Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıOrtopedi ve TravmatolojiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon

Düztabanlık: Çeşitleri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Düztabanlık, ayak tabanının normalde olması gereken kavisinin olmaması veya azalması durumudur. Bu durum, ayağın tüm yüzeyinin yere temas etmesine neden olur. Düztabanlık, doğuştan olabileceği gibi, sonradan da çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu yazıda, düztabanlığın farklı türlerini, nedenlerini, belirtilerini ve tedavi seçeneklerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Düztabanlık Nedir?

Ayak tabanı, normalde medial longitudinal ark (iç kavis), lateral longitudinal ark (dış kavis) ve transvers ark (enine kavis) olmak üzere üç ana kavise sahiptir. Bu kavisler, vücut ağırlığının dengeli bir şekilde dağıtılmasına, yürüyüş sırasında şok emilimine ve ayağın esnek bir şekilde hareket etmesine yardımcı olur. Düztabanlık, bu kavislerin bir veya birkaçının çökmesi veya yeterince gelişmemesi sonucu ortaya çıkar. Bu durum, ayak ve bacaklarda ağrıya, yorgunluğa ve diğer ortopedik sorunlara yol açabilir.

Düztabanlığın Sınıflandırılması

Düztabanlık, farklı kriterlere göre sınıflandırılabilir. En yaygın sınıflandırma yöntemleri şunlardır:

1. Esnek Düztabanlık (Flexible Flatfoot): Ayağın yük taşımadığı durumlarda kavisin görülebildiği, ancak yük taşıdığında kavisin kaybolduğu durumdur.
2. Sert Düztabanlık (Rigid Flatfoot): Ayağın yük taşıdığı veya taşımadığı her iki durumda da kavisin olmadığı durumdur.
3. Edinilmiş Düztabanlık (Acquired Flatfoot): Normal ayak yapısına sahipken sonradan çeşitli nedenlerle gelişen düztabanlıktır.
4. Doğuştan Düztabanlık (Congenital Flatfoot): Doğumdan itibaren mevcut olan düztabanlıktır.

Esnek Düztabanlık (Flexible Flatfoot)

Esnek Düztabanlık Nedir?

Esnek düztabanlık, çocuklarda ve yetişkinlerde en sık görülen düztabanlık türüdür. Bu durumda, ayak yük taşımadığında (örneğin otururken veya yatarken) normal bir kavis görülebilir. Ancak, ayak yük taşıdığında (örneğin ayakta dururken veya yürürken) bu kavis çöker ve ayak tabanı yere tamamen temas eder. Esnek düztabanlık genellikle ağrısızdır, ancak bazı durumlarda ayak, bacak veya sırt ağrısına neden olabilir.

Esnek Düztabanlığın Nedenleri

Esnek düztabanlığın birçok nedeni olabilir:

• Genetik Faktörler: Ailede düztabanlık öyküsü olan bireylerde esnek düztabanlık görülme olasılığı daha yüksektir.
• Bağ Dokusu Gevşekliği: Bağ dokusunun normalden daha gevşek olması, ayak kavisini destekleyen yapıların zayıflamasına ve kavisin çökmesine neden olabilir. Bu durum, hipermobilite sendromu gibi genetik rahatsızlıklarla ilişkili olabilir.
• Kas Zayıflığı: Ayak ve bacak kaslarının zayıf olması, ayak kavisini destekleme yeteneğini azaltabilir. Özellikle posterior tibial kasın zayıflığı, esnek düztabanlığa katkıda bulunabilir.
• Yanlış Ayakkabı Seçimi: Desteksiz, yüksek topuklu veya dar ayakkabılar, ayak kavisinin çökmesine ve esnek düztabanlığın gelişmesine neden olabilir.
• Obezite: Aşırı kilo, ayaklara binen yükü artırarak ayak kavisinin çökmesine ve esnek düztabanlığa yol açabilir.
• Hamilelik: Hamilelik sırasında vücuttaki hormon seviyelerindeki değişiklikler, bağ dokusunun gevşemesine ve ayak kavisinin çökmesine neden olabilir.

Esnek Düztabanlığın Belirtileri

Esnek düztabanlık genellikle ağrısızdır ve çoğu kişi durumun farkında olmayabilir. Ancak, bazı durumlarda aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Ayak Ağrısı: Özellikle uzun süre ayakta durduktan veya yürüdükten sonra ayak tabanında, topukta veya ayak bileğinde ağrı.
• Bacak Ağrısı: Baldır veya uylukta ağrı.
• Sırt Ağrısı: Düztabanlık, vücut duruşunu etkileyerek sırt ağrısına neden olabilir.
• Yorgunluk: Ayakların ve bacakların çabuk yorulması.
• Ayak Bileği İç Kısmında Şişlik: Posterior tibial tendonun zorlanması sonucu ayak bileği iç kısmında şişlik.
• Ayak Tabanında Nasır: Ayağın yere daha fazla temas etmesi nedeniyle ayak tabanında nasır oluşumu.
• Ayakkabıların İç Kenarlarının Aşınması: Ayağın içe doğru dönmesi (pronasyon) nedeniyle ayakkabıların iç kenarlarının daha hızlı aşınması.

Esnek Düztabanlığın Teşhisi

Esnek düztabanlığın teşhisi genellikle fiziksel muayene ile konulur. Doktor, hastanın ayakta duruşunu ve yürüyüşünü gözlemler. Ayağın yük taşıdığı ve taşımadığı durumlarda kavisin durumunu değerlendirir. Ayrıca, ayak ve bacak kaslarının gücünü, eklem hareket açıklığını ve sinir fonksiyonunu kontrol eder.

Bazı durumlarda, teşhisi doğrulamak veya diğer olası nedenleri dışlamak için görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir:

• Röntgen: Ayak kemiklerinin yapısını ve hizalanmasını değerlendirmek için kullanılır.
• MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Yumuşak dokuları (tendonlar, bağlar) değerlendirmek için kullanılır. Özellikle posterior tibial tendonun durumunu değerlendirmede faydalıdır.
• Ultrason: Yumuşak dokuları değerlendirmek için kullanılır. Röntgen ve MRG'ye göre daha az detaylı bilgi verir.

Esnek Düztabanlığın Tedavisi

Esnek düztabanlığın tedavisi, belirtilerin şiddetine ve hastanın yaşına göre değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

1. Gözlem: Ağrısız esnek düztabanlık genellikle tedavi gerektirmez. Ancak, durumun ilerlemesini izlemek için düzenli takip önerilebilir.
2. Ayakkabı Değişikliği: Destekleyici, iyi oturan ve alçak topuklu ayakkabılar tercih edilmelidir. Ayakkabıların iç kısmında kavis desteği olan modeller tercih edilebilir.
3. Kişiye Özel Tabanlıklar (Ortotik): Ayak kavisini destekleyen ve ayak biomekaniğini düzelten kişiye özel tabanlıklar kullanılabilir. Tabanlıklar, ayak ağrısını azaltmaya, yorgunluğu gidermeye ve duruşu düzeltmeye yardımcı olabilir.
4. Egzersizler: Ayak ve bacak kaslarını güçlendiren egzersizler yapılabilir. Özellikle posterior tibial kası güçlendiren egzersizler, ayak kavisini desteklemeye yardımcı olabilir. Örnek egzersizler şunlardır:
   • Topuk kaldırma egzersizleri
   • Parmak ucu kaldırma egzersizleri
   • Havlu toplama egzersizleri
   • Kavis oluşturma egzersizleri
5. Ağrı Kesiciler: Ağrıyı hafifletmek için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (ibuprofen, naproksen) kullanılabilir.
6. Fizik Tedavi: Fizyoterapist, ayak ve bacak kaslarını güçlendirmek, esnekliği artırmak ve ağrıyı azaltmak için çeşitli tedavi yöntemleri uygulayabilir.
7. Enjeksiyonlar: Şiddetli ağrı durumunda, kortikosteroid enjeksiyonları geçici rahatlama sağlayabilir. Ancak, uzun süreli kullanımından kaçınılmalıdır.
8. Cerrahi: Esnek düztabanlık nadiren cerrahi tedavi gerektirir. Ancak, konservatif tedavilere yanıt vermeyen ve şiddetli ağrıya neden olan durumlarda cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. Cerrahi seçenekler şunları içerebilir:
   • Tendon transferi
   • Kemik kesilmesi (osteotomi)
   • Eklem sabitlemesi (artrodez)

Sert Düztabanlık (Rigid Flatfoot)

Sert Düztabanlık Nedir?

Sert düztabanlık, ayağın yük taşıdığı veya taşımadığı her iki durumda da ayak kavisinin olmadığı durumdur. Bu durum genellikle kemiksel anomalilerden veya eklem sertliğinden kaynaklanır. Sert düztabanlık, esnek düztabanlıktan daha az yaygındır ve genellikle ağrıya neden olur.

Sert Düztabanlığın Nedenleri

Sert düztabanlığın nedenleri şunlar olabilir:

• Tarsal Koalisyon: Ayak kemiklerinin anormal bir şekilde birleşmesi (füzyonu). Bu durum, ayak hareketlerini kısıtlar ve sert düztabanlığa neden olur. En sık görülen tarsal koalisyon türleri, kalkaneus-naviküler ve talus-kalkaneus koalisyonlarıdır.
• Doğuştan Kemik Anomalileri: Ayak kemiklerinin doğuştan şekil bozuklukları, ayak kavisinin oluşmasını engelleyebilir.
• Travma: Ayak kemiklerinde kırık veya çıkıklar, ayak kavisinin çökmesine ve sert düztabanlığa neden olabilir.
• Artrit: Ayak eklemlerinde artrit (romatoid artrit, osteoartrit), eklem hasarına ve sertliğine yol açarak sert düztabanlığa neden olabilir.
• Nörolojik Hastalıklar: Serebral palsi, spina bifida gibi nörolojik hastalıklar, ayak kaslarının dengesizliğine ve sert düztabanlığa neden olabilir.

Sert Düztabanlığın Belirtileri

Sert düztabanlığın belirtileri şunlar olabilir:

• Ayak Ağrısı: Ayağın yük taşıdığı veya taşımadığı her iki durumda da ayak ağrısı. Ağrı genellikle aktivite ile artar ve dinlenmekle azalır.
• Ayak Sertliği: Ayak hareketlerinin kısıtlanması.
• Yürüyüş Bozukluğu: Ayağın sertliği ve ağrısı nedeniyle yürüyüşte değişiklikler.
• Ayak Bileği Ağrısı: Ayak bileği eklemine binen yükün artması nedeniyle ayak bileği ağrısı.
• Ayak Tabanında Nasır: Ayağın yere daha fazla temas etmesi nedeniyle ayak tabanında nasır oluşumu.
• Ayakkabı Giymekte Zorluk: Ayağın şekil bozukluğu nedeniyle ayakkabı giymekte zorluk.

Sert Düztabanlığın Teşhisi

Sert düztabanlığın teşhisi, fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konulur. Doktor, hastanın ayakta duruşunu ve yürüyüşünü gözlemler. Ayağın hareket açıklığını değerlendirir. Ayrıca, ayak ve bacak kaslarının gücünü ve sinir fonksiyonunu kontrol eder.

Görüntüleme yöntemleri şunları içerebilir:

• Röntgen: Ayak kemiklerinin yapısını ve hizalanmasını değerlendirmek için kullanılır. Tarsal koalisyon gibi kemiksel anomalileri tespit etmede faydalıdır.
• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Röntgen'e göre daha detaylı kemik görüntüleri sağlar. Tarsal koalisyonun türünü ve yaygınlığını değerlendirmede faydalıdır.
• MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Yumuşak dokuları (kıkırdak, tendonlar, bağlar) değerlendirmek için kullanılır. Artrit veya diğer yumuşak doku sorunlarını tespit etmede faydalıdır.

Sert Düztabanlığın Tedavisi

Sert düztabanlığın tedavisi, nedenine, belirtilerin şiddetine ve hastanın yaşına göre değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

1. Ağrı Kesiciler: Ağrıyı hafifletmek için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (ibuprofen, naproksen) veya reçeteli ağrı kesiciler kullanılabilir.
2. Kişiye Özel Tabanlıklar (Ortotik): Ayak kavisini destekleyen ve ayak biomekaniğini düzelten kişiye özel tabanlıklar kullanılabilir. Tabanlıklar, ayak ağrısını azaltmaya ve yürüyüşü kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
3. Fizik Tedavi: Fizyoterapist, ayak ve bacak kaslarını güçlendirmek, esnekliği artırmak ve ağrıyı azaltmak için çeşitli tedavi yöntemleri uygulayabilir.
4. Alçı veya Bot Kullanımı: Şiddetli ağrı durumunda, ayağı dinlendirmek ve stabilize etmek için alçı veya bot kullanılabilir.
5. Enjeksiyonlar: Şiddetli ağrı durumunda, kortikosteroid enjeksiyonları geçici rahatlama sağlayabilir. Ancak, uzun süreli kullanımından kaçınılmalıdır.
6. Cerrahi: Sert düztabanlık genellikle cerrahi tedavi gerektirir. Cerrahi seçenekler şunları içerebilir:
   • Tarsal Koalisyon Rezeksiyonu: Tarsal koalisyon durumunda, birleşmiş kemiklerin cerrahi olarak ayrılması.
   • Kemik Kesilmesi (Osteotomi): Ayak kemiklerinin şeklini düzeltmek için kemiklerin kesilip yeniden hizalanması.
   • Eklem Sabitlemesi (Artrodez): Ayak eklemlerinin sabitlenmesi. Bu işlem, ağrıyı azaltmaya ve ayağı stabilize etmeye yardımcı olabilir.
   • Tendon Transferi: Tendonların yerinin değiştirilmesi, ayak kaslarının dengesini sağlamaya yardımcı olabilir.

Edinilmiş Düztabanlık (Acquired Flatfoot)

Edinilmiş Düztabanlık Nedir?

Edinilmiş düztabanlık, normal ayak yapısına sahipken sonradan çeşitli nedenlerle gelişen düztabanlıktır. Bu durum, yetişkinlerde daha sık görülür ve genellikle posterior tibial tendon disfonksiyonu (PTTD) ile ilişkilidir.

Edinilmiş Düztabanlığın Nedenleri

Edinilmiş düztabanlığın en yaygın nedeni posterior tibial tendon disfonksiyonudur (PTTD). PTTD, posterior tibial tendonun iltihaplanması, yırtılması veya işlevini kaybetmesi durumudur. Bu tendon, ayak kavisini destekleyen önemli bir yapıdır. PTTD'ye neden olan faktörler şunlar olabilir:

• Aşırı Kullanım: Özellikle koşma, zıplama gibi tekrarlayıcı aktiviteler, posterior tibial tendona aşırı yük bindirerek iltihaplanmaya ve yırtılmaya neden olabilir.
• Travma: Ayak bileği burkulması veya diğer yaralanmalar, posterior tibial tendona zarar verebilir.
• Yaşlanma: Yaşla birlikte tendonların esnekliği azalır ve yırtılma riski artar.
• Obezite: Aşırı kilo, posterior tibial tendona binen yükü artırarak PTTD riskini artırır.
• Enflamatuar Hastalıklar: Romatoid artrit gibi inflamatuar hastalıklar, posterior tibial tendonda iltihaplanmaya neden olabilir.
• Diyabet: Diyabet, tendonların zayıflamasına ve PTTD riskinin artmasına neden olabilir.

PTTD dışında, edinilmiş düztabanlığa neden olan diğer faktörler şunlar olabilir:

• Travma: Ayak kemiklerinde kırık veya çıkıklar, ayak kavisinin çökmesine ve edinilmiş düztabanlığa neden olabilir.
• Artrit: Ayak eklemlerinde artrit, eklem hasarına ve sertliğine yol açarak edinilmiş düztabanlığa neden olabilir.
• Nörolojik Hastalıklar: Serebral palsi, spina bifida gibi nörolojik hastalıklar, ayak kaslarının dengesizliğine ve edinilmiş düztabanlığa neden olabilir.

Edinilmiş Düztabanlığın Belirtileri

Edinilmiş düztabanlığın belirtileri, PTTD'nin evresine göre değişir. PTTD'nin dört evresi vardır:

• Evre 1: Posterior tibial tendonda iltihaplanma ve ağrı. Ayak kavisinde belirgin bir çökme yoktur. Belirtiler genellikle aktivite ile artar ve dinlenmekle azalır.
• Evre 2: Posterior tibial tendonun zayıflaması ve kısmi yırtılması. Ayak kavisinde hafif bir çökme görülebilir. Ayak bileği iç kısmında ağrı ve şişlik. "Too many toes" belirtisi (arka arkaya bakıldığında ayak parmaklarının normalden daha fazla görünmesi).
• Evre 3: Posterior tibial tendonun tamamen yırtılması. Ayak kavisinde belirgin bir çökme. Ayak bileği iç kısmında ağrı ve şişlik. Ayak bileği dış kısmında ağrı. Yürüyüşte zorluk.
• Evre 4: Ayak bileği ekleminin etkilenmesi. Ayak bileği ekleminde artrit gelişimi. Şiddetli ağrı. Yürüyüşte ciddi zorluk.

Edinilmiş düztabanlığın diğer belirtileri şunlar olabilir:

• Ayak Ağrısı: Ayağın yük taşıdığı veya taşımadığı her iki durumda da ayak ağrısı. Ağrı genellikle aktivite ile artar ve dinlenmekle azalır.
• Ayak Bileği Ağrısı: Ayak bileği eklemine binen yükün artması nedeniyle ayak bileği ağrısı.
• Ayak Tabanında Nasır: Ayağın yere daha fazla temas etmesi nedeniyle ayak tabanında nasır oluşumu.
• Ayakkabı Giymekte Zorluk: Ayağın şekil bozukluğu nedeniyle ayakkabı giymekte zorluk.

Edinilmiş Düztabanlığın Teşhisi

Edinilmiş düztabanlığın teşhisi, fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konulur. Doktor, hastanın ayakta duruşunu ve yürüyüşünü gözlemler. Ayağın hareket açıklığını değerlendirir. Posterior tibial tendonun fonksiyonunu değerlendirmek için çeşitli testler yapar. Ayrıca, ayak ve bacak kaslarının gücünü ve sinir fonksiyonunu kontrol eder.

Görüntüleme yöntemleri şunları içerebilir:

• Röntgen: Ayak kemiklerinin yapısını ve hizalanmasını değerlendirmek için kullanılır. Ayak kavisindeki çökmenin derecesini belirlemede faydalıdır.
• MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Posterior tibial tendonun durumunu değerlendirmek için kullanılır. Tendonun iltihaplanmasını, yırtılmasını veya dejenerasyonunu tespit etmede faydalıdır.
• Ultrason: Posterior tibial tendonu değerlendirmek için kullanılır. MRG'ye göre daha az detaylı bilgi verir.

Edinilmiş Düztabanlığın Tedavisi

Edinilmiş düztabanlığın tedavisi, PTTD'nin evresine, belirtilerin şiddetine ve hastanın yaşına göre değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

1. Dinlenme: Posterior tibial tendona yük bindiren aktivitelerden kaçınılmalıdır.
2. Buz Uygulaması: Ağrıyı ve şişliği azaltmak için günde birkaç kez 15-20 dakika boyunca buz uygulanabilir.
3. Ağrı Kesiciler: Ağrıyı hafifletmek için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (ibuprofen, naproksen) veya reçeteli ağrı kesiciler kullanılabilir.
4. Kişiye Özel Tabanlıklar (Ortotik): Ayak kavisini destekleyen ve ayak biomekaniğini düzelten kişiye özel tabanlıklar kullanılabilir. Tabanlıklar, ayak ağrısını azaltmaya ve yürüyüşü kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
5. Ayak Bileği Desteği (Brace): Ayak bileğini stabilize etmek ve posterior tibial tendona binen yükü azaltmak için ayak bileği desteği kullanılabilir.
6. Fizik Tedavi: Fizyoterapist, ayak ve bacak kaslarını güçlendirmek, esnekliği artırmak ve ağrıyı azaltmak için çeşitli tedavi yöntemleri uygulayabilir.
7. Enjeksiyonlar: Şiddetli ağrı durumunda, kortikosteroid enjeksiyonları geçici rahatlama sağlayabilir. Ancak, uzun süreli kullanımından kaçınılmalıdır.
8. Cerrahi: Edinilmiş düztabanlık, konservatif tedavilere yanıt vermeyen ve şiddetli ağrıya neden olan durumlarda cerrahi tedavi gerektirebilir. Cerrahi seçenekler şunları içerebilir:
   • Posterior Tibial Tendon Tamiri veya Rekonstrüksiyonu: Posterior tibial tendonda yırtık varsa, tendonun tamir edilmesi veya yeniden yapılandırılması.
   • Tendon Transferi: Başka bir tendondan alınan bir parça, posterior tibial tendonun işlevini yerine getirmek için kullanılır.
   • Kemik Kesilmesi (Osteotomi): Ayak kemiklerinin şeklini düzeltmek için kemiklerin kesilip yeniden hizalanması.
   • Eklem Sabitlemesi (Artrodez): Ayak eklemlerinin sabitlenmesi. Bu işlem, ağrıyı azaltmaya ve ayağı stabilize etmeye yardımcı olabilir.

Doğuştan Düztabanlık (Congenital Flatfoot)

Doğuştan Düztabanlık Nedir?

Doğuştan düztabanlık, doğumdan itibaren mevcut olan düztabanlıktır. Bu durum, genellikle kemiksel anomalilerden veya kas-iskelet sistemi bozukluklarından kaynaklanır. Doğuştan düztabanlık, nadir görülen bir durumdur.

Doğuştan Düztabanlığın Nedenleri

Doğuştan düztabanlığın nedenleri şunlar olabilir:

• Vertikal Talus (Rock Bottom Foot): Talus kemiğinin anormal bir şekilde dikey pozisyonda olması. Bu durum, ayak kavisinin oluşmasını engeller ve sert düztabanlığa neden olur.
• Tarsal Koalisyon: Ayak kemiklerinin anormal bir şekilde birleşmesi (füzyonu). Bu durum, ayak hareketlerini kısıtlar ve sert düztabanlığa neden olur.
• Diğer Kemik Anomalileri: Ayak kemiklerinin doğuştan şekil bozuklukları, ayak kavisinin oluşmasını engelleyebilir.
• Nörolojik Hastalıklar: Spina bifida gibi nörolojik hastalıklar, ayak kaslarının dengesizliğine ve doğuştan düztabanlığa neden olabilir.
• Genetik Sendromlar: Down sendromu gibi genetik sendromlar, doğuştan düztabanlık riskini artırabilir.

Doğuştan Düztabanlığın Belirtileri

Doğuştan düztabanlığın belirtileri şunlar olabilir:

• Ayak Kavisinin Olmaması: Doğumdan itibaren ayak kavisinin olmaması veya çok az olması.
• Ayak Ağrısı: Ayağın yük taşıdığı veya taşımadığı her iki durumda da ayak ağrısı. Ağrı genellikle aktivite ile artar ve dinlenmekle azalır.
• Ayak Sertliği: Ayak hareketlerinin kısıtlanması.
• Yürüyüş Bozukluğu: Ayağın sertliği ve ağrısı nedeniyle yürüyüşte değişiklikler.
• Ayak Bileği Ağrısı: Ayak bileği eklemine binen yükün artması nedeniyle ayak bileği ağrısı.
• Ayak Tabanında Nasır: Ayağın yere daha fazla temas etmesi nedeniyle ayak tabanında nasır oluşumu.
• Ayakkabı Giymekte Zorluk: Ayağın şekil bozukluğu nedeniyle ayakkabı giymekte zorluk.

Doğuştan Düztabanlığın Teşhisi

Doğuştan düztabanlığın teşhisi, doğumdan itibaren fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konulur. Doktor, bebeğin ayak yapısını değerlendirir. Ayağın hareket açıklığını kontrol eder. Ayrıca, diğer olası nedenleri dışlamak için nörolojik muayene yapabilir.

Görüntüleme yöntemleri şunları içerebilir:

• Röntgen: Ayak kemiklerinin yapısını ve hizalanmasını değerlendirmek için kullanılır. Vertikal talus gibi kemiksel anomalileri tespit etmede faydalıdır.
• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Röntgen'e göre daha detaylı kemik görüntüleri sağlar. Tarsal koalisyonun türünü ve yaygınlığını değerlendirmede faydalıdır.
• MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Yumuşak dokuları (kıkırdak, tendonlar, bağlar) değerlendirmek için kullanılır. Artrit veya diğer yumuşak doku sorunlarını tespit etmede faydalıdır.

Doğuştan Düztabanlığın Tedavisi

Doğuştan düztabanlığın tedavisi, nedenine, belirtilerin şiddetine ve bebeğin yaşına göre değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

1. Alçı Uygulaması: Vertikal talus durumunda, ayağı doğru pozisyonda tutmak için seri alçı uygulaması yapılabilir.
2. Kişiye Özel Tabanlıklar (Ortotik): Ayak kavisini destekleyen ve ayak biomekaniğini düzelten kişiye özel tabanlıklar kullanılabilir. Tabanlıklar, ayak ağrısını azaltmaya ve yürüyüşü kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
3. Fizik Tedavi: Fizyoterapist, ayak ve bacak kaslarını güçlendirmek, esnekliği artırmak ve ağrıyı azaltmak için çeşitli tedavi yöntemleri uygulayabilir.
4. Cerrahi: Doğuştan düztabanlık, konservatif tedavilere yanıt vermeyen ve şiddetli ağrıya neden olan durumlarda cerrahi tedavi gerektirebilir. Cerrahi seçenekler şunları içerebilir:
   • Vertikal Talus Düzeltilmesi: Vertikal talus durumunda, talus kemiğinin pozisyonunu düzeltmek için cerrahi işlem.
   • Tarsal Koalisyon Rezeksiyonu: Tarsal koalisyon durumunda, birleşmiş kemiklerin cerrahi olarak ayrılması.
   • Kemik Kesilmesi (Osteotomi): Ayak kemiklerinin şeklini düzeltmek için kemiklerin kesilip yeniden hizalanması.
   • Eklem Sabitlemesi (Artrodez): Ayak eklemlerinin sabitlenmesi. Bu işlem, ağrıyı azaltmaya ve ayağı stabilize etmeye yardımcı olabilir.
   • Tendon Transferi: Tendonların yerinin değiştirilmesi, ayak kaslarının dengesini sağlamaya yardımcı olabilir.

Düztabanlık Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Soru 1: Düztabanlık genetik midir?

Evet, düztabanlıkta genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. Ailede düztabanlık öyküsü olan bireylerde düztabanlık görülme olasılığı daha yüksektir.

Soru 2: Düztabanlık tedavi edilmezse ne olur?

Düztabanlık tedavi edilmezse, ayak ağrısı, ayak bileği ağrısı, bacak ağrısı, sırt ağrısı, yorgunluk, yürüyüş bozukluğu ve diğer ortopedik sorunlara yol açabilir.

Soru 3: Düztabanlık için hangi doktora başvurmalıyım?

Düztabanlık için ortopedi uzmanına veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına başvurabilirsiniz.

Soru 4: Düztabanlık egzersizlerle düzelir mi?

Esnek düztabanlık durumunda, ayak ve bacak kaslarını güçlendiren egzersizler ayak kavisini desteklemeye ve belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, sert düztabanlık durumunda egzersizlerin etkisi sınırlıdır.

Soru 5: Düztabanlık için en iyi ayakkabı hangisidir?

Düztabanlık için destekleyici, iyi oturan ve alçak topuklu ayakkabılar tercih edilmelidir. Ayakkabıların iç kısmında kavis desteği olan modeller tercih edilebilir.

Soru 6: Tabanlık kullanmak düztabanlığı tedavi eder mi?

Tabanlık kullanmak düztabanlığı tedavi etmez, ancak ayak kavisini destekleyerek ayak ağrısını azaltmaya, yorgunluğu gidermeye ve duruşu düzeltmeye yardımcı olabilir.

Soru 7: Düztabanlık ameliyatı riskli midir?

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, düztabanlık ameliyatının da bazı riskleri vardır. Bu riskler arasında enfeksiyon, kanama, sinir hasarı, yara iyileşmesi sorunları ve ameliyat sonrası ağrı yer alır. Ancak, deneyimli bir cerrah tarafından yapıldığında riskler minimize edilebilir.

Sonuç

Düztabanlık, farklı türleri ve nedenleri olan yaygın bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir ve komplikasyonlar önlenebilir. Eğer düztabanlık belirtileri yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanına danışarak size uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmeniz önemlidir.