Genel CerrahiKulak Burun Boğaz HastalıklarıEndokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

TOETVA: İzsiz Tiroid Ameliyatı Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Tiroid bezi, boynun ön kısmında yer alan ve vücudun metabolizmasını düzenleyen hormonları üreten önemli bir organdır. Tiroid hastalıkları, nodüller, guatr ve tiroid kanseri gibi çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. Bu hastalıkların tedavisinde cerrahi yöntemler sıklıkla kullanılır. Geleneksel tiroid ameliyatları boyunda belirgin bir iz bırakırken, günümüzde geliştirilen minimal invaziv teknikler sayesinde bu sorun ortadan kalkmaktadır. Bu tekniklerden biri de Transoral Endoskopik Vestibüler Yaklaşımla Tiroid Ameliyatı (TOETVA) olarak bilinir. Bu yazıda, TOETVA yöntemini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

TOETVA Nedir?

Transoral Endoskopik Vestibüler Yaklaşımla Tiroid Ameliyatı (TOETVA), tiroid bezine ağız içinden, dudak ile diş eti arasından yapılan küçük kesilerle ulaşılarak gerçekleştirilen bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntem sayesinde boyunda herhangi bir kesi yapılmadığı için ameliyat sonrası iz kalma riski ortadan kalkar. TOETVA, özellikle tiroid nodülleri, guatr ve erken evre tiroid kanseri gibi durumların tedavisinde kullanılmaktadır.

TOETVA'nın Tarihçesi

İzsiz tiroid cerrahisi fikri, minimal invaziv cerrahi tekniklerinin gelişimiyle ortaya çıkmıştır. İlk olarak, 2000'li yılların başlarında Uzak Doğu'da (özellikle Tayland ve Kore'de) uygulanmaya başlanmıştır. Bu bölgelerdeki hastaların kültürel tercihleri (izsiz bir ameliyat istemeleri) ve cerrahların minimal invaziv cerrahiye olan ilgisi, TOETVA'nın gelişiminde önemli rol oynamıştır. Zamanla, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde de popülerlik kazanmıştır. Günümüzde, TOETVA dünya çapında birçok merkezde başarıyla uygulanmaktadır.

TOETVA'nın Avantajları

TOETVA, geleneksel tiroid ameliyatlarına göre birçok avantaja sahiptir:

• İzsiz Ameliyat: En büyük avantajı, boyunda herhangi bir iz bırakmamasıdır. Bu, özellikle estetik kaygıları olan hastalar için önemlidir.
• Daha Az Ağrı: Ağız içinden yapılan küçük kesiler sayesinde ameliyat sonrası ağrı daha azdır.
• Daha Hızlı İyileşme: Hastalar genellikle daha hızlı iyileşir ve normal aktivitelerine daha kısa sürede dönebilirler.
• Daha Az Sinir Hasarı Riski: Endoskopik görüntüleme sayesinde sinirler daha iyi görülebilir ve sinir hasarı riski azalır.
• Daha İyi Kozmetik Sonuçlar: Boyunda herhangi bir iz olmadığı için kozmetik sonuçlar mükemmeldir.

İzsiz Ameliyatın Psikolojik Etkileri

Boyunda oluşan ameliyat izi, bazı hastalar için psikolojik sorunlara yol açabilir. Özellikle genç ve kadın hastalar, bu izden dolayı kendilerini rahatsız hissedebilirler. TOETVA, bu tür psikolojik sorunları ortadan kaldırarak hastaların özgüvenini artırır.

TOETVA Kimler İçin Uygundur?

TOETVA, her hasta için uygun bir yöntem olmayabilir. Uygun adayları belirlemek için bazı kriterler dikkate alınır:

• Nodül Boyutu: Genellikle 4 cm'den küçük nodüller için daha uygundur. Büyük nodüllerin çıkarılması teknik olarak daha zor olabilir.
• Tiroid Bezi Boyutu: Aşırı büyük guatrı olan hastalar için uygun olmayabilir.
• Tiroid Kanseri Evresi: Erken evre tiroid kanseri olan hastalar için daha uygundur. İleri evre kanserlerde geleneksel cerrahi daha uygun olabilir.
• Boyun Anatomisi: Bazı hastalarda boyun anatomisi TOETVA için uygun olmayabilir.
• Daha Önceki Boyun Ameliyatları: Daha önce boyun bölgesinden ameliyat geçirmiş olan hastalar için riskler artabilir.

TOETVA Öncesi Değerlendirme

TOETVA'ya uygun olup olmadığınızı belirlemek için doktorunuz detaylı bir değerlendirme yapacaktır. Bu değerlendirme şunları içerebilir:

1. Fiziksel Muayene: Boyun bölgesinin muayenesi ve tiroid bezinin büyüklüğünün değerlendirilmesi.
2. Ultrasonografi: Tiroid nodüllerinin boyutunu, yapısını ve yerini belirlemek için kullanılır.
3. Tiroid Sintigrafisi: Tiroid bezinin fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır.
4. İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (İİAB): Tiroid nodüllerinden hücre örneği alınarak kanser olup olmadığını belirlemek için yapılır.
5. Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Tiroid bezinin ve çevresindeki dokuların daha detaylı görüntülenmesi için gerekebilir.
6. Ses Teli Muayenesi (Laringoskopi): Ses tellerinin fonksiyonunu değerlendirmek için yapılır.

TOETVA Nasıl Yapılır?

TOETVA ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Ameliyat adımları şu şekildedir:

1. Hazırlık: Hasta ameliyat masasına sırt üstü yatırılır ve ağız antiseptik solüsyonlarla temizlenir.
2. Kesilerin Yapılması: Dudak ile diş eti arasında, genellikle üç adet küçük (5-10 mm) kesi yapılır. Bu kesiler, endoskopik aletlerin ve cerrahi aletlerin yerleştirilmesi için kullanılır.
3. Tünel Oluşturulması: Kesilerden girilerek boyun kasları altında bir tünel oluşturulur. Bu tünel, tiroid bezine ulaşımı sağlar.
4. Tiroid Bezine Ulaşım: Tünel içinden ilerlenerek tiroid bezine ulaşılır.
5. Tiroid Bezi veya Nodülün Çıkarılması: Endoskopik görüntüleme altında, tiroid bezinin bir kısmı veya tamamı (veya nodül) dikkatlice çıkarılır. Bu sırada sinirlere ve damarlara zarar vermemeye özen gösterilir.
6. Kanama Kontrolü: Kanama kontrolü yapılır ve gerekli görülürse damarlar koterize edilir.
7. Dren Yerleştirilmesi (Gerekirse): Ameliyat bölgesinde sıvı birikimini önlemek için bazen dren yerleştirilebilir.
8. Kesilerin Kapatılması: Kesiler dikişlerle kapatılır. Genellikle kendiliğinden eriyen dikişler kullanılır.

Ameliyat Süresi

TOETVA ameliyatının süresi, tiroid bezinin büyüklüğüne, nodüllerin sayısına ve büyüklüğüne, ve cerrahın deneyimine bağlı olarak değişir. Ortalama olarak 1-3 saat sürer.

Kullanılan Ekipmanlar

TOETVA ameliyatında kullanılan başlıca ekipmanlar şunlardır:

• Endoskop: Küçük bir kamera ve ışık kaynağı içeren ince bir tüptür. Ameliyat bölgesinin görüntülenmesini sağlar.
• Cerrahi Aletler: Kesme, tutma ve dikiş atma gibi işlemlerde kullanılan özel cerrahi aletler.
• Koter: Kanamayı durdurmak için kullanılan bir cihaz.
• Harmonik Scalpel veya Ligasure: Doku kesme ve kanama kontrolü için kullanılan gelişmiş enerji cihazları.

TOETVA Sonrası Bakım

TOETVA ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

• Ağrı Yönetimi: Ameliyat sonrası ağrı kesicilerle ağrı kontrolü sağlanır.
• Beslenme: İlk günlerde yumuşak ve sıvı gıdalar tercih edilmelidir. Daha sonra normal beslenmeye geçilebilir.
• Ağız Hijyeni: Ağız içindeki kesilerin enfeksiyon kapmaması için düzenli olarak antiseptik gargara yapılmalıdır.
• Dren Bakımı (Eğer Yerleştirilmişse): Drenin bakımı ve takibi doktorunuzun talimatlarına göre yapılmalıdır.
• Ses İstirahati: Ameliyat sonrası birkaç gün ses tellerini dinlendirmek önemlidir.
• İlaçlar: Doktorunuzun reçete ettiği ilaçları düzenli olarak kullanın.
• Kontroller: Doktorunuzun belirlediği tarihlerde kontrollere gidin.

Olası Komplikasyonlar

TOETVA, genellikle güvenli bir yöntemdir, ancak her cerrahi işlemde olduğu gibi bazı komplikasyonlar görülebilir:

• Kanama: Ameliyat bölgesinde kanama olabilir. Nadiren, kanamayı durdurmak için ikinci bir ameliyat gerekebilir.
• Enfeksiyon: Ağız içindeki kesilerin enfeksiyon kapma riski vardır. Antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
• Sinir Hasarı: Ses tellerini kontrol eden sinirlerin (rekürren laringeal sinir) veya boyun kaslarını kontrol eden sinirlerin (superior laringeal sinir) hasar görmesi sonucu ses kısıklığı veya yutma güçlüğü ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle geçicidir, ancak nadiren kalıcı olabilir.
• Hipoparatiroidizm: Paratiroid bezlerinin (kalsiyum seviyesini düzenleyen bezler) hasar görmesi sonucu kalsiyum seviyesi düşebilir. Bu durum, kalsiyum ve D vitamini takviyesi ile tedavi edilebilir.
• Geçici Dudak Uyuşukluğu veya His Kaybı: Dudak bölgesindeki sinirlerin geçici olarak etkilenmesi sonucu dudaklarda uyuşukluk veya his kaybı olabilir. Bu durum genellikle birkaç hafta veya ay içinde düzelir.
• Mental Sinir Hasarı: Çene bölgesinde hissizliğe neden olabilir.
• Karbon Dioksit Embolisi: Karbondioksit gazı kullanılırsa nadiren görülebilir.
• Tükürük Bezi Yaralanması: Nadiren görülebilir.
• Ameliyat İzinin Belirginleşmesi (Ağız İçinde): Ağız içinde küçük izler kalabilir, ancak bunlar genellikle belirgin değildir.
• Tiroid Fırtınası: Nadiren görülebilir, özellikle hipertiroidi hastalarında.

Komplikasyonları Önlemek İçin Alınması Gereken Önlemler

Komplikasyon riskini azaltmak için şunlara dikkat etmek önemlidir:

• Deneyimli Bir Cerrah Seçimi: TOETVA konusunda deneyimli bir cerrah seçmek, komplikasyon riskini azaltır.
• Ameliyat Öncesi Hazırlık: Doktorunuzun talimatlarına uyun ve ameliyat öncesi gerekli tüm testleri yaptırın.
• Ameliyat Sonrası Bakım: Ameliyat sonrası bakım talimatlarına dikkatlice uyun.
• İlaçları Düzenli Kullanım: Doktorunuzun reçete ettiği ilaçları düzenli olarak kullanın.
• Kontrollere Düzenli Gitmek: Doktorunuzun belirlediği tarihlerde kontrollere gidin.

TOETVA'nın Alternatifleri

TOETVA'ya alternatif olarak kullanılabilecek diğer cerrahi yöntemler şunlardır:

• Geleneksel Tiroid Ameliyatı: Boyunda bir kesi yapılarak tiroid bezine ulaşılır. Bu yöntem, büyük nodüller ve ileri evre tiroid kanseri olan hastalar için daha uygun olabilir.
• Minimal İnvaziv Video Yardımlı Tiroid Ameliyatı (MIVAT): Boyunda daha küçük bir kesi yapılarak tiroid bezine ulaşılır. Bu yöntem, TOETVA'ya göre daha az invazivdir, ancak boyunda bir iz bırakır.
• Robotik Tiroid Ameliyatı: Robotik kollar kullanılarak tiroid bezine ulaşılır. Bu yöntem, daha hassas bir cerrahi sağlar, ancak maliyeti daha yüksektir. Boyunda kesi yapılabilir veya koltuk altından insizyon yapılabilir (Transaksiller Robotik Tiroid Cerrahisi).

Hangi Yöntemin Sizin İçin Uygun Olduğuna Nasıl Karar Verilir?

Hangi cerrahi yöntemin sizin için uygun olduğuna karar vermek için doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Doktorunuz, tiroid hastalığınızın türüne, nodüllerin boyutuna ve sayısına, genel sağlık durumunuza ve kişisel tercihlerinize göre size en uygun tedavi yöntemini önerecektir.

TOETVA Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1. TOETVA ameliyatı ağrılı mıdır?

TOETVA ameliyatı sonrası ağrı, geleneksel tiroid ameliyatlarına göre daha azdır. Ağrı kesicilerle ağrı kontrolü sağlanır.

2. TOETVA ameliyatı ne kadar sürer?

Ameliyat süresi, tiroid bezinin büyüklüğüne, nodüllerin sayısına ve büyüklüğüne, ve cerrahın deneyimine bağlı olarak değişir. Ortalama olarak 1-3 saat sürer.

3. TOETVA ameliyatı sonrası ne zaman normal aktivitelerime dönebilirim?

Hastalar genellikle birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilirler. Ancak, ağır egzersizlerden ve yorucu aktivitelerden birkaç hafta kaçınmak önemlidir.

4. TOETVA ameliyatının riskleri nelerdir?

TOETVA ameliyatının riskleri arasında kanama, enfeksiyon, sinir hasarı, hipoparatiroidizm ve geçici dudak uyuşukluğu sayılabilir.

5. TOETVA ameliyatı için uygun bir aday mıyım?

TOETVA'ya uygun olup olmadığınızı belirlemek için doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Doktorunuz, tiroid hastalığınızın türüne, nodüllerin boyutuna ve sayısına, genel sağlık durumunuza ve kişisel tercihlerinize göre size en uygun tedavi yöntemini önerecektir.

6. TOETVA ameliyatı sonrası sesim değişir mi?

Ses tellerini kontrol eden sinirlerin hasar görmesi sonucu geçici veya nadiren kalıcı ses kısıklığı olabilir. Ancak, deneyimli bir cerrah tarafından yapıldığında bu risk oldukça düşüktür.

7. TOETVA ameliyatı sonrası yara izi kalır mı?

TOETVA ameliyatı, boyunda herhangi bir kesi yapılmadığı için yara izi bırakmaz. Ağız içinde küçük kesiler yapılır, ancak bu izler genellikle belirgin değildir.

8. TOETVA ameliyatı sonrası tiroid hormonu kullanmam gerekir mi?

Tiroid bezinin tamamı çıkarılırsa veya yeterli miktarda tiroid dokusu çıkarılırsa, tiroid hormonu kullanmanız gerekebilir. Doktorunuz, tiroid hormonu seviyenizi düzenli olarak takip edecek ve gerekli dozu ayarlayacaktır.

Sonuç

TOETVA, tiroid cerrahisinde önemli bir gelişmedir. Boyunda iz bırakmaması, daha az ağrı ve daha hızlı iyileşme gibi avantajları sayesinde, özellikle estetik kaygıları olan hastalar için cazip bir seçenektir. Ancak, her hasta için uygun bir yöntem olmayabilir. TOETVA'ya uygun olup olmadığınızı belirlemek için doktorunuzla konuşmanız ve detaylı bir değerlendirme yaptırmanız önemlidir.

Bu yazıda, TOETVA yöntemini detaylı bir şekilde inceledik. Umarım, bu bilgiler size faydalı olmuştur. Daha fazla bilgi almak için doktorunuza danışmaktan çekinmeyin.