitin Tanısı

Akut adenitin tanısı genellikle fiziksel muayene ile konulur. Doktor, lenf bezlerini palpe ederek şişlik, ağrı ve diğer belirtileri değerlendirir. Enfeksiyonun nedenini belirlemek için kan testleri yapılabilir. Nadir durumlarda, lenf bezinden biyopsi alınması gerekebilir.

Akut Adenitin Tedavisi

Akut adenitin tedavisi, nedenine bağlıdır. Bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler kullanılır. Viral enfeksiyonlar için genellikle destekleyici tedavi (ağrı kesiciler, ateş düşürücüler ve bol sıvı tüketimi) yeterlidir. Diş enfeksiyonları veya cilt enfeksiyonları tedavi edilmelidir.

2. Kronik Adenit

Kronik adenit, uzun süren veya tekrarlayan lenf bezi iltihaplanmasıdır. Kronik adenitin nedenleri akut adenitten farklı olabilir. Altta yatan bir bağışıklık sistemi hastalığı veya kronik enfeksiyon kronik adenite yol açabilir.

Kronik Adenitin Nedenleri

• Tüberküloz: Tüberküloz, kronik adenitin önemli bir nedenidir. Özellikle akciğer tüberkülozu olan kişilerde boyundaki lenf bezleri etkilenebilir.
• Otoimmün Hastalıklar: Lupus, romatoid artrit ve Sjögren sendromu gibi otoimmün hastalıklar kronik adenite neden olabilir.
• Kedi Tırmığı Hastalığı: Kedi tırmığı hastalığı, Bartonella henselae bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Kedilerin tırmalaması veya ısırması sonucu bulaşabilir ve kronik adenite yol açabilir.
• Toksoplazmoz: Toksoplazmoz, Toxoplasma gondii parazitinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Genellikle kedi dışkısıyla temas sonucu bulaşır ve kronik adenite neden olabilir.
• Sarkoidoz: Sarkoidoz, vücuttaki çeşitli organlarda (özellikle akciğerlerde ve lenf bezlerinde) granülom adı verilen küçük iltihaplı hücre kümelerinin oluştuğu bir hastalıktır. Sarkoidoz, kronik adenite yol açabilir.
• HIV/AIDS: HIV enfeksiyonu, bağışıklık sistemini zayıflatarak kronik adenite neden olabilir.
• Lenfoma: Lenfoma, lenf bezlerinin kanseridir. Hodgkin lenfoma ve Hodgkin olmayan lenfoma olmak üzere iki ana tipi vardır. Lenfoma, kronik adenite neden olabilir.

Kronik Adenitin Belirtileri

• Şişmiş Lenf Bezleri: Lenf bezleri uzun süre boyunca şiş kalır veya zaman zaman şişip iner.
• Ağrı: Lenf bezleri genellikle ağrısızdır veya hafif ağrılı olabilir.
• Diğer Belirtiler: Altta yatan nedenine bağlı olarak ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, halsizlik ve diğer belirtiler görülebilir.

Kronik Adenitin Tanısı

Kronik adenitin tanısı, fiziksel muayene, kan testleri ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Doktor, lenf bezlerinin büyüklüğünü, kıvamını ve diğer özelliklerini değerlendirir. Kan testleri, enfeksiyon, otoimmün hastalık veya kanser belirtilerini araştırmak için yapılır. Görüntüleme yöntemleri (örneğin, ultrason, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme) lenf bezlerinin yapısını ve boyutunu değerlendirmek için kullanılabilir. Lenf bezinden biyopsi alınarak mikroskop altında incelenmesi, kesin tanıyı koymak için gerekebilir.

Kronik Adenitin Tedavisi

Kronik adenitin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Tüberküloz gibi enfeksiyonlar için antibiyotikler kullanılır. Otoimmün hastalıklar için immünosupresan ilaçlar kullanılabilir. Lenfoma gibi kanserler için kemoterapi, radyoterapi veya cerrahi tedavi gerekebilir.

3. Lokalize Adenit

Lokalize adenit, vücudun belirli bir bölgesindeki lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Örneğin, boyundaki lenf bezlerinin iltihaplanması servikal adenit olarak adlandırılır. Koltuk altındaki lenf bezlerinin iltihaplanması aksiller adenit olarak adlandırılır. Kasık bölgesindeki lenf bezlerinin iltihaplanması inguinal adenit olarak adlandırılır.

Lokalize Adenitin Nedenleri

Lokalize adenitin nedenleri, etkilenen bölgeye bağlı olarak değişebilir. İşte en yaygın lokalize adenit nedenleri:

• Servikal Adenit (Boyun Adeniti):
  • Boğaz enfeksiyonları (örneğin, streptokok enfeksiyonu)
  • Diş enfeksiyonları
  • Kulak enfeksiyonları
  • Soğuk algınlığı ve grip
  • Tüberküloz
  • Kedi tırmığı hastalığı
• Aksiller Adenit (Koltuk Altı Adeniti):
  • Cilt enfeksiyonları (örneğin, selülit)
  • Meme enfeksiyonları (örneğin, mastit)
  • Kedi tırmığı hastalığı
  • Lenfoma
• İnguinal Adenit (Kasık Adeniti):
  • Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (örneğin, sifiliz, klamidya)
  • Cilt enfeksiyonları (örneğin, selülit)
  • Ayak enfeksiyonları (örneğin, mantar enfeksiyonu)

Lokalize Adenitin Belirtileri

Lokalize adenitin belirtileri, etkilenen bölgeye bağlı olarak değişebilir. Genellikle, şişmiş ve ağrılı lenf bezleri en belirgin semptomdur. Diğer belirtiler altta yatan nedene bağlı olarak değişebilir.

Lokalize Adenitin Tanısı

Lokalize adenitin tanısı, fiziksel muayene ve altta yatan nedeni belirlemek için yapılan testlerle konulur. Doktor, lenf bezlerinin büyüklüğünü, kıvamını ve diğer özelliklerini değerlendirir. Kan testleri, enfeksiyon, otoimmün hastalık veya kanser belirtilerini araştırmak için yapılır. Görüntüleme yöntemleri (örneğin, ultrason, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme) lenf bezlerinin yapısını ve boyutunu değerlendirmek için kullanılabilir. Lenf bezinden biyopsi alınarak mikroskop altında incelenmesi, kesin tanıyı koymak için gerekebilir.

Lokalize Adenitin Tedavisi

Lokalize adenitin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler kullanılır. Viral enfeksiyonlar için genellikle destekleyici tedavi (ağrı kesiciler, ateş düşürücüler ve bol sıvı tüketimi) yeterlidir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için uygun antibiyotikler veya antiviral ilaçlar kullanılır. Lenfoma gibi kanserler için kemoterapi, radyoterapi veya cerrahi tedavi gerekebilir.

4. Yaygın Adenit (Jeneralize Adenit)

Yaygın adenit, vücudun birden fazla bölgesindeki lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Genellikle, yaygın adenit sistemik bir hastalığın belirtisidir.

Yaygın Adenitin Nedenleri

• Viral Enfeksiyonlar: Mononükleoz, kızamıkçık ve HIV enfeksiyonu gibi viral enfeksiyonlar yaygın adenite neden olabilir.
• Otoimmün Hastalıklar: Lupus, romatoid artrit ve Sjögren sendromu gibi otoimmün hastalıklar yaygın adenite yol açabilir.
• Lenfoma: Lenfoma, lenf bezlerinin kanseridir. Hodgkin lenfoma ve Hodgkin olmayan lenfoma olmak üzere iki ana tipi vardır. Lenfoma, yaygın adenite neden olabilir.
• Lösemi: Lösemi, kemik iliğinde başlayan bir kan kanseridir. Lösemi, lenf bezlerinde büyümeye ve yaygın adenite neden olabilir.
• Sarkoidoz: Sarkoidoz, vücuttaki çeşitli organlarda (özellikle akciğerlerde ve lenf bezlerinde) granülom adı verilen küçük iltihaplı hücre kümelerinin oluştuğu bir hastalıktır. Sarkoidoz, yaygın adenite yol açabilir.

Yaygın Adenitin Belirtileri

• Şişmiş Lenf Bezleri: Vücudun birden fazla bölgesindeki lenf bezleri şişer (örneğin, boyun, koltuk altı, kasık).
• Ateş: Yüksek ateş görülebilir.
• Gece Terlemesi: Gece terlemesi olabilir.
• Kilo Kaybı: İstemsiz kilo kaybı olabilir.
• Halsizlik: Halsizlik ve yorgunluk hissi olabilir.
• Diğer Belirtiler: Altta yatan nedene bağlı olarak diğer belirtiler görülebilir (örneğin, cilt döküntüleri, eklem ağrıları, solunum güçlüğü).

Yaygın Adenitin Tanısı

Yaygın adenitin tanısı, fiziksel muayene, kan testleri ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Doktor, lenf bezlerinin büyüklüğünü, kıvamını ve diğer özelliklerini değerlendirir. Kan testleri, enfeksiyon, otoimmün hastalık veya kanser belirtilerini araştırmak için yapılır. Görüntüleme yöntemleri (örneğin, ultrason, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme) lenf bezlerinin yapısını ve boyutunu değerlendirmek için kullanılabilir. Lenf bezinden biyopsi alınarak mikroskop altında incelenmesi, kesin tanıyı koymak için gerekebilir. Kemik iliği biyopsisi, lösemi şüphesi varsa yapılabilir.

Yaygın Adenitin Tedavisi

Yaygın adenitin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Viral enfeksiyonlar için genellikle destekleyici tedavi (ağrı kesiciler, ateş düşürücüler ve bol sıvı tüketimi) yeterlidir. Otoimmün hastalıklar için immünosupresan ilaçlar kullanılabilir. Lenfoma ve lösemi gibi kanserler için kemoterapi, radyoterapi veya kemik iliği transplantasyonu gerekebilir. Sarkoidoz için kortikosteroidler veya diğer immünosupresan ilaçlar kullanılabilir.

5. Mezentirik Adenit

Mezentirik adenit, karın içindeki mezenter adı verilen dokudaki lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Genellikle çocuklarda ve genç erişkinlerde görülür. Mezentirik adenitin en yaygın nedeni viral enfeksiyonlardır.

Mezentirik Adenitin Nedenleri

• Viral Enfeksiyonlar: Rotavirüs, adenovirüs ve diğer viral enfeksiyonlar mezentirik adenite neden olabilir.
• Bakteriyel Enfeksiyonlar: Yersinia enterocolitica ve Campylobacter jejuni gibi bakteriyel enfeksiyonlar mezentirik adenite yol açabilir.
• İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları: Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları mezentirik adenite neden olabilir.
• Apandisit: Apandisit, mezentirik adenite eşlik edebilir.

Mezentirik Adenitin Belirtileri

• Karın Ağrısı: Karın ağrısı, mezentirik adenitin en belirgin semptomudur. Ağrı genellikle göbek çevresinde veya sağ alt karın bölgesinde hissedilir.
• Ateş: Ateş görülebilir.
• Bulantı ve Kusma: Bulantı ve kusma olabilir.
• İshal: İshal olabilir.
• Karında Hassasiyet: Karın palpe edildiğinde hassasiyet olabilir.

Mezentirik Adenitin Tanısı

Mezentirik adenitin tanısı, fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Doktor, karın ağrısının özelliklerini ve diğer belirtileri değerlendirir. Kan testleri, enfeksiyon belirtilerini araştırmak için yapılır. Ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, mezenterik lenf bezlerinin şişmesini ve diğer karın içi sorunları tespit etmek için kullanılabilir. Apandisit gibi diğer karın ağrısı nedenlerini dışlamak önemlidir.

Mezentirik Adenitin Tedavisi

Mezentirik adenitin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Viral enfeksiyonlar için genellikle destekleyici tedavi (ağrı kesiciler, ateş düşürücüler ve bol sıvı tüketimi) yeterlidir. Bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler kullanılır. İnflamatuar bağırsak hastalıkları için anti-inflamatuar ilaçlar veya immünosupresan ilaçlar kullanılabilir. Apandisit varsa cerrahi tedavi (apendektomi) gerekebilir.

Adenit Tanısında Kullanılan Yöntemler

Adenit tanısı, dikkatli bir fiziksel muayene ve çeşitli tanısal testlerin kombinasyonu ile konulur. İşte adenit tanısında kullanılan yaygın yöntemler:

• Fiziksel Muayene: Doktor, lenf bezlerinin büyüklüğünü, kıvamını, ağrısını ve yerleşimini değerlendirir. Ayrıca, ciltte kızarıklık veya ısı artışı gibi diğer belirtileri de kontrol eder.
• Kan Testleri: Kan testleri, enfeksiyon belirtilerini (yüksek beyaz kan hücresi sayısı), otoimmün hastalıkları veya kanser belirtilerini araştırmak için yapılır. Tam kan sayımı (CBC), eritrosit sedimentasyon hızı (ESR), C-reaktif protein (CRP) ve diğer inflamatuar belirteçler sıklıkla kullanılır.
• Görüntüleme Yöntemleri:
  • Ultrason: Ultrason, lenf bezlerinin boyutunu, yapısını ve kan akışını değerlendirmek için kullanılır. Özellikle yüzeyel lenf bezlerinin (örneğin, boyun, koltuk altı, kasık) değerlendirilmesinde faydalıdır.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT): BT taraması, derin yerleşimli lenf bezlerinin (örneğin, karın, göğüs) ve diğer karın içi veya göğüs içi sorunların değerlendirilmesinde kullanılır.
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): MRG, lenf bezlerinin ve çevre dokuların daha ayrıntılı görüntülenmesini sağlar. Özellikle yumuşak doku anormalliklerinin ve tümörlerin değerlendirilmesinde faydalıdır.
  • Pozitron Emisyon Tomografisi (PET): PET taraması, lenf bezlerindeki metabolik aktiviteyi değerlendirmek için kullanılır. Özellikle kanserli lenf bezlerinin tespitinde faydalıdır.
• Lenf Bezi Biyopsisi: Lenf bezi biyopsisi, lenf bezinden bir doku örneği alınarak mikroskop altında incelenmesidir. Biyopsi, enfeksiyon, otoimmün hastalık veya kanser tanısını koymak için kesin bir yöntemdir. Biyopsi, ince iğne aspirasyonu (İİA), kor biyopsisi veya eksizyonel biyopsi şeklinde yapılabilir.
• Tüberkülin Cilt Testi (Mantoux Testi): Tüberküloz şüphesi varsa, tüberkülin cilt testi yapılır. Bu test, vücudun tüberküloz bakterisine karşı bağışıklık yanıtını değerlendirir.
• Serolojik Testler: Serolojik testler, belirli enfeksiyonlara (örneğin, kedi tırmığı hastalığı, toksoplazmoz, HIV) karşı antikorları tespit etmek için yapılır.

Adenit Tedavi Seçenekleri

Adenit tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. İşte adenit tedavisinde kullanılan yaygın seçenekler:

• Antibiyotikler: Bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler kullanılır. Antibiyotik seçimi, enfeksiyona neden olan bakteriye göre belirlenir.
• Antiviral İlaçlar: Viral enfeksiyonlar için antiviral ilaçlar kullanılabilir. Ancak, çoğu viral enfeksiyon için spesifik bir antiviral tedavi yoktur ve destekleyici tedavi yeterlidir.
• Antifungal İlaçlar: Fungal enfeksiyonlar için antifungal ilaçlar kullanılır.
• Ağrı Kesiciler: Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler (örneğin, parasetamol, ibuprofen) kullanılabilir.
• Anti-inflamatuar İlaçlar: İltihabı azaltmak için nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ'ler) veya kortikosteroidler kullanılabilir.
• İmmünosupresan İlaçlar: Otoimmün hastalıklar için immünosupresan ilaçlar (örneğin, metotreksat, azatioprin) kullanılabilir.
• Kemoterapi ve Radyoterapi: Lenfoma ve lösemi gibi kanserler için kemoterapi ve radyoterapi kullanılabilir.
• Cerrahi Tedavi: Bazı durumlarda, lenf bezinin cerrahi olarak çıkarılması (lenfadenektomi) gerekebilir. Özellikle, lenf bezinde kanser şüphesi varsa veya lenf bezi antibiyotiklere yanıt vermiyorsa cerrahi tedavi düşünülebilir.
• Sıcak Kompresler: Etkilenen bölgeye sıcak kompres uygulamak ağrıyı hafifletebilir ve kan akışını artırarak iyileşmeyi hızlandırabilir.
• Dinlenme ve Bol Sıvı Tüketimi: Dinlenmek ve bol sıvı tüketmek vücudun iyileşmesine yardımcı olabilir.

Adeniti Önleme Yolları

Adeniti tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı önlemler alarak risk azaltılabilir:

• Hijyen Kurallarına Uymak: Elleri sık sık yıkamak, enfeksiyonların yayılmasını önlemeye yardımcı olur.
• Yaraları Temiz Tutmak: Ciltteki kesik veya sıyrıkların temiz tutulması, enfeksiyon riskini azaltır.
• Aşı Olmak: Kızamık, kızamıkçık, kabakulak gibi enfeksiyonlara karşı aşı olmak, bu enfeksiyonların neden olduğu adeniti önlemeye yardımcı olur.
• Kedi Tırmalamalarından Kaçınmak: Kedi tırmalamalarından kaçınmak veya tırmalama sonrası yarayı hemen temizlemek, kedi tırmığı hastalığı riskini azaltır.
• Sağlıklı Yaşam Tarzı Benimsemek: Sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve yeterli uyku almak, bağışıklık sistemini güçlendirerek enfeksiyonlara karşı direnci artırır.
• Riskli Cinsel İlişkilerden Kaçınmak: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için güvenli cinsel ilişki yöntemleri kullanmak önemlidir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Aşağıdaki durumlarda doktora başvurmak önemlidir:

• Lenf bezleri büyüklüğü 2 cm'den fazla ise
• Lenf bezleri sert ve hareketsiz ise
• Lenf bezleri hızla büyüyorsa
• Lenf bezleri ağrılı değilse
• Ateş, gece terlemesi, kilo kaybı gibi diğer belirtiler varsa
• Lenf bezleri birkaç haftadan uzun süredir şiş ise

Sonuç

Adenit, lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır ve çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Adenit çeşitleri, akut adenit, kronik adenit, lokalize adenit, yaygın adenit ve mezentirik adenit olarak sınıflandırılabilir. Adenitin tanısı, fiziksel muayene, kan testleri, görüntüleme yöntemleri ve lenf bezi biyopsisi ile konulur. Adenitin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır ve antibiyotikler, antiviral ilaçlar, antifungal ilaçlar, ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar, immünosupresan ilaçlar, kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi tedavi gibi seçenekleri içerir. Hijyen kurallarına uymak, aşı olmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, adenit riskini azaltmaya yardımcı olabilir.