Genel CerrahiGöğüs HastalıklarıGastroenteroloji

Endoskopi Çeşitleri: Kapsamlı Bir Rehber

Endoskopi, vücudun içini doğrudan gözlemlemek amacıyla kullanılan minimal invaziv bir tıbbi görüntüleme yöntemidir. Esnek veya rijit bir tüp olan endoskopun ucunda bulunan kamera ve ışık kaynağı sayesinde, doktorlar sindirim sistemi, solunum yolları ve diğer vücut boşluklarını inceleyebilirler. Bu işlem, tanı koymak, biyopsi almak veya tedavi uygulamak için kullanılabilir. Endoskopi, çeşitli organlara ve sistemlere yönelik farklı türlerde uygulanabilir. Bu yazıda, en yaygın endoskopi türlerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Endoskopinin Temel İlkeleri

Endoskopik prosedürler, genel olarak minimal invazivdir, yani büyük kesiler gerektirmezler. Endoskop, doğal vücut açıklıklarından (ağız, burun, anüs gibi) veya küçük cerrahi kesilerden vücuda sokulur. Endoskopun ucundaki kamera, görüntüleri bir monitöre aktarır, böylece doktorlar incelenen alanı gerçek zamanlı olarak görebilirler. Endoskopun içinden geçirilebilen çeşitli aletler sayesinde biyopsi alınabilir, polipler çıkarılabilir veya kanamalar durdurulabilir. Endoskopi, hastalara daha hızlı iyileşme süreleri ve daha az ağrı sunar.

Endoskopi Çeşitleri ve Uygulama Alanları

Endoskopi, vücudun farklı bölgelerini incelemek için çeşitli şekillerde uygulanabilir. Her bir endoskopi türü, belirli bir organı veya sistemi hedef alır ve kendine özgü avantajları ve sınırlamaları vardır. Aşağıda, en yaygın endoskopi türlerini ve uygulama alanlarını bulabilirsiniz:

1. Üst Gastrointestinal Sistem Endoskopisi (Gastroskopi)

Gastroskopi, yemek borusu (özofagus), mide ve oniki parmak bağırsağının (duodenum) iç yüzeyini incelemek için kullanılan bir endoskopik yöntemdir. İnce, esnek bir tüp olan gastroskop, ağızdan geçirilerek yemek borusuna, mideye ve oniki parmak bağırsağına ilerletilir. Gastroskopi sırasında, doktorlar bu organların iç yüzeyini doğrudan gözlemleyebilir, anormal dokuları tespit edebilir ve gerekirse biyopsi alabilirler.

Gastroskopinin Kullanım Alanları:

• Yutma Güçlüğü (Disfaji): Yutma güçlüğünün nedenini araştırmak için kullanılır. Yemek borusunda darlık, tıkanıklık veya iltihaplanma gibi durumlar tespit edilebilir.
• Mide Yanması ve Reflü: Kronik mide yanması ve reflü şikayetleri olan hastalarda yemek borusu ve mide hasarını değerlendirmek için yapılır. Barrett özofagusu gibi komplikasyonlar tespit edilebilir.
• Karın Ağrısı: Şiddetli veya tekrarlayan karın ağrısının nedenini araştırmak için kullanılır. Mide ülseri, gastrit veya tümör gibi durumlar tespit edilebilir.
• Mide Bulantısı ve Kusma: Kronik mide bulantısı ve kusmanın nedenini belirlemek için yapılır. Mide boşalma sorunları, tıkanıklıklar veya iltihaplanma tespit edilebilir.
• Sindirim Sistemi Kanaması: Üst sindirim sisteminden kaynaklanan kanamaların kaynağını belirlemek ve tedavi etmek için kullanılır. Mide ülseri kanaması, varis kanaması veya tümör kanaması gibi durumlar tedavi edilebilir.
• Biyopsi Alma: Anormal görünen dokulardan biyopsi almak için kullanılır. Mide veya yemek borusu kanseri şüphesi olan durumlarda tanı koymak için gereklidir.
• Poliplerin Çıkarılması: Midede veya yemek borusunda bulunan poliplerin çıkarılması için kullanılır. Poliplerin kanserleşme riski taşıdığı durumlarda önemlidir.
• Yabancı Cisim Çıkarılması: Yutulan yabancı cisimlerin (örneğin, bozuk para, oyuncak parçası) mideden çıkarılması için kullanılır.

Gastroskopiye Hazırlık:

• Aç Kalmak: İşlemden en az 6-8 saat önce yemek yemeyi ve sıvı tüketmeyi bırakmalısınız. Bu, midenin boş olmasını sağlar ve kusmayı önler.
• İlaçlar: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin, aspirin, warfarin) kullanıyorsanız, doktorunuz bu ilaçları geçici olarak kesmenizi veya dozunu ayarlamanızı isteyebilir.
• Alerjiler: Herhangi bir ilaca veya maddeye alerjiniz varsa, doktorunuza mutlaka bildirin.
• Anestezi: Gastroskopi genellikle lokal anestezi (boğazı uyuşturan sprey) veya sedasyon (hafif uyku hali) altında yapılır. Sedasyon alacaksanız, işlemden sonra araba kullanmamalı veya önemli kararlar vermemelisiniz. Yanınızda size eşlik edecek birinin olması önemlidir.

Gastroskopi İşlemi:

1. Hasta genellikle sol tarafına yatar pozisyonda olur.
2. Boğaza uyuşturucu sprey sıkılır veya damardan sedasyon uygulanır.
3. Gastroskop ağızdan geçirilerek yemek borusuna, mideye ve oniki parmak bağırsağına ilerletilir.
4. Doktor, monitörden organların iç yüzeyini inceler ve anormal dokuları tespit eder.
5. Gerekirse biyopsi alınır veya polipler çıkarılır.
6. İşlem genellikle 15-30 dakika sürer.

Gastroskopi Sonrası:

• Boğazınızda hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bu genellikle birkaç saat içinde geçer.
• Sedasyon aldıysanız, kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Birkaç saat dinlenmeniz önerilir.
• İşlemden sonraki ilk birkaç saat içinde hafif bir şeyler yiyebilir ve içebilirsiniz.
• Biyopsi alındıysa, doktorunuz size sonuçları hakkında bilgi verecektir.

2. Kolonoskopi

Kolonoskopi, kalın bağırsağın (kolon) ve rektumun iç yüzeyini incelemek için kullanılan bir endoskopik yöntemdir. İnce, esnek bir tüp olan kolonoskop, anüsten geçirilerek kalın bağırsağa ilerletilir. Kolonoskopi sırasında, doktorlar bu organların iç yüzeyini doğrudan gözlemleyebilir, anormal dokuları tespit edebilir ve gerekirse biyopsi alabilirler. Kolonoskopi, özellikle kolon kanseri taramasında ve kolon poliplerinin çıkarılmasında önemli bir rol oynar.

Kolonoskopinin Kullanım Alanları:

• Kolon Kanseri Taraması: Kolon kanseri riskini azaltmak veya erken teşhis etmek için yapılır. 50 yaşından itibaren düzenli aralıklarla kolonoskopi yapılması önerilir.
• Rektal Kanama: Rektumdan veya anüsten kan gelmesi durumunda kanamanın nedenini araştırmak için yapılır. Hemoroidler, anal fissürler, polipler veya tümörler tespit edilebilir.
• Kronik İshal veya Kabızlık: Uzun süreli ishal veya kabızlık şikayetleri olan hastalarda kalın bağırsaktaki sorunları tespit etmek için kullanılır. İnflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit) veya tümörler tespit edilebilir.
• Karın Ağrısı: Şiddetli veya tekrarlayan karın ağrısının nedenini araştırmak için kullanılır. Kalın bağırsakta tıkanıklık, iltihaplanma veya tümör gibi durumlar tespit edilebilir.
• İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS): IBS semptomlarını değerlendirmek ve diğer olası nedenleri dışlamak için kullanılır.
• Poliplerin Çıkarılması: Kolonda bulunan poliplerin çıkarılması için kullanılır. Poliplerin kanserleşme riski taşıdığı durumlarda önemlidir.
• Biyopsi Alma: Anormal görünen dokulardan biyopsi almak için kullanılır. Kolon kanseri şüphesi olan durumlarda tanı koymak için gereklidir.

Kolonoskopiye Hazırlık:

• Bağırsak Temizliği: Kolonoskopiye hazırlanırken bağırsakların tamamen temizlenmesi çok önemlidir. Doktorunuz size özel bir bağırsak temizleme solüsyonu (lavman) reçete edecektir. Bu solüsyonu doktorunuzun talimatlarına göre kullanmalısınız.
• Diyet: İşlemden birkaç gün önce lifli gıdaları (sebzeler, meyveler, kepekli tahıllar) tüketmeyi bırakmalısınız. İşlemden bir gün önce sadece berrak sıvılar (su, çay, et suyu) tüketebilirsiniz.
• İlaçlar: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin, aspirin, warfarin) kullanıyorsanız, doktorunuz bu ilaçları geçici olarak kesmenizi veya dozunu ayarlamanızı isteyebilir. Diyabet ilaçları da doktorunuza bildirilmelidir.
• Alerjiler: Herhangi bir ilaca veya maddeye alerjiniz varsa, doktorunuza mutlaka bildirin.
• Anestezi: Kolonoskopi genellikle sedasyon (hafif uyku hali) altında yapılır. Sedasyon alacaksanız, işlemden sonra araba kullanmamalı veya önemli kararlar vermemelisiniz. Yanınızda size eşlik edecek birinin olması önemlidir.

Kolonoskopi İşlemi:

1. Hasta genellikle sol tarafına yatar pozisyonda olur.
2. Damardan sedasyon uygulanır.
3. Kolonoskop anüsten geçirilerek rektuma ve kalın bağırsağa ilerletilir.
4. Doktor, monitörden organların iç yüzeyini inceler ve anormal dokuları tespit eder.
5. Gerekirse polipler çıkarılır veya biyopsi alınır.
6. İşlem genellikle 30-60 dakika sürer.

Kolonoskopi Sonrası:

• Karın ağrısı, şişkinlik veya gaz hissedebilirsiniz. Bu genellikle birkaç saat içinde geçer.
• Sedasyon aldıysanız, kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Birkaç saat dinlenmeniz önerilir.
• İşlemden sonraki ilk birkaç saat içinde hafif bir şeyler yiyebilir ve içebilirsiniz.
• Biyopsi alındıysa veya polipler çıkarıldıysa, doktorunuz size sonuçları hakkında bilgi verecektir.
• Doktorunuz size işlem sonrası dikkat etmeniz gerekenler hakkında bilgi verecektir.

3. Bronkoskopi

Bronkoskopi, solunum yollarının (trakea ve bronşlar) iç yüzeyini incelemek için kullanılan bir endoskopik yöntemdir. İnce, esnek veya rijit bir tüp olan bronkoskop, burundan veya ağızdan geçirilerek trakeaya ve bronşlara ilerletilir. Bronkoskopi sırasında, doktorlar bu organların iç yüzeyini doğrudan gözlemleyebilir, anormal dokuları tespit edebilir ve gerekirse biyopsi alabilirler. Bronkoskopi, akciğer hastalıklarının teşhisinde ve tedavisinde önemli bir rol oynar.

Bronkoskopinin Kullanım Alanları:

• Kronik Öksürük: Uzun süren ve nedeni bilinmeyen öksürüklerin nedenini araştırmak için kullanılır. Bronşit, astım, akciğer kanseri veya yabancı cisim aspirasyonu gibi durumlar tespit edilebilir.
• Kanlı Balgam (Hemoptizi): Balgamda kan görülmesi durumunda kanamanın nedenini araştırmak için yapılır. Bronşektazi, akciğer enfeksiyonları, akciğer kanseri veya pulmoner emboli gibi durumlar tespit edilebilir.
• Nefes Darlığı (Dispne): Nefes darlığının nedenini araştırmak için kullanılır. Astım, KOAH, akciğer tümörleri veya solunum yollarında tıkanıklık gibi durumlar tespit edilebilir.
• Akciğer Enfeksiyonları: Tekrarlayan veya tedaviye yanıt vermeyen akciğer enfeksiyonlarının nedenini belirlemek için kullanılır. Pnömoni, bronşit veya tüberküloz gibi durumlar tespit edilebilir.
• Akciğer Tümörleri: Akciğer tümörlerinin teşhisi, evrelemesi ve tedavi planlaması için kullanılır. Biyopsi alınarak tümörün tipi ve yayılımı belirlenebilir.
• Yabancı Cisim Çıkarılması: Solunum yollarına kaçan yabancı cisimlerin (örneğin, fıstık, oyuncak parçası) çıkarılması için kullanılır.
• Trakeostomi Uygulanması: Solunum yetmezliği olan hastalarda trakeostomi tüpünün yerleştirilmesi için kullanılır.

Bronkoskopiye Hazırlık:

• Aç Kalmak: İşlemden en az 6-8 saat önce yemek yemeyi ve sıvı tüketmeyi bırakmalısınız. Bu, kusmayı önler ve solunum yollarının temiz kalmasını sağlar.
• İlaçlar: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin, aspirin, warfarin) veya astım ilaçları kullanıyorsanız, doktorunuz bu ilaçları geçici olarak kesmenizi veya dozunu ayarlamanızı isteyebilir.
• Alerjiler: Herhangi bir ilaca veya maddeye alerjiniz varsa, doktorunuza mutlaka bildirin.
• Sigara: İşlemden birkaç gün önce sigara içmeyi bırakmalısınız. Sigara, solunum yollarını tahriş edebilir ve bronkoskopi sırasında komplikasyon riskini artırabilir.
• Anestezi: Bronkoskopi genellikle lokal anestezi (boğazı uyuşturan sprey) veya sedasyon (hafif uyku hali) altında yapılır. Sedasyon alacaksanız, işlemden sonra araba kullanmamalı veya önemli kararlar vermemelisiniz. Yanınızda size eşlik edecek birinin olması önemlidir.

Bronkoskopi İşlemi:

1. Hasta genellikle oturur veya yatar pozisyonda olur.
2. Boğaza veya buruna uyuşturucu sprey sıkılır veya damardan sedasyon uygulanır.
3. Bronkoskop burundan veya ağızdan geçirilerek trakeaya ve bronşlara ilerletilir.
4. Doktor, monitörden solunum yollarının iç yüzeyini inceler ve anormal dokuları tespit eder.
5. Gerekirse biyopsi alınır, balgam örneği alınır veya yabancı cisim çıkarılır.
6. İşlem genellikle 30-60 dakika sürer.

Bronkoskopi Sonrası:

• Boğazınızda hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bu genellikle birkaç saat içinde geçer.
• Öksürük veya hafif kanlı balgam olabilir. Bu da genellikle kısa sürede geçer.
• Sedasyon aldıysanız, kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Birkaç saat dinlenmeniz önerilir.
• İşlemden sonraki ilk birkaç saat içinde hafif bir şeyler yiyebilir ve içebilirsiniz.
• Biyopsi alındıysa, doktorunuz size sonuçları hakkında bilgi verecektir.
• Doktorunuz size işlem sonrası dikkat etmeniz gerekenler hakkında bilgi verecektir.

4. Sistoskopi

Sistoskopi, idrar kesesi (mesane) ve üretra (idrar yolu) iç yüzeyini incelemek için kullanılan bir endoskopik yöntemdir. İnce, esnek veya rijit bir tüp olan sistoskop, üretra yoluyla mesaneye ilerletilir. Sistoskopi sırasında, doktorlar bu organların iç yüzeyini doğrudan gözlemleyebilir, anormal dokuları tespit edebilir ve gerekirse biyopsi alabilirler. Sistoskopi, idrar yolu enfeksiyonları, idrar kesesi taşları, idrar kesesi tümörleri ve diğer ürolojik sorunların teşhisinde ve tedavisinde önemli bir rol oynar.

Sistoskopinin Kullanım Alanları:

• İdrarda Kan (Hematüri): İdrarda kan görülmesi durumunda kanamanın nedenini araştırmak için yapılır. İdrar yolu enfeksiyonları, idrar kesesi taşları, idrar kesesi tümörleri veya böbrek hastalıkları gibi durumlar tespit edilebilir.
• Sık İdrara Çıkma (Pollakiüri): Sık idrara çıkma şikayetinin nedenini araştırmak için kullanılır. İdrar yolu enfeksiyonları, aşırı aktif mesane veya prostat büyümesi gibi durumlar tespit edilebilir.
• Ağrılı İdrar Yapma (Dizüri): Ağrılı idrar yapma şikayetinin nedenini araştırmak için kullanılır. İdrar yolu enfeksiyonları, üretra darlığı veya idrar kesesi iltihabı gibi durumlar tespit edilebilir.
• İdrar Kaçırma (İnkontinans): İdrar kaçırma nedenini değerlendirmek ve uygun tedavi yöntemini belirlemek için kullanılır.
• İdrar Yolu Enfeksiyonları: Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının nedenini belirlemek ve tedavi etmek için kullanılır.
• İdrar Kesesi Taşları: İdrar kesesinde taş olup olmadığını belirlemek ve tedavi etmek için kullanılır. Taşlar endoskopik olarak çıkarılabilir.
• İdrar Kesesi Tümörleri: İdrar kesesi tümörlerinin teşhisi, evrelemesi ve tedavi planlaması için kullanılır. Biyopsi alınarak tümörün tipi ve yayılımı belirlenebilir.
• Üretra Darlığı: Üretrada darlık olup olmadığını belirlemek ve tedavi etmek için kullanılır. Darlık endoskopik olarak genişletilebilir.

Sistoskopiye Hazırlık:

• İlaçlar: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin, aspirin, warfarin) kullanıyorsanız, doktorunuz bu ilaçları geçici olarak kesmenizi veya dozunu ayarlamanızı isteyebilir.
• Alerjiler: Herhangi bir ilaca veya maddeye alerjiniz varsa, doktorunuza mutlaka bildirin.
• Antibiyotikler: Doktorunuz, enfeksiyon riskini azaltmak için işlemden önce antibiyotik verebilir.
• Anestezi: Sistoskopi genellikle lokal anestezi (üretra'ya uyuşturucu jel sürülmesi) veya sedasyon (hafif uyku hali) altında yapılır. Sedasyon alacaksanız, işlemden sonra araba kullanmamalı veya önemli kararlar vermemelisiniz. Yanınızda size eşlik edecek birinin olması önemlidir.

Sistoskopi İşlemi:

1. Hasta genellikle sırt üstü yatar pozisyonda olur.
2. Üretra temizlenir ve uyuşturucu jel sürülür.
3. Sistoskop üretra yoluyla mesaneye ilerletilir.
4. Doktor, monitörden mesane ve üretra'nın iç yüzeyini inceler ve anormal dokuları tespit eder.
5. Gerekirse biyopsi alınır, taşlar çıkarılır veya darlık genişletilir.
6. İşlem genellikle 15-30 dakika sürer.

Sistoskopi Sonrası:

• İdrar yaparken hafif bir yanma veya ağrı hissedebilirsiniz. Bu genellikle birkaç saat içinde geçer.
• İdrarda hafif kan olabilir. Bu da genellikle kısa sürede geçer.
• Bol sıvı tüketmeniz önerilir. Bu, idrar yolu enfeksiyonu riskini azaltır.
• Ağrı kesici ilaçlar kullanabilirsiniz.
• Biyopsi alındıysa, doktorunuz size sonuçları hakkında bilgi verecektir.
• Doktorunuz size işlem sonrası dikkat etmeniz gerekenler hakkında bilgi verecektir.

5. Laparoskopi

Laparoskopi, karın boşluğunun içini incelemek için kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Karın duvarında açılan küçük kesilerden (genellikle 0.5-1 cm) karın boşluğuna bir laparoskop (ince, ucunda kamera olan bir tüp) ve diğer cerrahi aletler yerleştirilir. Laparoskop, karın içindeki organların ve yapıların görüntülerini bir monitöre aktarır, böylece cerrahlar karın içini doğrudan görebilirler. Laparoskopi, tanı koymak, biyopsi almak veya cerrahi tedavi uygulamak için kullanılabilir. Laparoskopik cerrahi, açık cerrahiye kıyasla daha az ağrı, daha kısa hastanede kalış süresi ve daha hızlı iyileşme sağlar.

Laparoskopinin Kullanım Alanları:

• Karın Ağrısı: Kronik veya akut karın ağrısının nedenini araştırmak için kullanılır. Apandisit, safra kesesi iltihabı, endometriozis, pelvik inflamatuar hastalık veya karın içi yapışıklıklar gibi durumlar tespit edilebilir.
• Kısırlık (İnfertilite): Kısırlık nedenini araştırmak ve tedavi etmek için kullanılır. Tüplerin açık olup olmadığını kontrol etmek, endometriozis veya pelvik inflamatuar hastalık gibi durumları tespit etmek için yapılabilir.
• Dış Gebelik (Ektopik Gebelik): Dış gebeliği teşhis etmek ve tedavi etmek için kullanılır.
• Safra Kesesi Ameliyatı (Kolesistektomi): Safra kesesi taşları veya safra kesesi iltihabı nedeniyle safra kesesinin çıkarılması için kullanılır.
• Apandisit Ameliyatı (Apandektomi): Apandisit iltihabı nedeniyle apandisin çıkarılması için kullanılır.
• Fıtık Ameliyatı (Herniorafi): Karın duvarındaki fıtıkların onarılması için kullanılır.
• Rahim Ameliyatı (Histerektomi): Rahim miyomları, rahim sarkması veya rahim kanseri gibi durumlarda rahmin çıkarılması için kullanılabilir.
• Over Kistlerinin Çıkarılması (Over Kistektomisi): Yumurtalıklarda bulunan kistlerin çıkarılması için kullanılır.
• Biyopsi Alma: Karın içindeki organlardan veya dokulardan biyopsi almak için kullanılır.
• Karın İçi Yapışıklıkların Giderilmesi (Adhezyolizis): Karın içindeki yapışıklıkların giderilmesi için kullanılır.

Laparoskopiye Hazırlık:

• Fizik Muayene ve Testler: Doktorunuz, genel sağlık durumunuzu değerlendirmek için fizik muayene yapacak ve kan testleri, idrar testleri ve EKG gibi bazı testler isteyebilir.
• İlaçlar: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin, aspirin, warfarin) kullanıyorsanız, doktorunuz bu ilaçları geçici olarak kesmenizi veya dozunu ayarlamanızı isteyebilir.
• Alerjiler: Herhangi bir ilaca veya maddeye alerjiniz varsa, doktorunuza mutlaka bildirin.
• Aç Kalmak: İşlemden en az 8 saat önce yemek yemeyi ve sıvı tüketmeyi bırakmalısınız.
• Bağırsak Temizliği: Bazı durumlarda, doktorunuz işlemden önce bağırsakların temizlenmesini isteyebilir.
• Anestezi: Laparoskopi genellikle genel anestezi altında yapılır. Anestezi uzmanı, işlem sırasında sizi uyutacak ve ağrıyı hissetmenizi engelleyecektir.

Laparoskopi İşlemi:

1. Hasta ameliyat masasına yatar pozisyonda olur.
2. Karın bölgesi temizlenir ve steril örtülerle örtülür.
3. Karın duvarında küçük kesiler açılır (genellikle 0.5-1 cm).
4. Kesilerden karın boşluğuna laparoskop ve diğer cerrahi aletler yerleştirilir.
5. Karın boşluğu karbondioksit gazıyla şişirilir. Bu, organların daha iyi görüntülenmesini sağlar.
6. Cerrah, monitörden karın içindeki organları ve yapıları inceler.
7. Gerekli cerrahi işlemler (örneğin, safra kesesinin çıkarılması, fıtık onarımı, biyopsi alma) yapılır.
8. İşlem tamamlandıktan sonra karbondioksit gazı boşaltılır ve kesiler kapatılır.

Laparoskopi Sonrası:

• Ameliyat sonrası ağrı hissedebilirsiniz. Ağrı kesici ilaçlar kullanabilirsiniz.
• Omuz ağrısı olabilir. Bu, karın boşluğuna verilen karbondioksit gazının diyaframı tahriş etmesinden kaynaklanır.
• Karında şişkinlik hissedebilirsiniz.
• Birkaç gün yorgun hissedebilirsiniz.
• Kesilerde hafif kızarıklık veya şişlik olabilir.
• Doktorunuz size işlem sonrası dikkat etmeniz gerekenler hakkında bilgi verecektir.
• Bol sıvı tüketmeniz ve hafif yiyecekler yemeniz önerilir.
• Ağır kaldırmaktan ve yorucu aktivitelerden kaçınmalısınız.
• Kesilerinizi temiz ve kuru tutmalısınız.
• Doktorunuzun önerdiği takip randevularına gitmelisiniz.

Endoskopik Ultrason (EUS)

Endoskopik ultrason (EUS), endoskopun ucuna yerleştirilmiş bir ultrason probu kullanarak sindirim sistemi ve çevresindeki organların görüntülerini elde etmek için kullanılan bir tanı yöntemidir. EUS, geleneksel endoskopilere kıyasla daha detaylı görüntüler sağlar, çünkü ultrason probu organlara daha yakın yerleştirilir. Bu sayede, sindirim sistemi duvarının katmanları, pankreas, safra yolları ve lenf bezleri gibi derin dokular daha net bir şekilde görüntülenebilir. EUS, kanser teşhisi, tümör evrelemesi ve bazı tedavi uygulamaları için kullanılabilir.

EUS'nin Kullanım Alanları:

• Pankreas Hastalıkları: Pankreas kanseri, pankreatit ve pankreas kistlerinin teşhisinde ve evrelemesinde kullanılır.
• Safra Yolları Hastalıkları: Safra yollarında taş, tümör veya darlık olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
• Yemek Borusu ve Mide Hastalıkları: Yemek borusu ve mide kanserlerinin evrelemesinde ve submukozal tümörlerin teşhisinde kullanılır.
• Lenf Bezlerinin İncelenmesi: Sindirim sistemi çevresindeki lenf bezlerinin büyüklüğünü ve yapısını değerlendirmek için kullanılır. Lenf bezlerinde kanser yayılımı olup olmadığını belirlemek için biyopsi alınabilir.
• Kist Drenajı: Pankreas kistlerinin veya diğer sıvı birikimlerinin drenajı için kullanılabilir.
• Nöral Blokaj: Kronik pankreatit ağrısını gidermek için çölyak pleksus blokajı uygulanabilir.

EUS'ye Hazırlık:

• Aç Kalmak: İşlemden en az 6-8 saat önce yemek yemeyi ve sıvı tüketmeyi bırakmalısınız.
• İlaçlar: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin, aspirin, warfarin) veya diyabet ilaçları kullanıyorsanız, doktorunuz bu ilaçları geçici olarak kesmenizi veya dozunu ayarlamanızı isteyebilir.
• Alerjiler: Herhangi bir ilaca veya maddeye alerjiniz varsa, doktorunuza mutlaka bildirin.
• Anestezi: EUS genellikle sedasyon (hafif uyku hali) altında yapılır. Sedasyon alacaksanız, işlemden sonra araba kullanmamalı veya önemli kararlar vermemelisiniz. Yanınızda size eşlik edecek birinin olması önemlidir.

EUS İşlemi:

1. Hasta genellikle sol tarafına yatar pozisyonda olur.
2. Boğaza uyuşturucu sprey sıkılır veya damardan sedasyon uygulanır.
3. Endoskop ucundaki ultrason probu ile yemek borusuna, mideye veya oniki parmak bağırsağına ilerletilir.
4. Ultrason probu kullanılarak sindirim sistemi ve çevresindeki organların görüntüleri elde edilir.
5. Anormal dokular tespit edilirse, biyopsi alınabilir veya kist drenajı yapılabilir.
6. İşlem genellikle 30-60 dakika sürer.

EUS Sonrası:

• Boğazınızda hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bu genellikle birkaç saat içinde geçer.
• Sedasyon aldıysanız, kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Birkaç saat dinlenmeniz önerilir.
• İşlemden sonraki ilk birkaç saat içinde hafif bir şeyler yiyebilir ve içebilirsiniz.
• Biyopsi alındıysa, doktorunuz size sonuçları hakkında bilgi verecektir.
• Doktorunuz size işlem sonrası dikkat etmeniz gerekenler hakkında bilgi verecektir.

Kapsül Endoskopi

Kapsül endoskopi, ince bağırsağın görüntülenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Hasta, içinde küçük bir kamera, ışık kaynağı ve verici bulunan yutulabilir bir kapsül yutar. Kapsül, sindirim sistemi boyunca ilerlerken fotoğraf çeker ve görüntüleri bir kayıt cihazına gönderir. Kapsül endoskopi, ince bağırsaktaki kanama, polip, tümör veya inflamasyon gibi sorunların teşhisinde yardımcı olabilir. Kapsül, genellikle kendiliğinden dışkı yoluyla atılır.

Kapsül Endoskopinin Kullanım Alanları:

• İnce Bağırsak Kanaması: İnce bağırsaktan kaynaklanan ve diğer yöntemlerle (gastroskopi, kolonoskopi) tespit edilemeyen kanamaların nedenini araştırmak için kullanılır.
• Crohn Hastalığı: İnce bağırsaktaki Crohn hastalığının teşhisinde ve takibinde kullanılır.
• Polipler ve Tümörler: İnce bağırsakta bulunan poliplerin ve tümörlerin teşhisinde kullanılır.
• Malabsorpsiyon: İnce bağırsakta emilim bozukluğuna neden olan durumların teşhisinde kullanılır.

Kapsül Endoskopiye Hazırlık:

• Aç Kalmak: İşlemden en az 12 saat önce yemek yemeyi ve sıvı tüketmeyi bırakmalısınız.
• Bağırsak Temizliği: Doktorunuz, işlemden önce bağırsakların temizlenmesini isteyebilir.
• İlaçlar: Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Özellikle demir takviyeleri veya bağırsak hareketlerini yavaşlatan ilaçlar kullanıyorsanız, doktorunuz bu ilaçları geçici olarak kesmenizi isteyebilir.

Kapsül Endoskopi İşlemi:

1. Hasta, kapsül endoskopiyi yutar.
2. Hasta, işlem boyunca bir kayıt cihazı taşır.
3. Hasta, işlem sırasında normal aktivitelerine devam edebilir, ancak doktorunuzun talimatlarına uyması önemlidir.
4. Kapsül, sindirim sistemi boyunca ilerlerken fotoğraf çeker ve görüntüleri kayıt cihazına gönderir.
5. Kapsül, genellikle kendiliğinden dışkı yoluyla atılır.
6. Kayıt cihazı, doktor tarafından incelenir ve görüntüler değerlendirilir.

Kapsül Endoskopi Sonrası:

• İşlemden sonra normal yeme ve içme düzeninize dönebilirsiniz.
• Kapsülün atıldığından emin olmak için dışkınızı kontrol etmeniz gerekebilir.
• Doktorunuz size sonuçları hakkında bilgi verecektir.
• Nadir durumlarda, kapsül bağırsakta takılabilir. Bu durumda, cerrahi müdahale gerekebilir.

Sonuç

Endoskopi, çeşitli organ ve sistemlerin incelenmesinde kullanılan değerli bir tanı ve tedavi yöntemidir. Her bir endoskopi türü, belirli bir alanı hedef alır ve kendine özgü avantajları ve sınırlamaları vardır. Bu yazıda, en yaygın endoskopi türlerini ve uygulama alanlarını detaylı bir şekilde inceledik. Doktorunuz, sizin için en uygun endoskopi türünü belirleyecek ve işlem hakkında size detaylı bilgi verecektir. Endoskopiye hazırlanırken doktorunuzun talimatlarına uymanız ve işlem sonrası dikkat etmeniz gerekenlere özen göstermeniz önemlidir.