05 11 2025
Tortikolis, boyun kaslarının anormal kasılması sonucu başın bir tarafa eğilmesi ve çenenin diğer tarafa dönmesi ile karakterize bir durumdur. Halk arasında "eğri boyun" olarak da bilinir. Bu durum, bebeklerde doğuştan (konjenital) olabileceği gibi, yetişkinlerde de çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Tortikolisin nedenleri, türleri ve tedavi yaklaşımları farklılık gösterdiğinden, doğru teşhis ve tedavi için hangi bölüme başvurulması gerektiği önemlidir. Bu kapsamlı rehberde, tortikolisin ne olduğuna, türlerine, belirtilerine, nedenlerine, teşhis yöntemlerine, tedavi seçeneklerine ve hangi bölümlerin bu durumla ilgilendiğine detaylı bir şekilde değineceğiz.
Tortikolis, esasen bir semptomdur ve çeşitli altta yatan nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Boyun kaslarının, özellikle sternokleidomastoid kasının (SCM) kasılması veya kısalması sonucu başın anormal bir pozisyonda durmasına neden olur. Bu durum, başın bir tarafa eğilmesine ve çenenin diğer tarafa dönmesine yol açar. Tortikolis, ağrıya, hareket kısıtlılığına ve günlük yaşam aktivitelerinde zorlanmaya neden olabilir.
Tortikolis, ortaya çıkış nedenine, yaşına ve etkilenen kaslara göre farklı türlere ayrılabilir. En sık görülen tortikolis türleri şunlardır:
Konjenital Musküler Tortikolis (KMT), bebeklerde doğumda veya doğumdan kısa bir süre sonra fark edilen bir durumdur. Genellikle sternokleidomastoid kasının (SCM) kısalması veya fibrozisi sonucu ortaya çıkar. KMT, bebeklerde en sık görülen tortikolis türüdür.
KMT tedavisinde erken teşhis ve tedavi önemlidir. Tedavi genellikle fizik tedavi ve egzersizlerden oluşur. Nadiren, cerrahi müdahale gerekebilir.
Edinilmiş tortikolis, doğumdan sonra herhangi bir yaşta ortaya çıkabilen bir durumdur. Altta yatan çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir.
Edinilmiş tortikolisin tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Tedavi genellikle ağrıyı hafifletmeye, kas spazmlarını azaltmaya ve hareket açıklığını artırmaya yöneliktir.
Spazmodik tortikolis veya servikal distoni, boyun kaslarının istemsiz kasılması ile karakterize kronik bir nörolojik bozukluktur. Bu durum, başın sürekli olarak anormal bir pozisyonda durmasına neden olur. Servikal distoni, edinilmiş tortikolisin bir türü olarak kabul edilir.
Servikal distoninin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, beyindeki bazal ganglionlar adı verilen bölgelerdeki sinir hücrelerinin işlev bozukluğu ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Genetik faktörler, çevresel etkenler ve bazı ilaçların yan etkileri servikal distoni riskini artırabilir.
Servikal distoninin tedavisi, semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yöneliktir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
Tortikolisin nedenleri, türüne ve yaşına göre farklılık gösterir. Konjenital musküler tortikolis genellikle doğumla ilgili faktörlerden kaynaklanırken, edinilmiş tortikolis çeşitli altta yatan nedenlere bağlı olarak gelişebilir.
Tortikolisin belirtileri, türüne ve şiddetine göre değişebilir. Ancak, en sık görülen belirtiler şunlardır:
Tortikolis teşhisi, genellikle fiziksel muayene ve tıbbi öyküye dayanır. Doktor, hastanın baş pozisyonunu, boyun hareket açıklığını ve kas gerginliğini değerlendirir. Gerekli durumlarda, altta yatan nedenleri belirlemek için ek testler yapılabilir.
Fiziksel muayene sırasında doktor, hastanın baş pozisyonunu, boyun hareket açıklığını ve kas gerginliğini değerlendirir. Doktor, SCM kasında kitle veya kalınlaşma olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca, sinir sistemi fonksiyonlarını değerlendirmek için nörolojik muayene yapabilir.
Tıbbi öykü, hastanın semptomlarının başlangıcı, süresi, şiddeti ve olası nedenleri hakkında bilgi sağlar. Doktor, hastanın geçirdiği travmaları, enfeksiyonları, ilaç kullanımlarını ve diğer tıbbi durumlarını sorgular.
Görüntüleme testleri, altta yatan nedenleri belirlemek ve diğer olası durumları dışlamak için kullanılabilir.
Elektromiyografi (EMG), kasların elektriksel aktivitesini ölçen bir testtir. EMG, servikal distoni gibi nörolojik bozuklukları teşhis etmede ve etkilenen kasları belirlemede yardımcı olabilir.
Tortikolisin nedenine ve türüne bağlı olarak farklı uzmanlık alanlarına sahip doktorlar bu durumla ilgilenebilir. En sık başvurulan bölümler şunlardır:
Konjenital musküler tortikolis (KMT) şüphesi olan bebekler ve çocuklar için öncelikle çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Pediatri uzmanı, bebeğin genel sağlığını değerlendirir ve KMT teşhisini koyar. Gerekli durumlarda, fizik tedavi veya diğer uzmanlık alanlarına yönlendirme yapabilir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı, tortikolisin tedavisinde önemli bir rol oynar. Fizik tedavi, kasları germeye, güçlendirmeye ve hareket açıklığını artırmaya yönelik egzersizler içerir. Fizik tedavi uzmanı, hastaya özel bir tedavi planı oluşturur ve tedavi sürecini takip eder. KMT'li bebeklerde ve edinilmiş tortikolisi olan yetişkinlerde fizik tedavi sıklıkla ilk basamak tedavi yöntemidir.
Servikal distoni gibi nörolojik nedenlere bağlı tortikolis vakalarında nöroloji uzmanına başvurulmalıdır. Nöroloji uzmanı, sinir sistemi fonksiyonlarını değerlendirir ve altta yatan nörolojik bozukluğu teşhis eder. Tedavi seçenekleri arasında botulinum toksini (Botox) enjeksiyonları, ilaç tedavisi ve derin beyin stimülasyonu yer alabilir.
Travma, tümör veya romatoid artrit gibi kemik ve eklem problemlerine bağlı tortikolis vakalarında ortopedi uzmanına başvurulmalıdır. Ortopedi uzmanı, kemik ve eklem yapısını değerlendirir ve gerekli cerrahi veya cerrahi olmayan tedavi yöntemlerini uygular.
Nadir durumlarda, tümör veya sinir sıkışması gibi altta yatan nedenlerin düzeltilmesi için beyin ve sinir cerrahisi uzmanına başvurulması gerekebilir. Nöroşirürji uzmanı, cerrahi müdahale ile sinirleri serbest bırakır veya tümörü çıkarır.
Nadir durumlarda, tortikolisin nedeni boyun bölgesindeki enfeksiyonlar veya tümörler olabilir. Bu durumlarda, kulak burun boğaz uzmanına başvurulması gerekebilir. KBB uzmanı, baş ve boyun bölgesindeki yapıları değerlendirir ve gerekli tedaviyi uygular.
Tortikolisin tedavisi, altta yatan nedene ve türüne bağlı olarak değişir. Tedavi genellikle ağrıyı hafifletmeye, kas spazmlarını azaltmaya ve hareket açıklığını artırmaya yöneliktir.
Fizik tedavi, tortikolisin tedavisinde önemli bir rol oynar. Fizik tedavi, kasları germeye, güçlendirmeye ve hareket açıklığını artırmaya yönelik egzersizler içerir. Fizik tedavi uzmanı, hastaya özel bir tedavi planı oluşturur ve tedavi sürecini takip eder.
İlaç tedavisi, ağrıyı hafifletmeye, kas spazmlarını azaltmaya ve iltihabı kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
Isı ve soğuk uygulamaları, ağrıyı hafifletmeye ve kas spazmlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
Boyunluk, boynu desteklemeye ve hareketini kısıtlamaya yardımcı olabilir. Boyunluk, ağrıyı hafifletmeye ve kasların dinlenmesine yardımcı olabilir. Ancak, uzun süreli boyunluk kullanımı kasların zayıflamasına neden olabileceğinden, doktorun önerdiği süre boyunca kullanılması önemlidir.
Nadir durumlarda, tortikolisin altta yatan nedeninin düzeltilmesi için cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale, tümörlerin çıkarılması, sinirlerin serbest bırakılması veya kemik yapılarının düzeltilmesi gibi durumları içerebilir.
Bazı kişiler, akupunktur, masaj terapisi veya kayropraktik gibi alternatif tedavilerden fayda görebilir. Ancak, bu tedavilerin etkinliği konusunda yeterli bilimsel kanıt bulunmamaktadır. Alternatif tedavilere başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız önemlidir.
Tortikolisin bazı türlerinden korunmak mümkün olmasa da, bazı önlemler alınarak risk azaltılabilir.
Konjenital musküler tortikolisin (KMT) kesin nedeni bilinmediği için, tamamen önlemek mümkün olmayabilir. Ancak, hamilelik sırasında sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve doğum sırasında dikkatli olmak KMT riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Edinilmiş tortikolisten korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Tortikolis, boyun kaslarının anormal kasılması sonucu başın bir tarafa eğilmesi ve çenenin diğer tarafa dönmesi ile karakterize bir durumdur. Tortikolisin nedenleri, türleri ve tedavi yaklaşımları farklılık gösterdiğinden, doğru teşhis ve tedavi için hangi bölüme başvurulması gerektiği önemlidir. Bu rehberde, tortikolisin ne olduğuna, türlerine, belirtilerine, nedenlerine, teşhis yöntemlerine, tedavi seçeneklerine ve hangi bölümlerin bu durumla ilgilendiğine detaylı bir şekilde değindik. Tortikolis şüphesi olan kişilerin, öncelikle çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına (bebekler ve çocuklar için) veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına başvurması önerilir. Gerekli durumlarda, diğer uzmanlık alanlarına yönlendirme yapılabilir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile tortikolisin neden olduğu semptomlar hafifletilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
Endoskopi Nasıl Yapılır?
06 11 2025 Devamını oku »
Kan Kanseri Ve İlik Kanseri Aynı şey mi?
06 11 2025 Devamını oku »
Endoskopi İşlemi İçin Hangi Doktora Gidilmelidir?
06 11 2025 Devamını oku »
Endoskopi Riskli Bir İşlem midir?
06 11 2025 Devamını oku »
İlik kanserinin son evresinde neler olur?
06 11 2025 Devamını oku »
İlik kanseri kaç yaşında olur?
06 11 2025 Devamını oku »
Endoskopi Çeşitleri Nelerdir?
06 11 2025 Devamını oku »
Kemik İliği Kanseri Kanda Çıkar Mı?
06 11 2025 Devamını oku »
Kemik İliği Kanseri Nasıl Belli Olur?
06 11 2025 Devamını oku »