TOETVA (İzsiz Tiroid Ameliyatı) Sonrası Ses Kısıklığı İhtimali: Bilmeniz Gereken Her Şey

Tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması, tiroid hastalıklarının tedavisinde sıkça başvurulan bir yöntemdir. Geleneksel tiroid ameliyatları boyunda bir kesi gerektirirken, Transoral Endoskopik Tiroidektomi Vestibüler Yaklaşım (TOETVA) olarak bilinen yöntem, ağız içinden yapılan kesilerle tiroid bezine ulaşmayı ve böylece boyunda herhangi bir iz bırakmamayı hedefler. Bu blog yazısında, TOETVA ameliyatı sonrası ses kısıklığı ihtimalini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Ses kısıklığı riskini etkileyen faktörler, riskin ne kadar olduğu, alınabilecek önlemler ve ses kısıklığı gelişmesi durumunda izlenecek tedavi yöntemleri gibi konulara değineceğiz.

TOETVA Ameliyatı Nedir?

TOETVA, tiroid bezine ağız içinden, özellikle de alt dudak ile diş eti arasındaki vestibülden girilerek yapılan minimal invaziv bir cerrahi tekniktir. Bu yöntemde, boyunda herhangi bir kesi yapılmadığı için ameliyat sonrası iz kalma riski ortadan kalkar. TOETVA, özellikle tiroid nodülleri, Graves hastalığı ve bazı tiroid kanseri türleri gibi tiroid hastalıklarının tedavisinde kullanılabilir.

TOETVA'nın Avantajları

• İzsiz Ameliyat: Boyunda herhangi bir kesi yapılmadığı için ameliyat sonrası iz kalmaz. Bu, özellikle estetik kaygıları olan hastalar için önemli bir avantajdır.
• Daha Az Ağrı: Minimal invaziv bir yöntem olduğu için ameliyat sonrası ağrı genellikle daha azdır.
• Daha Hızlı İyileşme: Ameliyat sonrası iyileşme süreci, geleneksel ameliyatlara göre genellikle daha kısadır.
• Daha İyi Kozmetik Sonuçlar: Boyunda iz olmaması, kozmetik açıdan daha iyi sonuçlar sağlar.

TOETVA'nın Dezavantajları

• Teknik Zorluk: TOETVA, teknik olarak daha zorlu bir ameliyattır ve deneyimli bir cerrah gerektirir.
• Belirli Hasta Grupları İçin Uygunluk: Her hasta TOETVA için uygun olmayabilir. Tiroid bezinin büyüklüğü, nodüllerin yerleşimi ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörler ameliyatın uygunluğunu etkileyebilir.
• Potansiyel Komplikasyonlar: Her cerrahi işlemde olduğu gibi TOETVA'nın da potansiyel komplikasyonları vardır. Bunlar arasında ses kısıklığı, hipokalsemi (kalsiyum düşüklüğü), enfeksiyon ve kanama sayılabilir.

Ses Kısıklığı ve Tiroid Ameliyatları

Ses kısıklığı, tiroid ameliyatlarının potansiyel bir komplikasyonudur. Bunun nedeni, tiroid bezinin arkasından geçen ve ses tellerini kontrol eden rekürren laringeal sinirlerdir. Bu sinirlerin ameliyat sırasında zarar görmesi, ses tellerinin fonksiyonunu etkileyebilir ve ses kısıklığına yol açabilir.

Rekürren Laringeal Sinirlerin Önemi

Rekürren laringeal sinirler, beyinden gelen vagus sinirinin dallarıdır ve ses tellerini hareket ettiren kasları innerve ederler. Bu sinirler, konuşma, yutma ve solunum gibi önemli fonksiyonlar için gereklidir. Tiroid ameliyatları sırasında bu sinirlerin zarar görmesi, ses tellerinin felcine ve dolayısıyla ses kısıklığına neden olabilir.

Tiroid Ameliyatlarında Ses Kısıklığı Riski

Geleneksel tiroid ameliyatlarında ses kısıklığı riski, çeşitli çalışmalara göre %1 ile %10 arasında değişebilir. Bu risk, cerrahın deneyimi, ameliyatın kapsamı, tiroid bezinin büyüklüğü ve hastanın anatomik yapısı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.

TOETVA Sonrası Ses Kısıklığı İhtimali

TOETVA, minimal invaziv bir yöntem olmasına rağmen, rekürren laringeal sinirlerin zarar görmesi riski bu ameliyatta da mevcuttur. Ancak, bazı çalışmalar TOETVA'nın geleneksel ameliyatlara göre daha düşük ses kısıklığı riski taşıdığını göstermektedir.

TOETVA'da Ses Kısıklığı Riskini Etkileyen Faktörler

• Cerrahın Deneyimi: TOETVA, teknik olarak zorlu bir ameliyat olduğu için cerrahın deneyimi büyük önem taşır. Deneyimli bir cerrah, sinirleri daha iyi tanıyabilir ve zarar verme riskini azaltabilir.
• Ameliyatın Kapsamı: Tiroid bezinin tamamının mı yoksa sadece bir kısmının mı çıkarıldığı, ameliyatın kapsamı da ses kısıklığı riskini etkileyebilir. Total tiroidektomi (tiroid bezinin tamamının çıkarılması) genellikle daha yüksek risk taşır.
• Tiroid Bezinin Büyüklüğü: Çok büyük tiroid bezleri, ameliyat sırasında sinirlere daha fazla baskı yapabilir ve zarar verme riskini artırabilir.
• Nodüllerin Yerleşimi: Tiroid nodüllerinin sinirlere yakın yerleşimi, ameliyat sırasında sinirlere zarar verme riskini artırabilir.
• Sinir Monitorizasyonu: Ameliyat sırasında sinir monitorizasyonu kullanılması, sinirlerin fonksiyonunu gerçek zamanlı olarak takip etmeye ve zarar görmesini önlemeye yardımcı olabilir.

TOETVA'da Ses Kısıklığı Riski Ne Kadar?

TOETVA sonrası ses kısıklığı riski hakkında yapılan çalışmalar farklı sonuçlar vermektedir. Bazı çalışmalarda TOETVA'nın geleneksel ameliyatlara göre daha düşük ses kısıklığı riski taşıdığı belirtilirken, bazı çalışmalarda ise riskin benzer olduğu görülmektedir. Genel olarak, deneyimli ellerde yapılan TOETVA ameliyatlarında ses kısıklığı riskinin %1 ile %5 arasında olduğu tahmin edilmektedir.

Örneğin, 2020 yılında yayınlanan bir meta-analizde, TOETVA ile geleneksel tiroidektomi karşılaştırılmış ve TOETVA'nın geçici ses kısıklığı riskini azalttığı bulunmuştur (Lee et al., 2020). Ancak, kalıcı ses kısıklığı riski açısından iki yöntem arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.

Başka bir çalışmada, TOETVA yapılan hastalarda ses kısıklığı oranının %2.5 olduğu bildirilmiştir (Park et al., 2018). Bu çalışmada, ameliyat sırasında sinir monitorizasyonu kullanılması, ses kısıklığı riskini daha da azaltmıştır.

Ancak, her hasta için riskin farklı olabileceği unutulmamalıdır. Hastanın genel sağlık durumu, tiroid bezinin özellikleri ve cerrahın deneyimi gibi faktörler, riskin belirlenmesinde önemli rol oynar.

Ses Kısıklığı Riskini Azaltmak İçin Alınabilecek Önlemler

TOETVA ameliyatı öncesinde, sırasında ve sonrasında alınabilecek bazı önlemler, ses kısıklığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Ameliyat Öncesi Önlemler

• Deneyimli Bir Cerrah Seçimi: TOETVA ameliyatı konusunda deneyimli bir cerrah seçmek, komplikasyon riskini azaltmanın en önemli adımlarından biridir. Cerrahın TOETVA ameliyatlarındaki tecrübesini, başarı oranlarını ve komplikasyon oranlarını öğrenmek önemlidir.
• Detaylı Değerlendirme: Ameliyat öncesinde tiroid bezinin detaylı bir şekilde değerlendirilmesi, nodüllerin yerleşimi, tiroid bezinin büyüklüğü ve sinirlere olan yakınlığı gibi faktörlerin belirlenmesine yardımcı olur. Bu değerlendirme, ameliyat planlaması için önemlidir.
• Ses Teli Muayenesi: Ameliyat öncesinde ses tellerinin muayene edilmesi, mevcut ses problemlerinin belirlenmesine ve ameliyat sonrası ses değişikliklerinin daha iyi değerlendirilmesine yardımcı olabilir.

Ameliyat Sırasında Alınabilecek Önlemler

• Sinir Monitorizasyonu: Ameliyat sırasında sinir monitorizasyonu kullanılması, rekürren laringeal sinirlerin fonksiyonunu gerçek zamanlı olarak takip etmeye ve zarar görmesini önlemeye yardımcı olabilir. Sinir monitorizasyonu, sinirlerin ameliyat sırasında uyarılması ve kasların tepkisinin ölçülmesi prensibine dayanır.
• Dikkatli Cerrahi Teknik: Cerrahın dikkatli ve titiz bir cerrahi teknik kullanması, sinirlere zarar verme riskini azaltır. Sinirlerin dikkatli bir şekilde diseksiyonu ve korunması önemlidir.
• Minimal İnvaziv Yaklaşım: TOETVA'nın minimal invaziv bir yöntem olması, sinirlere daha az zarar verme potansiyeli taşır. Ancak, cerrahın deneyimi ve tekniği bu potansiyelin gerçekleşmesinde önemli rol oynar.

Ameliyat Sonrası Önlemler

• Ses İstirahati: Ameliyat sonrası dönemde ses tellerinin dinlenmesi, iyileşme sürecine yardımcı olabilir. Aşırı konuşmaktan, bağırmaktan ve yüksek sesle şarkı söylemekten kaçınmak önemlidir.
• Nemlendirme: Hava yollarının nemli tutulması, ses tellerinin kurumamasını ve tahriş olmasını önleyebilir. Bol sıvı tüketmek ve buhar inhalasyonu yapmak faydalı olabilir.
• Ses Terapisi: Ameliyat sonrası ses kısıklığı gelişmesi durumunda, ses terapisi uzmanı tarafından uygulanan egzersizler ve teknikler, ses tellerinin fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Ses Kısıklığı Gelişmesi Durumunda Ne Yapmalı?

TOETVA ameliyatı sonrası ses kısıklığı gelişmesi durumunda, bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurmak önemlidir. KBB uzmanı, ses tellerini değerlendirecek ve ses kısıklığının nedenini belirleyecektir.

Tanı Yöntemleri

• Laringoskopi: Laringoskopi, ses tellerinin doğrudan görüntülenmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntemle, ses tellerinin hareketleri, yapısı ve herhangi bir anormallik olup olmadığı değerlendirilebilir.
• Stroboskopi: Stroboskopi, ses tellerinin titreşimini yavaşlatarak daha detaylı bir şekilde incelenmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntemle, ses tellerindeki küçük anormallikler ve titreşim problemleri daha kolay tespit edilebilir.
• Elektromiyografi (EMG): EMG, ses tellerini hareket ettiren kasların elektriksel aktivitesini ölçen bir yöntemdir. Bu yöntemle, sinirlerin ve kasların fonksiyonu değerlendirilebilir.

Tedavi Yöntemleri

Ses kısıklığının tedavisi, nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alabilir:

• Gözlem: Hafif ses kısıklığı vakalarında, genellikle sadece gözlem yeterli olabilir. Ses tellerinin kendiliğinden iyileşmesi beklenebilir.
• Ses Terapisi: Ses terapisi, ses tellerinin fonksiyonunu iyileştirmeye yönelik egzersizler ve teknikler içerir. Ses terapisi, ses kısıklığının tedavisinde önemli bir rol oynar ve genellikle ilk basamak tedavi olarak uygulanır.
• Enjeksiyonlar: Ses tellerine botulinum toksini (Botox) enjeksiyonu, ses tellerinin spazmlarını azaltmaya ve ses kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
• Cerrahi: Kalıcı ses kısıklığı vakalarında, cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi seçenekler arasında, ses tellerinin pozisyonunu düzeltmeye yönelik ameliyatlar (tiroplasti) ve sinir onarım ameliyatları yer alabilir.

Ses Terapisinin Önemi

Ses terapisi, ses kısıklığının tedavisinde önemli bir rol oynar. Ses terapisi uzmanı, hastaya özel bir tedavi planı oluşturur ve ses tellerinin fonksiyonunu iyileştirmeye yönelik egzersizler öğretir. Bu egzersizler, ses tellerinin güçlenmesine, esnekliğinin artmasına ve koordinasyonunun gelişmesine yardımcı olur.

Ses terapisi ayrıca, hastanın sesini doğru kullanmayı öğrenmesine ve ses tellerine zarar veren alışkanlıklardan kaçınmasına yardımcı olur. Ses terapisi, ses kısıklığının nedenine ve şiddetine bağlı olarak birkaç hafta veya ay sürebilir.

Sonuç

TOETVA, tiroid ameliyatlarında izsiz bir alternatif sunan minimal invaziv bir yöntemdir. Her ne kadar TOETVA'nın geleneksel ameliyatlara göre daha düşük ses kısıklığı riski taşıdığına dair bazı kanıtlar olsa da, bu riskin tamamen ortadan kalkmadığı unutulmamalıdır. Cerrahın deneyimi, ameliyatın kapsamı, tiroid bezinin özellikleri ve sinir monitorizasyonu gibi faktörler, ses kısıklığı riskini etkileyebilir.

TOETVA ameliyatı öncesinde, sırasında ve sonrasında alınabilecek önlemler, ses kısıklığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ameliyat sonrası ses kısıklığı gelişmesi durumunda, bir KBB uzmanına başvurmak ve uygun tedavi yöntemlerini değerlendirmek önemlidir. Erken tanı ve tedavi, ses kısıklığının iyileşme şansını artırabilir.

Unutmayın, her hasta farklıdır ve her ameliyatın kendine özgü riskleri vardır. Bu nedenle, TOETVA ameliyatı öncesinde doktorunuzla detaylı bir şekilde konuşmak ve ameliyatın potansiyel riskleri ve faydaları hakkında bilgi almak önemlidir.

Referanslar

• Lee, H. Y., et al. (2020). Transoral endoscopic thyroidectomy vestibular approach (TOETVA) versus conventional open thyroidectomy: A systematic review and meta-analysis. *Annals of Surgical Oncology*, *27*(3), 706-716.
• Park, J. H., et al. (2018). Transoral endoscopic thyroidectomy using the vestibular approach (TOETVA): A preliminary study. *Surgical Endoscopy*, *32*(2), 661-667.

Yasal Uyarı: Bu blog yazısı, genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, lütfen doktorunuza danışınız.