Genel Cerrahiİç HastalıklarıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Adenit Belirtileri Nelerdir? Kapsamlı Bir Rehber

Adenit, lenf bezlerinin iltihaplanması durumudur ve vücudun bağışıklık sisteminin bir tepkisi olarak ortaya çıkar. Lenf bezleri, vücudun her yerinde bulunan ve enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olan küçük, fasulye şeklinde organlardır. Adenit, genellikle enfeksiyon, inflamasyon veya kanser gibi altta yatan bir durumun belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu yazıda, adenitin belirtilerini, nedenlerini, teşhisini ve tedavi yöntemlerini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Adenit Nedir?

Adenit, lenf bezlerinin iltihaplanması veya şişmesidir. Lenf bezleri, lenf sisteminin bir parçasıdır ve bağışıklık sisteminin önemli bir rolünü oynarlar. Lenf bezleri, enfeksiyonlarla savaşmaya ve vücudu zararlı maddelerden arındırmaya yardımcı olan lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerini üretirler. Adenit, genellikle vücudun bir enfeksiyona veya inflamasyona karşı verdiği bir tepkidir. Ancak, bazı durumlarda kanser gibi daha ciddi bir durumun belirtisi de olabilir.

Adenitin Nedenleri

Adenitin birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:

• Enfeksiyonlar: Bakteriyel, viral veya fungal enfeksiyonlar lenf bezlerinin iltihaplanmasına neden olabilir. Örneğin, streptokok boğaz enfeksiyonu, kulak enfeksiyonu, diş apsesi veya cilt enfeksiyonları adenite yol açabilir.
• İnflamasyon: Romatoid artrit, lupus veya sarkoidoz gibi inflamatuar hastalıklar lenf bezlerinin şişmesine neden olabilir.
• Kanser: Lenfoma veya lösemi gibi kanserler lenf bezlerinde büyümeye ve şişmeye neden olabilir. Ayrıca, meme kanseri veya akciğer kanseri gibi diğer kanser türleri de lenf bezlerine yayılabilir ve adenite yol açabilir.
• Diğer Nedenler: Bazı ilaçlar, alerjik reaksiyonlar veya otoimmün hastalıklar da adenite neden olabilir.

Adenitin Belirtileri

Adenitin belirtileri, altta yatan nedene ve etkilenen lenf bezlerinin konumuna bağlı olarak değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

Şişmiş Lenf Bezleri

Şişmiş lenf bezleri, adenitin en belirgin belirtisidir. Lenf bezleri genellikle boyunda, koltuk altında veya kasıkta hissedilebilir. Şişmiş lenf bezleri genellikle ağrılıdır, ancak bazı durumlarda ağrısız olabilirler. Lenf bezlerinin büyüklüğü de değişebilir. Bazı durumlarda, lenf bezleri sadece küçük bir şişlik olarak hissedilirken, diğer durumlarda ceviz büyüklüğüne kadar ulaşabilirler.

Ağrı

Şişmiş lenf bezleri genellikle dokunulduğunda veya üzerine baskı uygulandığında ağrılıdır. Ağrı, hafif bir rahatsızlıktan şiddetli bir ağrıya kadar değişebilir. Ağrı, özellikle enfeksiyon nedeniyle oluşan adenitte daha belirgindir.

Kızarıklık ve Isı Artışı

Bazı durumlarda, şişmiş lenf bezlerinin üzerindeki cilt kızarık ve sıcak olabilir. Bu durum, genellikle enfeksiyon nedeniyle oluşan adenitte görülür.

Halsizlik ve Yorgunluk

Adenit, vücudun enfeksiyonla savaşma çabası nedeniyle halsizlik ve yorgunluğa neden olabilir. Bu belirti, özellikle altta yatan nedenin bir enfeksiyon olduğu durumlarda daha belirgindir.

Ateş

Adenit, özellikle enfeksiyon nedeniyle oluştuğunda ateşe neden olabilir. Ateş, vücudun enfeksiyonla savaşma mekanizmasının bir parçasıdır.

Diğer Belirtiler

Adenite eşlik edebilecek diğer belirtiler, altta yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Örneğin:

• Boğaz Ağrısı: Streptokok boğaz enfeksiyonu nedeniyle oluşan adenitte boğaz ağrısı görülebilir.
• Öksürük: Solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle oluşan adenitte öksürük görülebilir.
• Burun Akıntısı: Soğuk algınlığı veya grip nedeniyle oluşan adenitte burun akıntısı görülebilir.
• Gece Terlemesi: Lenfoma gibi bazı kanser türlerinde gece terlemesi görülebilir.
• İştah Kaybı: Kanser veya kronik enfeksiyonlar nedeniyle oluşan adenitte iştah kaybı görülebilir.
• Kilo Kaybı: Kanser veya kronik enfeksiyonlar nedeniyle oluşan adenitte kilo kaybı görülebilir.

Adenit Türleri

Adenit, etkilenen lenf bezlerinin konumuna ve altta yatan nedene bağlı olarak farklı türlerde sınıflandırılabilir:

Servikal Adenit

Servikal adenit, boyundaki lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Bu tür adenit, genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları, streptokok boğaz enfeksiyonu, kulak enfeksiyonu veya diş apsesi gibi nedenlerle ortaya çıkar. Çocuklarda daha yaygındır.

Aksiller Adenit

Aksiller adenit, koltuk altındaki lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Bu tür adenit, genellikle kol veya eldeki enfeksiyonlar, meme enfeksiyonları veya lenfoma gibi nedenlerle ortaya çıkar.

İnguinal Adenit

İnguinal adenit, kasıktaki lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Bu tür adenit, genellikle bacak veya ayaklardaki enfeksiyonlar, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar veya lenfoma gibi nedenlerle ortaya çıkar.

Mezenterik Adenit

Mezenterik adenit, karın içindeki lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Bu tür adenit, genellikle viral veya bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Karın ağrısı, ateş ve kusma gibi belirtilere neden olabilir. Özellikle çocuklarda apandisit ile karıştırılabilir.

Tüberküloz Adenit

Tüberküloz adenit, tüberküloz (verem) enfeksiyonunun lenf bezlerine yayılması sonucu ortaya çıkar. Genellikle boyundaki lenf bezlerini etkiler ve şişmiş, ağrısız lenf bezlerine neden olur.

Adenit Teşhisi

Adenit teşhisi, bir doktor tarafından fiziksel muayene ve bazı testler yapılarak konulur. Teşhis süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:

Fiziksel Muayene

Doktor, şişmiş lenf bezlerinin yerini, büyüklüğünü, kıvamını ve hassasiyetini değerlendirmek için fiziksel bir muayene yapacaktır. Ayrıca, diğer belirtileri ve semptomları da değerlendirecektir.

Kan Testleri

Kan testleri, enfeksiyon belirtilerini veya altta yatan diğer tıbbi durumları belirlemeye yardımcı olabilir. Tam kan sayımı (CBC), beyaz kan hücrelerinin sayısını ölçerek enfeksiyonu tespit etmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) ve C-reaktif protein (CRP) gibi inflamasyon belirteçleri de ölçülebilir.

Görüntüleme Testleri

Görüntüleme testleri, lenf bezlerinin ve çevresindeki dokuların ayrıntılı görüntülerini elde etmeye yardımcı olabilir. Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi testler kullanılabilir. Bu testler, lenf bezlerinin büyüklüğünü, şeklini ve yapısını değerlendirmeye yardımcı olur.

Lenf Bezi Biyopsisi

Lenf bezi biyopsisi, bir lenf bezinden bir doku örneği alınarak mikroskop altında incelenmesidir. Bu test, adenitin nedenini belirlemeye yardımcı olabilir. Biyopsi, ince iğne aspirasyonu (İİA) veya eksizyonel biyopsi gibi farklı yöntemlerle yapılabilir.

Adenit Tedavisi

Adenit tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

Antibiyotikler

Bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle oluşan adenit, antibiyotiklerle tedavi edilir. Doktor, enfeksiyona neden olan bakteriye karşı etkili bir antibiyotik reçete edecektir. Antibiyotik tedavisinin süresi, enfeksiyonun şiddetine ve türüne bağlı olarak değişebilir.

Antiviral İlaçlar

Viral enfeksiyonlar nedeniyle oluşan adenit, antiviral ilaçlarla tedavi edilebilir. Ancak, çoğu viral enfeksiyon için spesifik bir tedavi yoktur ve tedavi genellikle semptomları hafifletmeye yöneliktir.

Ağrı Kesiciler

Ağrı ve rahatsızlığı gidermek için ağrı kesiciler kullanılabilir. İbuprofen veya parasetamol gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler genellikle yeterlidir. Ancak, şiddetli ağrı durumlarında doktor daha güçlü ağrı kesiciler reçete edebilir.

Sıcak Kompres

Şişmiş lenf bezlerine sıcak kompres uygulamak, ağrıyı ve inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir. Sıcak bir bez veya havlu ile kompres yapılabilir.

Cerrahi Müdahale

Bazı durumlarda, lenf bezinin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir. Bu durum, özellikle lenf bezinin çok büyük olduğu, ağrıya neden olduğu veya kanser şüphesi olduğu durumlarda geçerlidir.

Kanser Tedavisi

Kanser nedeniyle oluşan adenit, kemoterapi, radyoterapi veya cerrahi gibi kanser tedavisi yöntemleriyle tedavi edilir. Tedavi planı, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?

Aşağıdaki durumlarda bir doktora başvurmanız önemlidir:

• Şişmiş lenf bezleri birkaç haftadan uzun süre devam ederse
• Lenf bezleri çok büyükse veya hızla büyüyorsa
• Lenf bezleri ağrılı değilse
• Ateş, gece terlemesi, iştah kaybı veya kilo kaybı gibi diğer belirtiler eşlik ediyorsa
• Nefes almada veya yutmada zorluk çekiyorsanız

Adenitten Korunma

Adenitten korunmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• Ellerinizi sık sık yıkayın
• Hasta insanlarla temastan kaçının
• Aşılarınızı düzenli olarak yaptırın
• Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürün

Sonuç

Adenit, lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır ve birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler enfeksiyonlar, inflamasyon ve kanserdir. Adenitin belirtileri arasında şişmiş lenf bezleri, ağrı, kızarıklık, ısı artışı, halsizlik, yorgunluk ve ateş bulunur. Adenit teşhisi, fiziksel muayene, kan testleri, görüntüleme testleri ve lenf bezi biyopsisi ile konulur. Adenit tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir ve antibiyotikler, antiviral ilaçlar, ağrı kesiciler, sıcak kompres, cerrahi müdahale veya kanser tedavisi gibi yöntemleri içerebilir. Şişmiş lenf bezleriniz varsa ve birkaç haftadan uzun süre devam ediyorsa veya diğer belirtiler eşlik ediyorsa, bir doktora başvurmanız önemlidir.