Kadın Hastalıkları ve DoğumGenel CerrahiÜroloji

Rahim Sarkması Nasıl Görünür? - Kapsamlı Rehber

Rahim sarkması, kadınların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilecek bir durumdur. Bu yazıda, rahim sarkmasının ne olduğunu, nasıl göründüğünü, belirtilerini, nedenlerini, teşhis ve tedavi yöntemlerini ayrıntılı bir şekilde ele alacağız. Amacımız, bu konuda bilgi sahibi olmanızı ve gerektiğinde doğru adımları atabilmenizi sağlamaktır.

Rahim Sarkması Nedir?

Rahim sarkması (uterin prolapsus), rahmi yerinde tutan kasların ve bağların zayıflaması veya gerilmesi sonucu rahmin normal pozisyonundan aşağı doğru kayması durumudur. Bu durum, rahimin vajina içine doğru sarkmasına ve hatta vajinadan dışarı çıkmasına neden olabilir. Rahim sarkması, genellikle birdenbire değil, zaman içinde kademeli olarak gelişir.

Rahim Sarkmasının Dereceleri

Rahim sarkması, sarkmanın şiddetine göre farklı derecelerde sınıflandırılır:

• Evre 0: Rahim normal pozisyonda bulunur. Sarkma yoktur.
• Evre 1: Rahim, vajinanın üst kısmına doğru hafifçe sarkar.
• Evre 2: Rahim, vajina girişine kadar sarkar.
• Evre 3: Rahim, vajina girişinden dışarı çıkar.
• Evre 4: Rahim tamamen vajinadan dışarıdadır (tam prolapsus).

Rahim Sarkması Nasıl Görünür? - Belirtiler ve İşaretler

Rahim sarkmasının belirtileri, sarkmanın derecesine ve bireysel farklılıklara bağlı olarak değişebilir. Bazı kadınlar hafif bir rahatsızlık hissederken, diğerleri daha belirgin semptomlar yaşayabilir. İşte rahim sarkmasının en yaygın belirtileri:

Vajinada Baskı veya Dolgunluk Hissi

Rahim sarkmasının en sık görülen belirtilerinden biri, vajinada sürekli bir baskı veya dolgunluk hissidir. Bu his, özellikle uzun süre ayakta kalmak veya fiziksel aktivite sırasında daha da belirginleşebilir. Sanki vajinada bir şey varmış gibi bir his de yaygın olarak tarif edilir.

Vajinadan Dışarı Çıkan Bir Şey Hissi

Daha ileri evrelerdeki rahim sarkmalarında, kadınlar vajinadan dışarı doğru çıkan bir şey hissedebilirler. Bu, rahimin vajina duvarından sarkması sonucu oluşur ve elle hissedilebilir. Bu durum, genellikle rahatsız edici ve endişe vericidir.

Sırt Ağrısı

Rahim sarkması, pelvik bölgedeki kas ve bağların gerilmesi nedeniyle sırt ağrısına neden olabilir. Bu ağrı, genellikle bel bölgesinde yoğunlaşır ve gün boyunca artabilir. Özellikle uzun süre oturmak veya ayakta kalmak ağrıyı şiddetlendirebilir.

İdrar Kaçırma (İnkontinans)

Rahim sarkması, idrar torbası ve üretranın pozisyonunu etkileyerek idrar kaçırmaya yol açabilir. Özellikle öksürme, hapşırma veya egzersiz yapma gibi karın içi basıncını artıran durumlarda idrar kaçırma görülebilir. Bu durum, stres inkontinansı olarak bilinir.

Sık İdrara Çıkma

Rahim sarkması, idrar torbasına baskı yaparak sık idrara çıkma ihtiyacına neden olabilir. Kadınlar, normalden daha sık tuvalete gitme ihtiyacı hissedebilirler ve bu durum, günlük yaşamlarını olumsuz etkileyebilir.

Kabızlık

Rahim sarkması, rektum ve anüs bölgesine baskı yaparak kabızlığa yol açabilir. Bağırsak hareketleri zorlaşabilir ve dışkılama sırasında zorlanma görülebilir. Bu durum, kronikleşebilir ve yaşam kalitesini düşürebilir.

Cinsel İlişkide Ağrı

Rahim sarkması, cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir. Bu ağrı, genellikle vajina bölgesinde veya pelvik bölgede hissedilir ve cinsel aktiviteyi olumsuz etkileyebilir. Bu durum, cinsel isteksizliğe ve partnerler arasında sorunlara yol açabilir.

Vajinal Kanama veya Akıntı

Rahim sarkması, vajina duvarının tahriş olmasına ve kanamaya neden olabilir. Ayrıca, vajinal akıntıda artış da görülebilir. Bu durum, enfeksiyon riskini artırabilir ve tedavi gerektirebilir.

Yürüyüşte Zorlanma

İleri evrelerdeki rahim sarkmalarında, rahimin vajinadan dışarı çıkması yürüyüşü zorlaştırabilir. Kadınlar, bacaklarını açmakta zorlanabilirler ve yürürken ağrı hissedebilirler. Bu durum, hareket kabiliyetini kısıtlayabilir ve günlük aktiviteleri olumsuz etkileyebilir.

Rahim Sarkmasının Nedenleri

Rahim sarkmasının birçok farklı nedeni olabilir. İşte rahim sarkmasına yol açabilecek en yaygın faktörler:

Doğum

Doğum, rahim sarkmasının en önemli nedenlerinden biridir. Özellikle birden fazla doğum yapmış olmak, zorlu doğumlar ve büyük bebek doğurmak rahim sarkması riskini artırır. Doğum sırasında pelvik taban kasları ve bağları gerilir ve zayıflar, bu da rahmin aşağı doğru kaymasına neden olabilir.

Yaşlanma

Yaşlanma, vücuttaki kas ve bağ dokusunun zayıflamasına neden olur. Bu durum, rahimin yerinde durmasını sağlayan pelvik taban kaslarını da etkiler ve rahim sarkması riskini artırır. Menopoz döneminde östrojen seviyesinin düşmesi de kasların zayıflamasına katkıda bulunur.

Obezite

Obezite, karın içi basıncını artırarak pelvik taban kaslarına ek yük bindirir. Bu durum, kasların zayıflamasına ve rahim sarkması riskinin artmasına neden olabilir. Kilo vermek, rahim sarkması riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Kronik Öksürük

Kronik öksürük, karın içi basıncını sürekli olarak artırarak pelvik taban kaslarına zarar verebilir. Özellikle kronik bronşit veya astım gibi rahatsızlıkları olan kişilerde rahim sarkması riski daha yüksektir.

Kronik Kabızlık

Kronik kabızlık, dışkılama sırasında aşırı zorlanmaya neden olarak pelvik taban kaslarına zarar verebilir. Bu durum, kasların zayıflamasına ve rahim sarkması riskinin artmasına yol açabilir.

Ağır Kaldırmak

Sürekli olarak ağır kaldırmak, karın içi basıncını artırarak pelvik taban kaslarına zarar verebilir. Bu durum, özellikle ağır işlerde çalışan kadınlarda rahim sarkması riskini artırır.

Genetik Faktörler

Bazı kadınlar, genetik olarak pelvik taban kaslarının daha zayıf olmasına yatkın olabilirler. Bu durum, rahim sarkması riskini artırır. Ailede rahim sarkması öyküsü olan kadınlar, bu konuda daha dikkatli olmalıdır.

Histerektomi (Rahim Ameliyatı)

Histerektomi (rahim ameliyatı), rahimin alınması işlemidir. Bu ameliyat, pelvik taban yapısını zayıflatabilir ve diğer pelvik organların (mesane, rektum) sarkma riskini artırabilir. Ancak, histerektomi sonrası rahim sarkması doğrudan oluşmaz, ancak destek dokuları zayıfladığı için risk artar.

Rahim Sarkması Teşhisi

Rahim sarkması teşhisi, genellikle bir jinekolojik muayene ile konulur. Doktor, vajina ve pelvik bölgeyi inceleyerek rahmin pozisyonunu değerlendirir. Gerekirse, ek testler de istenebilir.

Jinekolojik Muayene

Jinekolojik muayene sırasında doktor, vajinayı ve rahmi gözlemler. Pelvik taban kaslarının gücünü değerlendirmek için bazı testler yapabilir. Ayrıca, hastanın şikayetlerini ve tıbbi öyküsünü de dinler.

Pelvik Muayene

Pelvik muayene, rahimin, mesanenin ve rektumun pozisyonunu değerlendirmek için yapılır. Doktor, vajina ve rektum yoluyla parmaklarıyla muayene yaparak organların yerleşimini kontrol eder.

Görüntüleme Yöntemleri

Bazı durumlarda, doktor rahim sarkmasının derecesini ve diğer pelvik organların durumunu değerlendirmek için görüntüleme yöntemlerine başvurabilir. Bu yöntemler şunlardır:

• Ultrason: Rahim, mesane ve diğer pelvik organların görüntülerini elde etmek için kullanılır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Daha detaylı görüntüler elde etmek için kullanılır ve pelvik taban kaslarının durumunu değerlendirmeye yardımcı olabilir.
• Sistoskopi: İdrar torbasının içini görüntülemek için kullanılan bir yöntemdir. Özellikle idrar kaçırma şikayeti olan hastalarda faydalıdır.
• Rektoskopi: Rektumun içini görüntülemek için kullanılan bir yöntemdir. Özellikle kabızlık şikayeti olan hastalarda faydalıdır.

Ürodinamik Testler

İdrar kaçırma şikayeti olan hastalarda, idrar torbasının fonksiyonunu değerlendirmek için ürodinamik testler yapılabilir. Bu testler, idrar akış hızını, idrar torbasının basıncını ve idrar tutma kapasitesini ölçer.

Rahim Sarkması Tedavi Yöntemleri

Rahim sarkmasının tedavisi, sarkmanın derecesine, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve çocuk sahibi olma isteğine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi ve cerrahi olmayan yöntemler bulunur.

Cerrahi Olmayan Tedavi Yöntemleri

Cerrahi olmayan tedavi yöntemleri, genellikle hafif ve orta derecedeki rahim sarkmalarında kullanılır. Bu yöntemler, semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.

• Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri): Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizlerdir. Bu egzersizler, rahimin desteklenmesine ve sarkmanın ilerlemesinin yavaşlatılmasına yardımcı olabilir. Kegel egzersizleri düzenli olarak yapılmalıdır ve doğru teknikle yapılması önemlidir.
• Pesar: Vajina içine yerleştirilen ve rahmi destekleyen bir cihazdır. Pesar, rahimin vajinadan sarkmasını önler ve semptomları hafifletir. Farklı boyutlarda ve şekillerde pesarlar mevcuttur ve doktor tarafından uygun olanı seçilir. Pesarın düzenli olarak temizlenmesi ve doktor kontrolünde kullanılması önemlidir.
• Östrojen Tedavisi: Menopoz sonrası kadınlarda, östrojen seviyesinin düşmesi pelvik taban kaslarının zayıflamasına neden olabilir. Östrojen tedavisi, kasların güçlenmesine ve rahim sarkmasının semptomlarının hafiflemesine yardımcı olabilir. Östrojen tedavisi, doktor kontrolünde ve uygun dozlarda kullanılmalıdır.
• Kilo Verme: Obezite, pelvik taban kaslarına ek yük bindirerek rahim sarkması riskini artırır. Kilo vermek, karın içi basıncını azaltarak pelvik taban kaslarına binen yükü hafifletir ve rahim sarkması semptomlarını azaltabilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Ağır kaldırmaktan kaçınmak, kronik öksürüğü tedavi etmek ve kabızlığı önlemek gibi yaşam tarzı değişiklikleri, rahim sarkmasının ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.

Cerrahi Tedavi Yöntemleri

Cerrahi tedavi, ileri evrelerdeki rahim sarkmalarında veya cerrahi olmayan yöntemlerle semptomların kontrol altına alınamadığı durumlarda uygulanır. Cerrahi yöntemler, rahmi normal pozisyonuna getirmeyi ve pelvik taban yapısını güçlendirmeyi amaçlar.

• Rahim Onarımı (Uterin Süspansiyon): Bu ameliyatta, rahim karın duvarına veya sakrum kemiğine asılarak normal pozisyonuna getirilir. Ameliyat, karından açık cerrahi veya laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılabilir. Uterin süspansiyon, rahmin korunmasını sağlar ve çocuk sahibi olma isteği olan kadınlar için uygun bir seçenektir.
• Vajinal Onarım (Kolporafi): Bu ameliyatta, vajina duvarındaki sarkmış dokular çıkarılır ve vajina daraltılır. Kolporafi, vajinadan yapılan bir ameliyattır ve genellikle kısa sürede iyileşme sağlar. Ancak, kolporafi sonrası rahim sarkması tekrarlama riski daha yüksektir.
• Sakrokolpopeksi: Bu ameliyatta, vajina ve rahim (eğer rahim alınmamışsa) sakrum kemiğine bir mesh (sentetik ağ) ile asılır. Sakrokolpopeksi, karından açık cerrahi veya laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılabilir. Bu ameliyat, rahim sarkmasının tedavisinde etkili bir yöntemdir ve uzun vadeli sonuçları iyidir.
• Histerektomi (Rahim Alınması): İleri evrelerdeki rahim sarkmalarında veya diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda, rahimin alınması (histerektomi) gerekebilir. Histerektomi, karından açık cerrahi, laparoskopik (kapalı) yöntemle veya vajinadan yapılabilir. Histerektomi, rahim sarkmasının kesin çözümüdür, ancak çocuk sahibi olma isteği olan kadınlar için uygun bir seçenek değildir.
• Mesh Uygulaması: Bazı cerrahi yöntemlerde, pelvik taban yapısını güçlendirmek ve rahimin desteklenmesini sağlamak için sentetik bir mesh (ağ) kullanılabilir. Mesh uygulaması, rahim sarkmasının tekrarlama riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, mesh uygulamasıyla ilgili bazı komplikasyonlar (enfeksiyon, mesh erozyonu) görülebilir.

Ameliyat Sonrası Bakım

Rahim sarkması ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

• Dinlenme: Ameliyat sonrası birkaç hafta boyunca dinlenmek ve ağır aktivitelerden kaçınmak önemlidir.
• Ağrı Kesiciler: Ameliyat sonrası ağrıyı kontrol altına almak için doktor tarafından verilen ağrı kesicileri düzenli olarak kullanmak gerekir.
• Enfeksiyon Kontrolü: Ameliyat bölgesini temiz ve kuru tutmak ve enfeksiyon belirtileri (kızarıklık, şişlik, akıntı) açısından dikkatli olmak önemlidir.
• Kabızlığı Önlemek: Ameliyat sonrası kabızlığı önlemek için lifli gıdalar tüketmek ve bol su içmek gerekir.
• Doktor Kontrolleri: Ameliyat sonrası düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek ve doktorun önerilerine uymak önemlidir.
• Pelvik Taban Egzersizleri: Ameliyat sonrası pelvik taban kaslarını güçlendirmek için Kegel egzersizlerine başlamak, iyileşme sürecini hızlandırır ve rahim sarkmasının tekrarlama riskini azaltır.

Rahim Sarkmasından Korunma Yolları

Rahim sarkması riskini azaltmak için alınabilecek bazı önlemler vardır:

• Pelvik Taban Egzersizleri: Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için düzenli olarak Kegel egzersizleri yapmak önemlidir. Bu egzersizler, doğum sonrası ve menopoz döneminde özellikle önemlidir.
• Sağlıklı Kilo: Obeziteden kaçınmak ve sağlıklı bir kiloyu korumak, pelvik taban kaslarına binen yükü azaltarak rahim sarkması riskini azaltır.
• Doğru Kaldırma Teknikleri: Ağır kaldırırken doğru teknikleri kullanmak ve belinizi bükmek yerine dizlerinizi bükerek yükü kaldırmak, pelvik taban kaslarına zarar vermeyi önler.
• Kronik Öksürüğü Tedavi Etmek: Kronik öksürüğü tedavi etmek, karın içi basıncını azaltarak pelvik taban kaslarına binen yükü hafifletir.
• Kabızlığı Önlemek: Lifli gıdalar tüketmek, bol su içmek ve düzenli egzersiz yapmak kabızlığı önlemeye yardımcı olur ve pelvik taban kaslarına zarar vermeyi önler.
• Doğum Kontrolü: Birden fazla doğum yapmış olmak rahim sarkması riskini artırır. Doğum kontrol yöntemleri kullanarak istenmeyen gebelikleri önlemek, rahim sarkması riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Sonuç

Rahim sarkması, kadınların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilecek bir durumdur. Ancak, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleriyle semptomlar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Bu yazıda, rahim sarkmasının ne olduğunu, nasıl göründüğünü, belirtilerini, nedenlerini, teşhis ve tedavi yöntemlerini ayrıntılı bir şekilde ele aldık. Unutmayın ki, herhangi bir belirti hissederseniz, bir jinekolog ile görüşmek ve gerekli muayeneleri yaptırmak önemlidir. Sağlıklı günler dileriz!