İmmünoloji ve Alerji HastalıklarıDeri ve Zührevi Hastalıkları (Dermatoloji)Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Pediatri)

Egzama Teşhisi Nasıl Yapılır?

Egzama, ciltte kızarıklık, kaşıntı, kuruluk ve iltihaplanmaya neden olan yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Atopik dermatit olarak da bilinir ve genellikle çocukluk çağında başlar, ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Egzama teşhisi, belirtilerin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi ve diğer cilt rahatsızlıklarının dışlanmasıyla konulur. Bu blog yazısında, egzama teşhis sürecini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Egzama Nedir?

Egzama, cildin bariyer fonksiyonunun bozulması sonucu ortaya çıkan, kronik ve tekrarlayıcı bir inflamatuar cilt hastalığıdır. Bu bozulma, cildin nemini kaybetmesine ve tahriş edici maddelere karşı daha duyarlı hale gelmesine yol açar. Egzama genellikle kaşıntılıdır ve kaşıma, ciltte daha fazla tahrişe ve iltihaplanmaya neden olabilir. Bu da "kaşıntı-kaşıma" döngüsü olarak bilinen bir duruma yol açar.

Egzama belirtileri kişiden kişiye ve egzama türüne göre değişebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Kuru ve pullu cilt: Egzamalı cilt genellikle kurudur ve pul pul dökülebilir.
• Kaşıntı: Kaşıntı, egzamanın en belirgin semptomlarından biridir ve şiddetli olabilir.
• Kızarıklık: Egzamalı bölgelerde cilt kızarır ve iltihaplanır.
• Kabarcıklar: Bazı durumlarda, egzama ciltte küçük kabarcıklara neden olabilir. Bu kabarcıklar patlayabilir ve sızıntı yapabilir.
• Cilt kalınlaşması: Kronik egzama, etkilenen bölgelerde cildin kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olabilir (likenifikasyon).
• Cilt renginde değişiklikler: Egzama, cilt renginde koyulaşmaya (hiperpigmentasyon) veya açılmaya (hipopigmentasyon) neden olabilir.

Egzama Türleri

Egzamanın farklı türleri vardır ve her türün kendine özgü belirtileri ve tetikleyicileri olabilir. En yaygın egzama türleri şunlardır:

1. Atopik Dermatit: En sık görülen egzama türüdür ve genellikle çocukluk çağında başlar. Genellikle genetik yatkınlıkla ilişkilidir ve alerjik reaksiyonlar tarafından tetiklenebilir.
2. Kontakt Dermatit: Cildin tahriş edici veya alerjik bir maddeye temas etmesi sonucu ortaya çıkar. Tahriş edici kontakt dermatit, sabunlar, deterjanlar veya kimyasallar gibi maddelere maruz kalmaktan kaynaklanırken, alerjik kontakt dermatit, nikel, lateks veya kozmetik ürünleri gibi alerjenlere maruz kalmaktan kaynaklanır.
3. Dishidrotik Egzama: Genellikle ellerde ve ayaklarda küçük, kaşıntılı kabarcıklara neden olan bir egzama türüdür. Stres, terleme ve metal alerjileri ile ilişkili olabilir.
4. Numuler Egzama: Ciltte yuvarlak, para şeklinde lezyonlara neden olan bir egzama türüdür. Genellikle kuru cilt ve enfeksiyonlarla ilişkilidir.
5. Seboreik Dermatit: Saçlı deri, yüz ve göğüs gibi yağlı bölgelerde görülen bir egzama türüdür. Kepeklenme, kızarıklık ve kaşıntıya neden olabilir.
6. Staz Dermatiti: Bacaklarda kan dolaşımının yetersiz olması sonucu ortaya çıkan bir egzama türüdür. Genellikle varisler ve bacak ülserleri ile ilişkilidir.

Egzama Teşhis Süreci

Egzama teşhisi genellikle bir dermatolog veya birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcısı tarafından yapılır. Teşhis süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:

1. Hasta Öyküsü ve Fizik Muayene

Doktor, öncelikle hastanın tıbbi öyküsünü alır ve cilt belirtilerini dikkatlice inceler. Tıbbi öykü, hastanın semptomları, başlangıç zamanı, şiddeti, tetikleyicileri, aile öyküsü ve kullandığı ilaçlar hakkında bilgi içerir. Fizik muayene sırasında, doktor cildin görünümünü, dağılımını ve morfolojisini değerlendirir. Belirli lezyonların varlığı, kızarıklık, kuruluk, pullanma, kabarcıklar ve cilt kalınlaşması gibi belirtiler değerlendirilir.

Doktor, hastaya aşağıdaki gibi sorular sorabilir:

• Cilt belirtileriniz ne zaman başladı?
• Belirtileriniz ne kadar şiddetli?
• Belirtilerinizi tetikleyen herhangi bir şey fark ettiniz mi (örneğin, belirli yiyecekler, sabunlar, kıyafetler)?
• Ailenizde egzama veya alerji öyküsü var mı?
• Hangi ilaçları kullanıyorsunuz?

2. Cilt Muayenesi

Doktor, etkilenen bölgeleri ve genel cilt sağlığını değerlendirmek için cildi yakından inceleyecektir. Cilt muayenesi sırasında şunlara dikkat edilir:

• Lezyonların dağılımı: Egzama genellikle belirli bölgelerde görülür, örneğin dirseklerin iç kısmı, dizlerin arkası, bilekler ve ayak bilekleri.
• Lezyonların morfolojisi: Egzama lezyonları farklı görünebilir. Kızarıklık, kuruluk, pullanma, kabarcıklar ve cilt kalınlaşması gibi farklı belirtiler değerlendirilir.
• Kaşıma izleri: Egzama genellikle kaşıntılıdır ve kaşıma izleri ciltte görülebilir.
• Enfeksiyon belirtileri: Egzamalı ciltte enfeksiyon gelişebilir. Kabuklanma, irin ve artan kızarıklık enfeksiyon belirtileri olabilir.

3. Yama Testi (Patch Test)

Kontakt dermatit şüphesi varsa, yama testi yapılabilir. Yama testi, cilde potansiyel alerjenlerin uygulanmasını ve 48-72 saat sonra cilt reaksiyonlarının değerlendirilmesini içeren bir testtir. Yama testi, hangi maddelerin alerjik reaksiyona neden olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir.

Yama testi şu şekilde yapılır:

1. Potansiyel alerjenler küçük bantlar üzerine yerleştirilir.
2. Bantlar, genellikle sırta, cilde yapıştırılır.
3. Bantlar 48-72 saat boyunca ciltte kalır.
4. Bantlar çıkarıldıktan sonra, cilt reaksiyonları değerlendirilir. Kızarıklık, şişlik ve kabarcıklar alerjik reaksiyon belirtileri olabilir.

4. Alerji Testleri

Egzama alerjilerden kaynaklanıyorsa, alerji testleri yapılabilir. Alerji testleri, cilt prick testi veya kan testleri (RAST veya ImmunoCAP) şeklinde olabilir. Cilt prick testinde, cilde küçük miktarlarda potansiyel alerjenler uygulanır ve cilt reaksiyonları gözlemlenir. Kan testlerinde, kandaki alerji antikorları ölçülür.

Alerji testleri, hangi alerjenlere karşı duyarlı olduğunuzu belirlemeye yardımcı olabilir. Bu bilgi, alerjenlerden kaçınmanıza ve egzama belirtilerinizi kontrol altına almanıza yardımcı olabilir.

5. Cilt Biyopsisi

Nadiren, egzama teşhisini doğrulamak veya diğer cilt rahatsızlıklarını dışlamak için cilt biyopsisi gerekebilir. Cilt biyopsisi, etkilenen bölgeden küçük bir cilt örneğinin alınması ve mikroskop altında incelenmesini içerir. Cilt biyopsisi, egzamanın tipini ve şiddetini belirlemeye yardımcı olabilir.

Cilt biyopsisi genellikle lokal anestezi altında yapılır. Doktor, küçük bir cilt örneği alır ve örneği patoloji laboratuvarına gönderir. Patolog, örneği mikroskop altında inceler ve bir rapor hazırlar. Doktor, raporu değerlendirir ve teşhisi doğrular.

6. Diğer Testler

Egzama teşhisi için diğer testler nadiren gereklidir. Ancak, doktorunuz altta yatan bir tıbbi durumu ekarte etmek için kan testleri veya diğer testler isteyebilir.

Egzama Teşhisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Egzama teşhisi koyarken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

• Diğer cilt rahatsızlıklarını dışlamak: Egzama belirtileri diğer cilt rahatsızlıklarına benzeyebilir, örneğin sedef hastalığı, mantar enfeksiyonları ve uyuz. Doktorunuz, diğer cilt rahatsızlıklarını dışlamak için gerekli testleri yapacaktır.
• Tetikleyicileri belirlemek: Egzama belirtilerini tetikleyen faktörleri belirlemek önemlidir. Alerjenler, tahriş edici maddeler, stres ve enfeksiyonlar egzama belirtilerini tetikleyebilir. Tetikleyicileri belirlemek, egzama belirtilerinizi kontrol altına almanıza yardımcı olabilir.
• Egzama türünü belirlemek: Egzamanın farklı türleri vardır ve her türün kendine özgü belirtileri ve tedavileri olabilir. Doktorunuz, egzama türünüzü belirleyecektir.
• Tedavi planı oluşturmak: Egzama teşhisi konulduktan sonra, doktorunuz size uygun bir tedavi planı oluşturacaktır. Tedavi planı, topikal kortikosteroidler, nemlendiriciler, antihistaminikler ve diğer ilaçları içerebilir.

Egzama Teşhisinde Ayırıcı Tanı

Egzama benzeri belirtiler gösteren diğer cilt hastalıklarının egzama teşhisi esnasında ayırt edilmesi önemlidir. Bu hastalıklardan bazıları şunlardır:

• Sedef Hastalığı (Psoriasis): Sedef hastalığı, ciltte kalın, kırmızı ve pullu lezyonlara neden olan kronik bir otoimmün hastalıktır. Egzamadan farklı olarak, sedef hastalığı lezyonları genellikle daha kalın ve gümüşi renktedir. Ayrıca, sedef hastalığı genellikle dirsekler, dizler ve saçlı deri gibi bölgelerde görülür.
• Mantar Enfeksiyonları (Tinea): Mantar enfeksiyonları, ciltte kaşıntılı, kırmızı ve pullu lezyonlara neden olabilir. Egzamadan farklı olarak, mantar enfeksiyonları genellikle yuvarlak veya oval şekildedir ve kenarları daha belirgindir. Mantar enfeksiyonları genellikle antifungal ilaçlarla tedavi edilir.
• Uyuz (Scabies): Uyuz, ciltte kaşıntılı lezyonlara neden olan bir parazit enfeksiyonudur. Egzamadan farklı olarak, uyuz lezyonları genellikle parmak araları, bilekler ve genital bölge gibi bölgelerde görülür. Uyuz genellikle antiparaziter ilaçlarla tedavi edilir.
• Seboreik Dermatit: Seboreik dermatit, saçlı deri, yüz ve göğüs gibi yağlı bölgelerde görülen bir cilt rahatsızlığıdır. Egzamadan farklı olarak, seboreik dermatit lezyonları genellikle daha yağlı ve sarımsı renktedir. Seboreik dermatit genellikle antifungal şampuanlar ve topikal kortikosteroidlerle tedavi edilir.
• Liken Simpleks Kronikus: Kronik kaşıma veya ovuşturma sonucu ortaya çıkan bir cilt rahatsızlığıdır. Egzamadan farklı olarak, liken simpleks kronikus lezyonları genellikle daha kalın ve derilidir.

Egzama Tedavisi

Egzamanın kesin bir tedavisi olmamasına rağmen, belirtileri kontrol altına almak ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur. Egzama tedavisi genellikle aşağıdaki yaklaşımları içerir:

1. Nemlendiriciler

Nemlendiriciler, egzama tedavisinin temelidir. Cildin nemini koruyarak kuruluğu ve kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olurlar. Nemlendiriciler, günde birkaç kez ve özellikle banyo veya duştan sonra uygulanmalıdır. Yağlı ve kokusuz nemlendiriciler tercih edilmelidir.

2. Topikal Kortikosteroidler

Topikal kortikosteroidler, egzama belirtilerini azaltmak için kullanılan anti-inflamatuar ilaçlardır. Kızarıklığı, kaşıntıyı ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olurlar. Topikal kortikosteroidler, doktorunuzun önerdiği şekilde ve sürede kullanılmalıdır. Uzun süreli ve yanlış kullanımı yan etkilere neden olabilir.

3. Topikal Kalsinörin İnhibitörleri

Topikal kalsinörin inhibitörleri, topikal kortikosteroidlere alternatif olarak kullanılabilen anti-inflamatuar ilaçlardır. Kızarıklığı ve kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olurlar. Topikal kalsinörin inhibitörleri, topikal kortikosteroidlerin uzun süreli kullanımının riskli olduğu durumlarda tercih edilebilir.

4. Antihistaminikler

Antihistaminikler, kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilen ilaçlardır. Özellikle gece kaşıntısını azaltmak için kullanılabilirler. Antihistaminikler, uyuşukluğa neden olabileceğinden, dikkatli kullanılmalıdır.

5. Fototerapi

Fototerapi, cilt belirtilerini azaltmak için ultraviyole (UV) ışığı kullanır. Fototerapi, topikal ilaçlara yanıt vermeyen egzama vakalarında etkili olabilir. Fototerapi, bir dermatoloji uzmanı tarafından uygulanmalıdır.

6. Sistemik İlaçlar

Şiddetli egzama vakalarında, sistemik ilaçlar (oral veya enjeksiyon yoluyla alınan ilaçlar) gerekebilir. Sistemik kortikosteroidler, immünosupresanlar ve biyolojik ilaçlar egzama tedavisinde kullanılabilir. Sistemik ilaçlar, yan etki riskleri nedeniyle dikkatli kullanılmalıdır.

7. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Egzama belirtilerini kontrol altına almak için yaşam tarzı değişiklikleri de önemlidir:

• Tetikleyicilerden kaçınmak: Egzama belirtilerini tetikleyen faktörlerden kaçınmak önemlidir. Alerjenler, tahriş edici maddeler, stres ve enfeksiyonlar egzama belirtilerini tetikleyebilir.
• Ilık banyo veya duş almak: Sıcak su, cildi kurutabilir ve egzama belirtilerini kötüleştirebilir. Ilık suyla kısa süreli banyo veya duş almak daha iyidir.
• Hipoalerjenik sabunlar ve deterjanlar kullanmak: Cildi tahriş edebilecek sabunlar ve deterjanlardan kaçınmak önemlidir. Hipoalerjenik ve kokusuz ürünler tercih edilmelidir.
• Pamuklu giysiler giymek: Sentetik giysiler, cildi tahriş edebilir ve egzama belirtilerini kötüleştirebilir. Pamuklu ve bol giysiler giymek daha iyidir.
• Stresi yönetmek: Stres, egzama belirtilerini tetikleyebilir. Stresi yönetmek için yoga, meditasyon veya diğer rahatlama tekniklerini deneyebilirsiniz.

Egzama ve Beslenme

Beslenme, egzama belirtileri üzerinde etkili olabilir. Bazı yiyecekler egzama belirtilerini tetikleyebilirken, bazıları belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, beslenme ve egzama arasındaki ilişki karmaşıktır ve her birey farklı tepki verebilir. Bu nedenle, bir diyet değişikliği yapmadan önce doktorunuza veya bir diyetisyene danışmanız önemlidir.

Egzama belirtilerini tetikleyebilecek yiyecekler şunlardır:

• Süt ve süt ürünleri: Süt ve süt ürünleri, bazı kişilerde egzama belirtilerini tetikleyebilir.
• Yumurta: Yumurta, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir ve egzama belirtilerini tetikleyebilir.
• Fıstık ve diğer kuruyemişler: Fıstık ve diğer kuruyemişler, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir ve egzama belirtilerini tetikleyebilir.
• Soya: Soya, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir ve egzama belirtilerini tetikleyebilir.
• Buğday ve gluten: Buğday ve gluten, bazı kişilerde inflamasyonu artırabilir ve egzama belirtilerini tetikleyebilir.
• Turunçgiller: Turunçgiller, bazı kişilerde egzama belirtilerini tetikleyebilir.
• Bazı katkı maddeleri ve koruyucular: Bazı katkı maddeleri ve koruyucular, egzama belirtilerini tetikleyebilir.

Egzama belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilecek yiyecekler şunlardır:

• Omega-3 yağ asitleri: Omega-3 yağ asitleri, inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir. Balık, keten tohumu ve ceviz gibi yiyecekler omega-3 yağ asitleri içerir.
• Probiyotikler: Probiyotikler, bağırsak sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Yoğurt, kefir ve fermente sebzeler probiyotikler içerir.
• Antioksidanlar: Antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hasarı önlemeye yardımcı olabilir. Meyve, sebze ve yeşil çay antioksidanlar içerir.
• Su: Yeterli miktarda su içmek, cildin nemli kalmasına yardımcı olabilir.

Egzama ve Psikolojik Etkiler

Egzama, sadece fiziksel belirtilere neden olmakla kalmaz, aynı zamanda önemli psikolojik etkilere de yol açabilir. Kaşıntı, ağrı ve görünür cilt lezyonları, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve çeşitli psikolojik sorunlara neden olabilir.

Egzama ile ilişkili psikolojik sorunlar şunlardır:

• Depresyon: Egzama, kronik bir durum olduğu için depresyona neden olabilir. Sürekli kaşıntı, ağrı ve görünür cilt lezyonları, umutsuzluk ve çaresizlik duygularına yol açabilir.
• Anksiyete: Egzama, anksiyeteye neden olabilir. Cilt belirtilerinin kötüleşmesi, sosyal durumlarda utanma ve endişe duygularına yol açabilir.
• Uyku sorunları: Kaşıntı, uykuya dalmayı ve uykuyu sürdürmeyi zorlaştırabilir. Uyku eksikliği, yorgunluğa, sinirliliğe ve konsantrasyon sorunlarına yol açabilir.
• Düşük özgüven: Görünür cilt lezyonları, düşük özgüvene neden olabilir. Egzamalı kişiler, kendilerini çekici hissetmeyebilir ve sosyal durumlardan kaçınabilir.
• Sosyal izolasyon: Egzama, sosyal izolasyona neden olabilir. Egzamalı kişiler, cilt belirtileri nedeniyle sosyal durumlardan kaçınabilir ve yalnız hissedebilir.

Egzama ile ilişkili psikolojik sorunlarla başa çıkmak için aşağıdaki stratejiler yardımcı olabilir:

• Profesyonel yardım almak: Bir psikolog veya psikiyatrist, depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik sorunlarla başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
• Destek gruplarına katılmak: Destek grupları, diğer egzama hastalarıyla bağlantı kurmanıza ve deneyimlerinizi paylaşmanıza olanak tanır.
• Stresi yönetmek: Stres, egzama belirtilerini kötüleştirebilir. Stresi yönetmek için yoga, meditasyon veya diğer rahatlama tekniklerini deneyebilirsiniz.
• Kendinize iyi bakmak: Kendinize iyi bakmak, psikolojik sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve yeterli uyku almak önemlidir.
• Cilt belirtilerinizi kontrol altına almak: Cilt belirtilerinizi kontrol altına almak, psikolojik sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Doktorunuzun önerdiği tedavi planını takip etmek ve tetikleyicilerden kaçınmak önemlidir.

Çocuklarda Egzama Teşhisi

Egzama, çocuklarda yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Genellikle bebeklik döneminde başlar ve çocukların yaklaşık %10-20'sini etkiler. Çocuklarda egzama teşhisi, yetişkinlerdeki gibi, belirtilerin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi ve diğer cilt rahatsızlıklarının dışlanmasıyla konulur.

Çocuklarda egzama belirtileri şunlar olabilir:

• Kuru ve pullu cilt: Egzamalı cilt genellikle kurudur ve pul pul dökülebilir.
• Kaşıntı: Kaşıntı, egzamanın en belirgin semptomlarından biridir ve çocuklarda huzursuzluğa ve uyku sorunlarına neden olabilir.
• Kızarıklık: Egzamalı bölgelerde cilt kızarır ve iltihaplanır.
• Kabarcıklar: Bazı durumlarda, egzama ciltte küçük kabarcıklara neden olabilir. Bu kabarcıklar patlayabilir ve sızıntı yapabilir.
• Cilt kalınlaşması: Kronik egzama, etkilenen bölgelerde cildin kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olabilir (likenifikasyon).
• Enfeksiyon: Egzamalı ciltte enfeksiyon gelişebilir. Kabuklanma, irin ve artan kızarıklık enfeksiyon belirtileri olabilir.

Çocuklarda egzama teşhisi için doktorunuz aşağıdaki adımları izleyecektir:

• Tıbbi öykü almak: Doktor, çocuğunuzun semptomları, başlangıç zamanı, şiddeti, tetikleyicileri, aile öyküsü ve kullandığı ilaçlar hakkında bilgi alacaktır.
• Fizik muayene yapmak: Doktor, çocuğunuzun cildini dikkatlice inceleyecektir. Lezyonların dağılımı, morfolojisi ve kaşıma izleri değerlendirilecektir.
• Alerji testleri yapmak: Egzama alerjilerden kaynaklanıyorsa, alerji testleri yapılabilir.
• Diğer testler yapmak: Nadiren, doktorunuz altta yatan bir tıbbi durumu ekarte etmek için kan testleri veya diğer testler isteyebilir.

Çocuklarda egzama tedavisi, yetişkinlerdeki gibi, belirtileri kontrol altına almak ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli yöntemleri içerir. Nemlendiriciler, topikal kortikosteroidler, topikal kalsinörin inhibitörleri ve antihistaminikler çocuklarda egzama tedavisinde kullanılabilir.

Çocuklarda egzama belirtilerini kontrol altına almak için aşağıdaki ipuçları yardımcı olabilir:

• Çocuğunuzun cildini düzenli olarak nemlendirin: Günde birkaç kez ve özellikle banyo veya duştan sonra nemlendirici uygulayın.
• Çocuğunuzu ılık suyla kısa süreli banyo veya duş yaptırın: Sıcak su, cildi kurutabilir ve egzama belirtilerini kötüleştirebilir.
• Çocuğunuz için hipoalerjenik sabunlar ve deterjanlar kullanın: Cildi tahriş edebilecek sabunlar ve deterjanlardan kaçının.
• Çocuğunuza pamuklu giysiler giydirin: Sentetik giysiler, cildi tahriş edebilir ve egzama belirtilerini kötüleştirebilir.
• Çocuğunuzun tırnaklarını kısa tutun: Kaşıma, ciltte daha fazla tahrişe ve iltihaplanmaya neden olabilir.
• Çocuğunuzun stresini yönetmeye yardımcı olun: Stres, egzama belirtilerini tetikleyebilir.

Egzama Teşhisi ve Sonuç

Egzama, karmaşık bir cilt rahatsızlığıdır ve teşhisi bazen zor olabilir. Doğru teşhis, etkili bir tedavi planı oluşturmak ve yaşam kalitesini artırmak için önemlidir. Bu blog yazısında, egzama teşhis sürecini ayrıntılı olarak inceledik ve dikkat edilmesi gereken önemli noktalara değindik. Unutmayın, erken teşhis ve uygun tedavi, egzama belirtilerini kontrol altına almanıza ve daha sağlıklı bir cilt elde etmenize yardımcı olabilir. Herhangi bir cilt belirtiniz varsa, bir dermatoloji uzmanına başvurmanız önemlidir.