İç HastalıklarıHematolojiTıbbi Onkoloji

Kemik İliği Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Kemik iliği kanseri, kemik iliğinde bulunan ve kan hücrelerinin üretiminden sorumlu olan dokunun anormal şekilde büyümesi ve çoğalması sonucu ortaya çıkan bir grup hastalığı ifade eder. Bu kanserler, kan hücrelerinin normal üretimini bozarak çeşitli belirtilere yol açabilirler. Kemik iliği kanserleri oldukça karmaşık hastalıklardır ve farklı türleri (lösemi, lenfoma, multipl miyelom gibi) bulunmaktadır. Bu nedenle, belirtileri de türüne ve evresine göre değişiklik gösterebilir. Bu kapsamlı yazıda, kemik iliği kanserinin genel belirtilerini, farklı türlerdeki belirti farklılıklarını, belirtilerin ne zaman doktora başvurmayı gerektirdiğini ve tanı sürecini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Kemik İliği Kanseri Nedir?

Kemik iliği, kemiklerin içindeki süngerimsi dokudur ve kan hücrelerinin (kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler) üretildiği yerdir. Kemik iliği kanseri, bu dokudaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucu ortaya çıkar. Bu anormal hücreler, normal kan hücrelerinin yerini alarak veya onların fonksiyonlarını bozarak çeşitli sağlık sorunlarına yol açarlar. Kemik iliği kanserleri, genellikle kan kanserleri olarak da bilinirler, çünkü kan hücrelerini doğrudan etkilerler.

Kemik İliği Kanserinin Türleri

Kemik iliği kanserleri, farklı kan hücrelerini etkileyen çeşitli türlere ayrılır. En sık görülen kemik iliği kanseri türleri şunlardır:

• Lösemi: Beyaz kan hücrelerini (lökositler) etkileyen bir kanser türüdür. Lösemide, anormal beyaz kan hücreleri kemik iliğinde birikir ve normal kan hücrelerinin üretimini engeller. Akut ve kronik olmak üzere farklı lösemi türleri bulunmaktadır.
• Lenfoma: Lenf sistemi hücrelerini (lenfositler) etkileyen bir kanser türüdür. Lenfoma, lenf düğümlerinde veya diğer organlarda başlayabilir, ancak bazı lenfoma türleri kemik iliğini de etkileyebilir. Hodgkin lenfoma ve Hodgkin dışı lenfoma olmak üzere iki ana türü vardır.
• Multipl Miyelom: Plazma hücrelerini (antikor üreten beyaz kan hücreleri) etkileyen bir kanser türüdür. Multipl miyelomda, anormal plazma hücreleri kemik iliğinde birikir ve kemiklere zarar verir, bağışıklık sistemini zayıflatır ve böbrek sorunlarına yol açabilir.
• Miyelodisplastik Sendromlar (MDS): Kemik iliğinin yeterli sayıda sağlıklı kan hücresi üretemediği bir grup hastalıktır. MDS, lösemiye dönüşebilir.
• Miyeloproliferatif Neoplaziler (MPN): Kemik iliğinin aşırı sayıda kan hücresi ürettiği bir grup hastalıktır. Polisitemi vera, esansiyel trombositemi ve primer miyelofibroz gibi türleri vardır.

Kemik İliği Kanseri Belirtileri: Genel Bakış

Kemik iliği kanseri belirtileri, kanserin türüne, evresine ve hangi kan hücrelerini etkilediğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak görülen bazı belirtiler şunlardır:

• Yorgunluk ve Halsizlik: Kırmızı kan hücrelerinin sayısındaki azalma (anemi) nedeniyle ortaya çıkar. Anemi, vücuda yeterli oksijen taşınmasını engeller ve bu da yorgunluk, halsizlik ve nefes darlığına yol açar.
• Sık Enfeksiyonlar: Beyaz kan hücrelerinin sayısındaki azalma (lökopeni) veya fonksiyonlarındaki bozukluk nedeniyle ortaya çıkar. Beyaz kan hücreleri, vücudu enfeksiyonlara karşı korur. Lökopeni, enfeksiyon riskini artırır ve enfeksiyonlar daha sık ve şiddetli olabilir.
• Kolay Kanama ve Morarma: Trombositlerin sayısındaki azalma (trombositopeni) nedeniyle ortaya çıkar. Trombositler, kanın pıhtılaşmasında rol oynar. Trombositopeni, kolay kanamaya (diş eti kanaması, burun kanaması gibi) ve ciltte morarmalara neden olabilir.
• Kemik Ağrısı: Kanser hücrelerinin kemik iliğinde birikmesi ve kemikleri etkilemesi sonucu ortaya çıkar. Kemik ağrısı, özellikle sırt, kaburgalar ve kalçalarda hissedilebilir.
• Lenf Bezlerinde Şişlik: Lenfoma gibi bazı kemik iliği kanseri türlerinde, lenf bezlerinde (boyun, koltuk altı, kasıklar) şişlikler görülebilir.
• Ateş ve Gece Terlemeleri: Kanser hücrelerinin vücutta inflamasyona yol açması sonucu ortaya çıkabilir.
• İştah Kaybı ve Kilo Kaybı: Kanser hücrelerinin metabolizmayı etkilemesi ve iştahı azaltması sonucu ortaya çıkabilir.
• Karın Ağrısı veya Şişlik: Dalak veya karaciğerin büyümesi (splenomegali veya hepatomegali) sonucu ortaya çıkabilir.
• Ciltte Döküntüler veya Kaşıntı: Bazı kemik iliği kanseri türlerinde, ciltte döküntüler veya kaşıntı görülebilir.

Kemik İliği Kanseri Belirtileri: Türlere Göre Farklılıklar

Kemik iliği kanseri belirtileri, kanserin türüne göre farklılık gösterebilir. Aşağıda, en sık görülen kemik iliği kanseri türlerinin belirtileri detaylı olarak incelenmiştir:

Lösemi Belirtileri

Lösemi belirtileri, löseminin türüne (akut veya kronik) ve evresine göre değişiklik gösterebilir. Akut lösemi belirtileri genellikle daha hızlı ve şiddetli bir şekilde ortaya çıkarken, kronik lösemi belirtileri daha yavaş gelişebilir ve bazen yıllarca belirti vermeyebilir.

Akut Lösemi Belirtileri

• Yorgunluk ve Halsizlik: Şiddetli anemi nedeniyle ortaya çıkar.
• Sık Enfeksiyonlar: Beyaz kan hücrelerinin sayısındaki ciddi azalma nedeniyle ortaya çıkar.
• Kolay Kanama ve Morarma: Trombositopeni nedeniyle ortaya çıkar. Diş eti kanaması, burun kanaması, ciltte morarmalar ve peteşi (cilt altında küçük kırmızı noktalar) görülebilir.
• Ateş: Enfeksiyon olmasa bile ortaya çıkabilir.
• Kemik Ağrısı: Özellikle uzun kemiklerde (bacaklar, kollar) hissedilebilir.
• Lenf Bezlerinde Şişlik: Özellikle boyun, koltuk altı ve kasıklarda görülebilir.
• İştah Kaybı ve Kilo Kaybı:
• Gece Terlemeleri:
• Baş Ağrısı, Bulanık Görme, Nöbetler: Lösemi hücrelerinin beyin ve omuriliğe yayılması (meninks tutulumu) durumunda ortaya çıkabilir.
• Diş Eti Şişmesi ve Kanama: Özellikle akut miyeloid lösemide (AML) görülebilir.

Kronik Lösemi Belirtileri

Kronik lösemi belirtileri genellikle daha hafiftir ve yavaş yavaş gelişir. Bazı hastalarda yıllarca belirti görülmeyebilir. Kronik lösemi belirtileri şunları içerebilir:

• Yorgunluk ve Halsizlik: Anemi nedeniyle ortaya çıkar, ancak akut lösemideki kadar şiddetli olmayabilir.
• Sık Enfeksiyonlar: Beyaz kan hücrelerinin sayısındaki azalma veya fonksiyonlarındaki bozukluk nedeniyle ortaya çıkar, ancak akut lösemideki kadar sık ve şiddetli olmayabilir.
• Kolay Kanama ve Morarma: Trombositopeni nedeniyle ortaya çıkar, ancak akut lösemideki kadar şiddetli olmayabilir.
• Gece Terlemeleri:
• Kilo Kaybı:
• Karın Ağrısı veya Şişlik: Dalak büyümesi (splenomegali) nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Lenf Bezlerinde Şişlik:

Lenfoma Belirtileri

Lenfoma belirtileri, lenfomanın türüne (Hodgkin lenfoma veya Hodgkin dışı lenfoma) ve evresine göre değişiklik gösterebilir. Lenfoma genellikle lenf düğümlerinde başlar, ancak kemik iliğini de etkileyebilir.

• Lenf Bezlerinde Şişlik: Genellikle ağrısızdır ve boyun, koltuk altı veya kasıklarda hissedilebilir.
• Yorgunluk ve Halsizlik: Anemi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Ateş: Özellikle geceleri yükselir.
• Gece Terlemeleri: Şiddetli olabilir ve giysileri ve yatağı ıslatabilir.
• Kilo Kaybı: Açıklanamayan kilo kaybı (6 ayda %10 veya daha fazla) görülebilir.
• Kaşıntı: Özellikle Hodgkin lenfomada yaygındır.
• Öksürük veya Nefes Darlığı: Göğüs bölgesindeki lenf bezlerinin büyümesi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Karın Ağrısı veya Şişlik: Dalak veya karaciğerin büyümesi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Kemik Ağrısı: Lenfomanın kemik iliğine yayılması durumunda ortaya çıkabilir.

Multipl Miyelom Belirtileri

Multipl miyelom, plazma hücrelerinin kanseri olduğu için belirtileri diğer kemik iliği kanserlerinden farklılık gösterebilir. Multipl miyelom belirtileri şunları içerebilir:

• Kemik Ağrısı: Özellikle sırt, kaburgalar ve kalçalarda şiddetli ağrılar görülebilir. Ağrılar genellikle hareketle artar ve dinlenmeyle azalır.
• Kemik Kırıkları: Kemiklerin zayıflaması nedeniyle kolay kırıklar oluşabilir.
• Yorgunluk ve Halsizlik: Anemi nedeniyle ortaya çıkar.
• Sık Enfeksiyonlar: Bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle enfeksiyon riski artar.
• Böbrek Sorunları: Anormal proteinlerin böbreklere zarar vermesi sonucu böbrek yetmezliği gelişebilir.
• Hiperkalsemi: Kanda kalsiyum seviyesinin yükselmesi sonucu halsizlik, kabızlık, iştah kaybı, aşırı susama ve sık idrara çıkma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
• Sinir Hasarı (Nöropati): Anormal proteinlerin sinirlere zarar vermesi sonucu uyuşma, karıncalanma ve ağrı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
• Anemi: Kırmızı kan hücrelerinin üretiminin azalması sonucu yorgunluk, halsizlik ve nefes darlığı görülebilir.

Miyelodisplastik Sendromlar (MDS) Belirtileri

MDS belirtileri, hangi kan hücrelerinin etkilendiğine ve hastalığın şiddetine göre değişiklik gösterebilir. MDS belirtileri şunları içerebilir:

• Yorgunluk ve Halsizlik: Anemi nedeniyle ortaya çıkar.
• Sık Enfeksiyonlar: Beyaz kan hücrelerinin sayısındaki azalma veya fonksiyonlarındaki bozukluk nedeniyle ortaya çıkar.
• Kolay Kanama ve Morarma: Trombositopeni nedeniyle ortaya çıkar.
• Nefes Darlığı: Anemi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Soluk Cilt: Anemi nedeniyle ortaya çıkabilir.

Miyeloproliferatif Neoplaziler (MPN) Belirtileri

MPN belirtileri, hastalığın türüne göre değişiklik gösterebilir. En sık görülen MPN türlerinin belirtileri şunlardır:

Polisitemi Vera Belirtileri

• Baş Ağrısı:
• Baş Dönmesi:
• Görmede Bulanıklık:
• Kaşıntı: Özellikle sıcak suyla temas sonrası artar.
• Yorgunluk:
• Nefes Darlığı:
• Karın Ağrısı: Dalak büyümesi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Kırmızımsı Cilt Rengi: Özellikle yüz, eller ve ayaklarda görülebilir.
• Kan Pıhtılaşması: Damarlarda pıhtı oluşma riski artar.

Esansiyel Trombositemi Belirtileri

• Baş Ağrısı:
• Baş Dönmesi:
• Görmede Bulanıklık:
• Uyuşma ve Karıncalanma: Özellikle ellerde ve ayaklarda görülebilir.
• Kan Pıhtılaşması: Damarlarda pıhtı oluşma riski artar.
• Kolay Kanama ve Morarma: Trombositlerin fonksiyonlarındaki bozukluk nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Yorgunluk:
• Dalak Büyümesi: Karın ağrısına neden olabilir.

Primer Miyelofibroz Belirtileri

• Yorgunluk: Anemi nedeniyle ortaya çıkar.
• Nefes Darlığı: Anemi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Gece Terlemeleri:
• Kilo Kaybı:
• Karın Ağrısı: Dalak büyümesi nedeniyle ortaya çıkar.
• Kemik Ağrısı:
• Sık Enfeksiyonlar:
• Kolay Kanama ve Morarma:
• Dalak Büyümesi: Karında şişlik ve rahatsızlık hissine neden olabilir.

Belirtiler Ne Zaman Doktora Başvurmayı Gerektirir?

Kemik iliği kanseri belirtileri, diğer birçok hastalıkla da benzerlik gösterebilir. Ancak, aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önemlidir:

• Açıklanamayan ve geçmeyen yorgunluk ve halsizlik
• Sık ve şiddetli enfeksiyonlar
• Kolay kanama ve morarma
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Gece terlemeleri
• Lenf bezlerinde şişlik
• Kemik ağrısı
• Ateş
• Karın ağrısı veya şişlik

Özellikle bu belirtilerden birden fazlasını aynı anda yaşıyorsanız veya belirtiler giderek kötüleşiyorsa, doktora başvurmakta gecikmemeniz önemlidir. Erken tanı, tedavi başarısını artırabilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.

Kemik İliği Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?

Kemik iliği kanseri tanısı, bir dizi test ve inceleme sonucunda konulur. Tanı süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:

• Fizik Muayene: Doktor, genel sağlık durumunuzu değerlendirmek ve belirtilerinizi incelemek için fizik muayene yapar.
• Kan Testleri: Kan sayımı (hemogram), kandaki farklı kan hücrelerinin sayısını ve oranını ölçer. Kan testleri, anemi, lökopeni, trombositopeni veya anormal kan hücrelerinin varlığını gösterebilir.
• Kemik İliği Biyopsisi: Kemik iliğinden bir örnek alınarak mikroskop altında incelenir. Kemik iliği biyopsisi, kemik iliğindeki hücrelerin türünü ve sayısını belirlemeye, anormal hücrelerin varlığını tespit etmeye ve kemik iliği kanserinin türünü belirlemeye yardımcı olur. Kemik iliği biyopsisi genellikle kalça kemiğinden yapılır.
• Sitogenetik ve Moleküler Testler: Kemik iliği veya kan örneklerinden elde edilen hücrelerdeki kromozom ve genetik değişiklikleri inceler. Bu testler, kemik iliği kanserinin türünü ve alt tipini belirlemeye ve tedaviye yanıtı tahmin etmeye yardımcı olabilir.
• Görüntüleme Testleri: Röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme testleri, kemiklerdeki hasarı, lenf bezlerindeki şişlikleri veya diğer organlardaki anormallikleri tespit etmeye yardımcı olabilir.
• Lomber Ponksiyon (Bel Suyu Alma): Özellikle lösemi veya lenfoma şüphesi varsa, beyin ve omurilik sıvısından (bel suyu) örnek alınarak kanser hücrelerinin varlığı araştırılır.

Tanı süreci, hastanın belirtilerine, fizik muayene bulgularına ve kan testlerinin sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir. Doktorunuz, sizin için en uygun tanı yöntemlerini belirleyecektir.

Sonuç

Kemik iliği kanseri, çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilen karmaşık bir grup hastalıktır. Belirtiler, kanserin türüne, evresine ve hangi kan hücrelerini etkilediğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yorgunluk, sık enfeksiyonlar, kolay kanama ve morarma, kemik ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, ateş ve gece terlemeleri gibi belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önemlidir. Erken tanı, tedavi başarısını artırabilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.

Bu yazıda, kemik iliği kanserinin genel belirtilerini, farklı türlerdeki belirti farklılıklarını, belirtilerin ne zaman doktora başvurmayı gerektirdiğini ve tanı sürecini detaylı bir şekilde inceledik. Umarız bu bilgiler, kemik iliği kanseri hakkında daha fazla bilgi edinmenize ve sağlığınızı korumanıza yardımcı olur.