Enfeksiyon HastalıklarıYoğun BakımGenel CerrahiAnesteziyoloji

Acil Cerrahi Yoğun Bakımda Sepsis Yönetimi: Güncel Yaklaşımlar ve Klinik Uygulamalar

Sepsis, enfeksiyona karşı vücudun düzenleyici yanıtının bozulması sonucu ortaya çıkan, yaşamı tehdit eden bir organdır. Acil cerrahi yoğun bakım ünitelerinde (YCBU) sepsis, yüksek mortalite ve morbidite oranları ile sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu blog yazısında, acil cerrahi YCBU'larında sepsis yönetimine yönelik güncel yaklaşımları ve klinik uygulamaları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Amacımız, sağlık profesyonellerine bu karmaşık klinik tabloyu etkili bir şekilde yönetmeleri için güncel bilgi ve pratik rehberlik sunmaktır.

1. Sepsisin Tanımı ve Epidemiyolojisi

1.1. Sepsis ve Septik Şokun Tanımı

Sepsis, enfeksiyona karşı vücudun düzenleyici yanıtının bozulması sonucu ortaya çıkan, yaşamı tehdit eden bir organdır. Sepsis-3 konsensusuna göre sepsis, enfeksiyondan kaynaklanan organ yetmezliği olarak tanımlanır. Septik şok ise, sepsisli hastalarda yeterli sıvı resüsitasyonuna rağmen vazopresör ihtiyacı duyulması ve serum laktat düzeyinin 2 mmol/L'nin üzerinde olması ile karakterize edilen bir durumdur.

1.2. Acil Cerrahi YCBU'larında Sepsis Epidemiyolojisi

Acil cerrahi hastaları, travma, perforasyon, iskemi, abse gibi çeşitli enfeksiyon kaynaklarına sahip oldukları için sepsis gelişimi açısından yüksek risk altındadırlar. Cerrahi YCBU'larında sepsis insidansı, genel YCBU popülasyonuna göre daha yüksek olabilir. Sepsise bağlı mortalite, altta yatan hastalığın ciddiyeti, enfeksiyonun kaynağı, tanı ve tedaviye başlama süresi gibi faktörlere bağlı olarak değişir.

1.3. Sepsis İçin Risk Faktörleri

• Yaşlılık
• İmmünsüpresyon (örneğin, kemoterapi, organ nakli, HIV)
• Kronik hastalıklar (örneğin, diyabet, kronik böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı)
• Cerrahi girişimler ve invaziv prosedürler
• Kateterler ve diğer yabancı cisimler
• Geniş yanıklar
• Malnütrisyon

2. Sepsis Patofizyolojisi

Sepsis, karmaşık bir immünolojik ve inflamatuar süreçtir. Enfeksiyon varlığında, vücut pro-inflamatuar sitokinler (örneğin, TNF-α, IL-1, IL-6) ve anti-inflamatuar medyatörler salgılar. Bu dengenin bozulması, yaygın endotel hasarı, koagülasyon bozuklukları, mikrovasküler tromboz, doku hipoksisi ve organ yetmezliğine yol açar.

2.1. İmmün Yanıt ve İnflamasyon

Enfeksiyon varlığında, immün sistem patojenleri tanır ve inflamatuar bir yanıt başlatır. Bu yanıt, patojenlerin ortadan kaldırılması ve doku hasarının onarılması için gereklidir. Ancak, sepsisde bu yanıt kontrolden çıkar ve aşırı inflamasyona yol açar. Aşırı inflamasyon, endotel hasarı, vasküler geçirgenlik artışı, ödem ve hipotansiyona neden olur.

2.2. Endotel Disfonksiyonu

Endotel, kan damarlarının iç yüzeyini kaplayan tek katlı bir hücre tabakasıdır. Endotel, vasküler tonus, koagülasyon, inflamasyon ve geçirgenlik gibi önemli fonksiyonları düzenler. Sepsisde, pro-inflamatuar sitokinler ve diğer medyatörler endotel hasarına yol açar. Endotel hasarı, vasküler geçirgenlik artışı, ödem, hipotansiyon ve organ yetmezliğine katkıda bulunur.

2.3. Koagülasyon Bozuklukları

Sepsis, koagülasyon sistemini de etkiler. Hem prokoagülan hem de antikoagülan yollar aktive olur, ancak prokoagülan aktivite baskın hale gelir. Bu durum, yaygın mikrovasküler tromboza ve organ yetmezliğine yol açabilir. Dissemine intravasküler koagülasyon (DİK), sepsisde sıkça görülen ve mortaliteyi artıran ciddi bir komplikasyondur.

2.4. Mitokondriyal Disfonksiyon

Mitokondri, hücrelerin enerji santralleridir. Sepsisde, mitokondriyal fonksiyon bozulur. Bu durum, ATP üretimini azaltır, reaktif oksijen türlerinin (ROT) üretimini artırır ve hücre ölümüne yol açabilir. Mitokondriyal disfonksiyon, organ yetmezliğine önemli ölçüde katkıda bulunur.

3. Sepsis Tanısı

Sepsisin erken tanısı, mortaliteyi azaltmak için kritik öneme sahiptir. Tanı, klinik bulgular, laboratuvar testleri ve radyolojik incelemelerin kombinasyonuna dayanır. Gecikmiş tanı, tedavi başarısızlığına ve kötü sonuçlara yol açabilir.

3.1. Klinik Bulgular

Sepsisli hastalarda görülebilecek klinik bulgular şunlardır:

• Ateş veya hipotermi
• Taşikardi
• Taşipne
• Bilinç bulanıklığı veya mental durum değişikliği
• Oligüri veya anüri
• Hipotansiyon
• Ciltte kızarıklık veya peteşi
• Solunum yetmezliği
• Organ yetmezliği belirtileri (örneğin, sarılık, ensefalopati, böbrek yetmezliği)

3.2. Laboratuvar Testleri

Sepsis tanısında kullanılabilecek laboratuvar testleri şunlardır:

• Tam kan sayımı (lökositoz, lökopeni, trombositopeni)
• Kan gazı analizi (metabolik asidoz)
• Serum laktat düzeyi
• Böbrek fonksiyon testleri (üre, kreatinin)
• Karaciğer fonksiyon testleri (ALT, AST, bilirubin)
• Koagülasyon testleri (PT, INR, APTT)
• Prokalsitonin (PCT)
• C-reaktif protein (CRP)
• Kan kültürü
• İdrar kültürü
• Diğer vücut sıvılarından kültürler (örneğin, balgam, BOS, yara yeri)

3.3. Radyolojik İncelemeler

Sepsis tanısında enfeksiyon kaynağını belirlemek veya organ yetmezliğini değerlendirmek için radyolojik incelemeler kullanılabilir:

• Akciğer grafisi
• Bilgisayarlı tomografi (BT)
• Ultrasonografi
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG)

3.4. Skorlama Sistemleri

Sepsis tanısını kolaylaştırmak ve prognozu değerlendirmek için çeşitli skorlama sistemleri geliştirilmiştir. En sık kullanılan skorlama sistemleri şunlardır:

• qSOFA (quick Sequential Organ Failure Assessment): Mental durum değişikliği, sistolik kan basıncının ≤100 mmHg olması ve solunum sayısının ≥22/dakika olması kriterlerini içerir. İki veya daha fazla kriterin pozitif olması sepsis olasılığını artırır.
• SOFA (Sequential Organ Failure Assessment): Solunum, koagülasyon, karaciğer, kardiyovasküler, santral sinir sistemi ve böbrek fonksiyonlarını değerlendiren daha kapsamlı bir skorlama sistemidir. SOFA skoru, sepsisli hastalarda organ yetmezliğinin ciddiyetini ve prognozu belirlemede kullanılır.
• NEWS (National Early Warning Score): Fizyolojik parametreleri (solunum sayısı, oksijen saturasyonu, sistolik kan basıncı, kalp hızı, bilinç düzeyi, vücut ısısı) değerlendirerek hastalığın kötüleşme riskini belirlemeye yardımcı olur.

4. Sepsis Yönetimi: İlkeler ve Hedefler

Sepsis yönetimi, çok disiplinli bir yaklaşım gerektirir ve aşağıdaki temel ilkeleri içerir:

• Erken Tanı: Sepsisin erken tanınması ve tedaviye başlanması mortaliteyi önemli ölçüde azaltır.
• Enfeksiyon Kaynağının Kontrolü: Enfeksiyon kaynağının mümkün olan en kısa sürede kontrol altına alınması (örneğin, abse drenajı, enfekte kateterin çıkarılması, cerrahi debridman) önemlidir.
• Antibiyotik Tedavisi: Ampirik geniş spektrumlu antibiyotik tedavisine mümkün olan en kısa sürede başlanmalıdır. Kültür sonuçlarına göre antibiyotik tedavisi daraltılabilir.
• Sıvı Resüsitasyonu: Hipovolemiyi düzeltmek ve organ perfüzyonunu sağlamak için intravenöz sıvı tedavisi uygulanmalıdır.
• Vazopresörler: Sıvı resüsitasyonuna rağmen hipotansiyon devam ederse vazopresörler (örneğin, norepinefrin) kullanılmalıdır.
• Organ Desteği: Gerekirse mekanik ventilasyon, renal replasman tedavisi ve diğer organ destekleyici tedaviler uygulanmalıdır.
• Glukoz Kontrolü: Hiperglisemiyi önlemek için kan şekeri kontrolü sağlanmalıdır.
• Stres Ülseri Profilaksisi: Stres ülseri riskini azaltmak için profilaktik tedavi uygulanmalıdır.
• Derin Ven Trombozu (DVT) Profilaksisi: DVT riskini azaltmak için profilaktik tedavi uygulanmalıdır.

Sepsis yönetimindeki temel hedefler şunlardır:

• Ortalama arter basıncının (MAP) ≥65 mmHg olması
• Santral venöz oksijen saturasyonunun (ScvO2) ≥70% olması
• Serum laktat düzeyinin normalleşmesi
• İdrar çıkışının ≥0.5 mL/kg/saat olması
• Organ fonksiyonlarının iyileştirilmesi

5. Enfeksiyon Kaynağının Kontrolü

Enfeksiyon kaynağının kontrolü, sepsis yönetiminde kritik bir öneme sahiptir. Kaynağın kontrol altına alınması, enfeksiyonun yayılmasını önler, antibiyotiklerin etkinliğini artırır ve mortaliteyi azaltır.

5.1. Cerrahi Girişimler

Abse drenajı, nekrotizan enfeksiyonların debridmanı, perfore organların tamiri gibi cerrahi girişimler, enfeksiyon kaynağının kontrol altına alınmasında sıklıkla gereklidir. Cerrahi girişim, mümkün olan en kısa sürede ve uygun cerrahi tekniklerle yapılmalıdır.

5.2. Kateterlerin Çıkarılması

Enfekte kateterler (örneğin, santral venöz kateter, üriner kateter) sepsis kaynağı olabilir. Enfekte kateterlerin mümkün olan en kısa sürede çıkarılması ve kültür için gönderilmesi önemlidir. Kateter çıkarıldıktan sonra yeni bir kateter takılması gerekiyorsa, farklı bir bölge tercih edilmelidir.

5.3. Diğer Girişimler

Pnömoni durumunda bronkoskopi ile balgam örneği alınması ve gerekirse bronkoalveolar lavaj yapılması, empiyem durumunda torasentez veya tüp torakostomi uygulanması, apse drenajı için perkütan drenaj kateteri yerleştirilmesi gibi diğer girişimler de enfeksiyon kaynağının kontrol altına alınmasında yardımcı olabilir.

6. Antibiyotik Tedavisi

Sepsisde erken ve uygun antibiyotik tedavisi, mortaliteyi önemli ölçüde azaltır. Antibiyotik tedavisine mümkün olan en kısa sürede (ideal olarak ilk saat içinde) başlanmalıdır.

6.1. Ampirik Antibiyotik Tedavisi

Ampirik antibiyotik tedavisi, kültür sonuçları henüz çıkmadan önce başlanan geniş spektrumlu antibiyotik tedavisidir. Ampirik antibiyotik seçimi, enfeksiyonun olası kaynağı, hastanın tıbbi öyküsü, yerel antibiyotik direnç paternleri ve hastanenin antibiyotik protokolleri dikkate alınarak yapılmalıdır.

Sık karşılaşılan enfeksiyon kaynaklarına yönelik ampirik antibiyotik seçenekleri şunlardır:

• Pnömoni: Piperasilin-tazobaktam, sefepim, meropenem gibi geniş spektrumlu beta-laktam antibiyotikler veya kinolonlar (levofloksasin, moksifloksasin). Metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) riski varsa vankomisin veya linezolid eklenmelidir.
• İntra-abdominal enfeksiyonlar: Piperasilin-tazobaktam, sefepim, meropenem gibi geniş spektrumlu beta-laktam antibiyotikler veya metronidazol ile birlikte seftriakson veya siprofloksasin. Enterokok riski varsa vankomisin eklenmelidir.
• Üriner enfeksiyonlar: Seftriakson, siprofloksasin, levofloksasin veya piperasilin-tazobaktam.
• Cilt ve yumuşak doku enfeksiyonları: Vankomisin, linezolid, daptomisin veya klindamisin.

6.2. Kültüre Yönelik Antibiyotik Tedavisi

Kültür sonuçları çıktıktan sonra, antibiyotik tedavisi daraltılmalı ve mümkünse en dar spektrumlu ve en az toksik antibiyotik tercih edilmelidir. Antibiyotik tedavisi, enfeksiyonun türü, mikroorganizmanın duyarlılık profili ve hastanın klinik durumuna göre ayarlanmalıdır.

6.3. Antibiyotik Direnci

Antibiyotik direnci, sepsis yönetiminde önemli bir sorundur. Antibiyotik direnci, tedavi başarısızlığına ve mortalitenin artmasına yol açabilir. Antibiyotik direncini önlemek için, antibiyotikler sadece gerektiğinde ve uygun dozlarda kullanılmalıdır. Antibiyotik yönetimi programları, antibiyotik kullanımını optimize etmek ve direnç gelişimini önlemek için önemlidir.

7. Sıvı Resüsitasyonu

Sepsisli hastalarda hipovolemi sık görülür ve organ perfüzyonunu sağlamak için sıvı resüsitasyonu gereklidir. Sıvı resüsitasyonunun amacı, intravasküler hacmi artırmak, kalp debisini artırmak ve doku perfüzyonunu iyileştirmektir.

7.1. Sıvı Seçimi

Sıvı resüsitasyonunda kristalloidler (örneğin, izotonik sodyum klorür, Ringer laktat) veya kolloidler (örneğin, albumin, hidroksietil nişasta) kullanılabilir. Kristalloidler genellikle ilk tercih edilen sıvılardır. Kolloidler, intravasküler hacmi daha hızlı artırabilirler, ancak böbrek fonksiyonları üzerinde olumsuz etkileri olabilir.

7.2. Sıvı Miktarı ve Hızı

Sepsisli hastalarda ilk saatlerde 30 mL/kg kristalloid sıvı verilmesi önerilir. Sıvı resüsitasyonuna yanıt, hastanın klinik durumuna ve hemodinamik parametrelerine göre değerlendirilmelidir. Sıvı yüklenmesini önlemek için, sıvı tedavisi dikkatli bir şekilde yapılmalı ve hemodinamik monitorizasyon kullanılmalıdır.

7.3. Hemodinamik Monitorizasyon

Sıvı resüsitasyonuna yanıtı değerlendirmek için çeşitli hemodinamik monitorizasyon yöntemleri kullanılabilir:

• Santral venöz basınç (SVB): SVB, sağ atriyumdaki basıncı ölçer ve intravasküler hacim hakkında bilgi verir. Ancak, SVB tek başına sıvı resüsitasyonuna rehberlik etmek için yeterli değildir.
• Pulmoner arter kateteri (PAK): PAK, pulmoner arter basıncını, kardiyak outputu ve pulmoner vasküler direnci ölçer. PAK, sıvı resüsitasyonuna daha ayrıntılı rehberlik sağlayabilir, ancak invaziv bir yöntemdir ve komplikasyon riski taşır.
• Dinamik değişkenler: Nabız basıncı varyasyonu (PPV), strok volüm varyasyonu (SVV) ve pasif bacak kaldırma (PLR) gibi dinamik değişkenler, sıvı resüsitasyonuna yanıtı tahmin etmede kullanılabilir.
• Ekokardiyografi: Ekokardiyografi, kalp fonksiyonunu, intravasküler hacmi ve sıvı resüsitasyonuna yanıtı değerlendirmede kullanılabilir.

8. Vazopresörler

Sıvı resüsitasyonuna rağmen hipotansiyon devam ederse vazopresörler kullanılmalıdır. Vazopresörler, kan damarlarını daraltarak kan basıncını yükseltir ve organ perfüzyonunu iyileştirir.

8.1. Vazopresör Seçimi

Norepinefrin, sepsisde ilk tercih edilen vazopresördür. Norepinefrin, hem alfa-adrenerjik hem de beta-adrenerjik reseptörleri uyarır, ancak alfa-adrenerjik etkisi daha baskındır. Dopamin, epinefrin ve vazopressin diğer vazopresör seçenekleridir.

8.2. Vazopresör Dozu

Vazopresör dozu, hastanın kan basıncına ve klinik durumuna göre ayarlanmalıdır. Ortalama arter basıncını (MAP) ≥65 mmHg tutmak hedeflenir.

8.3. Vazopresörlerin Yan Etkileri

Vazopresörlerin yan etkileri arasında aritmi, iskemi (örneğin, miyokardiyal iskemi, periferik iskemi) ve mezenterik iskemi yer alır. Vazopresörler dikkatli bir şekilde kullanılmalı ve hastalar yakından takip edilmelidir.

9. Organ Desteği

Sepsisde organ yetmezliği sık görülür ve organ destekleyici tedaviler gerekebilir.

9.1. Mekanik Ventilasyon

Solunum yetmezliği olan hastalarda mekanik ventilasyon gerekebilir. Mekanik ventilasyon, akciğerlerin havalandırılmasını sağlar ve oksijenasyonu iyileştirir. Akciğer hasarını önlemek için akciğer koruyucu ventilasyon stratejileri (örneğin, düşük tidal volüm, yüksek PEEP) kullanılmalıdır.

9.2. Renal Replasman Tedavisi (RRT)

Akut böbrek yetmezliği olan hastalarda RRT gerekebilir. RRT, böbrek fonksiyonlarını yerine getirir, sıvı dengesini sağlar ve elektrolit dengesizliklerini düzeltir.

9.3. Karaciğer Desteği

Akut karaciğer yetmezliği olan hastalarda karaciğer desteği gerekebilir. Karaciğer desteği, karaciğer fonksiyonlarını yerine getirir ve toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasına yardımcı olur. MARS (Molecular Adsorbent Recirculating System) gibi yapay karaciğer destek sistemleri kullanılabilir.

9.4. Diğer Organ Destekleyici Tedaviler

Sepsisde diğer organ destekleyici tedaviler arasında kan transfüzyonu, koagülasyon faktörlerinin replasmanı, enteral veya parenteral beslenme ve immünomodülatör tedaviler yer alabilir.

10. Sepsisde Diğer Tedavi Yaklaşımları

10.1. Glukoz Kontrolü

Hiperglisemi, sepsisde sık görülür ve mortaliteyi artırabilir. İnsülin infüzyonu ile kan şekeri kontrolü sağlanmalıdır. Kan şekeri hedefi genellikle 140-180 mg/dL'dir.

10.2. Stres Ülseri Profilaksisi

Sepsisli hastalar stres ülseri riski altındadır. Proton pompa inhibitörleri (PPI) veya H2 reseptör antagonistleri ile stres ülseri profilaksisi uygulanmalıdır.

10.3. Derin Ven Trombozu (DVT) Profilaksisi

Sepsisli hastalar DVT riski altındadır. Düşük molekül ağırlıklı heparin (DMAH) veya fondaparinuks ile DVT profilaksisi uygulanmalıdır. Kontrendikasyon varsa mekanik profilaksi (örneğin, aralıklı pnömatik kompresyon) kullanılabilir.

10.4. Beslenme

Sepsisli hastaların beslenmesi önemlidir. Enteral beslenme, parenteral beslenmeye tercih edilmelidir. Enteral beslenme, bağırsak bütünlüğünü korur ve enfeksiyon riskini azaltır.

10.5. İmmünomodülatör Tedaviler

İmmünomodülatör tedaviler, sepsisde immün yanıtı düzenlemeyi amaçlar. İmmünoglobülinler, interferon-gamma ve diğer immünomodülatör ajanlar sepsis tedavisinde kullanılabilir, ancak etkinlikleri hakkında daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

11. Sepsis Sonrası Takip ve Rehabilitasyon

Sepsis atlatan hastalar, uzun dönemde fiziksel, psikolojik ve bilişsel sorunlar yaşayabilirler. Sepsis sonrası takip ve rehabilitasyon, hastaların yaşam kalitesini artırmak için önemlidir.

11.1. Fiziksel Rehabilitasyon

Sepsis sonrası kas güçsüzlüğü, yorgunluk ve hareket kısıtlılığı sık görülür. Fiziksel rehabilitasyon, kas gücünü artırmak, hareketliliği iyileştirmek ve fonksiyonel kapasiteyi artırmak için önemlidir.

11.2. Psikolojik Destek

Sepsis, hastalarda anksiyete, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. Psikolojik destek, hastaların bu sorunlarla başa çıkmasına yardımcı olur.

11.3. Bilişsel Rehabilitasyon

Sepsis, bilişsel fonksiyonları (örneğin, dikkat, hafıza, yürütücü fonksiyonlar) etkileyebilir. Bilişsel rehabilitasyon, hastaların bilişsel fonksiyonlarını iyileştirmek için önemlidir.

11.4. Uzun Dönem Takip

Sepsis atlatan hastalar, uzun dönemde enfeksiyon riskinin artması, kardiyovasküler hastalıklar, kronik böbrek hastalığı ve diğer sağlık sorunları açısından risk altındadır. Uzun dönem takip, bu sorunların erken teşhis ve tedavi edilmesine yardımcı olur.

12. Acil Cerrahi YCBU'larında Sepsis Yönetiminde Karşılaşılan Zorluklar

Acil cerrahi YCBU'larında sepsis yönetimi, çeşitli zorluklar içerir:

• Kompleks Klinik Tablo: Acil cerrahi hastaları, travma, cerrahi girişimler ve altta yatan diğer hastalıklar nedeniyle karmaşık bir klinik tabloya sahip olabilirler.
• Gecikmiş Tanı: Acil cerrahi hastalarında sepsis tanısı, altta yatan diğer durumların varlığı nedeniyle zor olabilir.
• Enfeksiyon Kaynağının Kontrolü: Enfeksiyon kaynağının kontrol altına alınması, cerrahi girişimler veya diğer invaziv prosedürler gerektirebilir.
• Antibiyotik Direnci: Acil cerrahi YCBU'larında antibiyotik direnci yüksek olabilir.
• Kaynak Kısıtlılığı: Bazı YCBU'larında personel, ekipman ve diğer kaynaklar kısıtlı olabilir.

13. Sepsis Yönetiminde Gelecek Yönelimler

Sepsis yönetimi alanında sürekli olarak yeni araştırmalar yapılmaktadır. Gelecekteki yönelimler şunları içerebilir:

• Biyobelirteçler: Sepsisin erken tanısı ve prognozunun değerlendirilmesi için yeni biyobelirteçlerin geliştirilmesi.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Sepsisin patofizyolojisine yönelik daha spesifik tedavilerin geliştirilmesi (örneğin, immünomodülatör tedaviler, mitokondriyal fonksiyonu iyileştiren tedaviler).
• Kişiselleştirilmiş Tıp: Hastaların genetik profiline, immün durumuna ve diğer faktörlere göre uyarlanmış kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesi.
• Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi: Sepsis tanısını ve yönetimini iyileştirmek için yapay zeka ve makine öğrenimi algoritmalarının kullanılması.
• Tele-YCBU: Uzak bölgelerdeki YCBU'larına uzman desteği sağlamak için tele-YCBU sistemlerinin kullanılması.

14. Sonuç

Sepsis, acil cerrahi YCBU'larında yüksek mortalite ve morbidite oranlarına sahip ciddi bir klinik durumdur. Sepsisin erken tanısı, enfeksiyon kaynağının kontrolü, uygun antibiyotik tedavisi, sıvı resüsitasyonu, vazopresörler ve organ destekleyici tedaviler, sepsis yönetiminin temel unsurlarıdır. Sepsis yönetimi, çok disiplinli bir yaklaşım gerektirir ve sürekli olarak gelişen bir alandır. Bu blog yazısında sunulan güncel yaklaşımlar ve klinik uygulamalar, sağlık profesyonellerine acil cerrahi YCBU'larında sepsisli hastaların yönetiminde rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.