İç HastalıklarıKardiyoloji

Kalp Yetmezliğinde Kalp Çarpıntısı: Nedenleri, Belirtileri ve Yönetimi

Kalp yetmezliği, kalbin vücudun ihtiyaçlarını karşılayacak kadar kan pompalayamaması durumudur. Bu durum, vücudun çeşitli organ ve dokularına yeterli oksijen ve besin maddesi ulaşmamasına neden olur. Kalp yetmezliği olan kişilerde sıklıkla görülen belirtilerden biri de kalp çarpıntısıdır. Bu yazıda, kalp yetmezliğinde kalp çarpıntısının nedenlerini, belirtilerini, teşhisini ve yönetimini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Kalp Yetmezliği Nedir?

Kalp yetmezliği, kalbin pompalama yeteneğinin azalması sonucu ortaya çıkan bir sendromdur. Bu durum, kalbin yeterli miktarda kanı vücuda pompalayamamasına veya bunu yapmak için aşırı derecede çalışmasına neden olur. Kalp yetmezliği, kalp kasının zayıflaması veya sertleşmesi sonucu gelişebilir. Birçok farklı faktör kalp yetmezliğine yol açabilir. Bunlar arasında koroner arter hastalığı, yüksek tansiyon, diyabet, kalp kapak hastalıkları ve doğuştan kalp kusurları sayılabilir.

Kalp Yetmezliğinin Sınıflandırılması

Kalp yetmezliği, New York Kalp Birliği (NYHA) tarafından belirlenen dört sınıfa ayrılır:

• Sınıf I: Fiziksel aktivite kısıtlaması yoktur. Normal fiziksel aktiviteler nefes darlığı, yorgunluk veya çarpıntıya neden olmaz.
• Sınıf II: Fiziksel aktivite hafif derecede kısıtlanmıştır. Normal aktiviteler nefes darlığı, yorgunluk veya çarpıntıya neden olur.
• Sınıf III: Fiziksel aktivite belirgin şekilde kısıtlanmıştır. Hafif aktiviteler bile nefes darlığı, yorgunluk veya çarpıntıya neden olur.
• Sınıf IV: Herhangi bir fiziksel aktivite yapamazlar. İstirahatte bile nefes darlığı, yorgunluk veya çarpıntı yaşarlar.

Kalp Çarpıntısı Nedir?

Kalp çarpıntısı, kişinin kalbinin hızlı, güçlü veya düzensiz attığını hissetmesidir. Bu durum, kalbin normal ritminin bozulması sonucu ortaya çıkabilir. Kalp çarpıntısı genellikle zararsızdır, ancak bazı durumlarda altta yatan ciddi bir kalp rahatsızlığının belirtisi olabilir. Kalp çarpıntısı, göğüste, boyunda veya boğazda hissedilebilir. Kişi, kalbinin teklediğini, atladığını veya hızlı hızlı vurduğunu hissedebilir.

Kalp Çarpıntısının Nedenleri

Kalp çarpıntısının birçok farklı nedeni olabilir. Bunlar arasında:

• Fizyolojik Nedenler: Egzersiz, stres, anksiyete, kafein veya alkol tüketimi gibi durumlar kalp çarpıntısına neden olabilir.
• Tıbbi Durumlar: Hipertiroidi (tiroid bezinin aşırı çalışması), anemi, düşük kan şekeri, dehidratasyon ve elektrolit dengesizlikleri kalp çarpıntısına yol açabilir.
• Kalp Hastalıkları: Aritmiler (kalp ritim bozuklukları), koroner arter hastalığı, kalp kapak hastalıkları ve kalp yetmezliği kalp çarpıntısına neden olabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle de astım ilaçları, dekonjestanlar ve bazı psikiyatrik ilaçlar kalp çarpıntısına yol açabilir.

Kalp Yetmezliğinde Kalp Çarpıntısının Nedenleri

Kalp yetmezliği olan kişilerde kalp çarpıntısı, birkaç farklı mekanizma ile ortaya çıkabilir:

1. Kalp Ritim Bozuklukları (Aritmiler): Kalp yetmezliği, kalp kasında yapısal değişikliklere ve elektriksel iletim sisteminde bozukluklara neden olabilir. Bu durum, atriyal fibrilasyon (AF), ventriküler taşikardi (VT) ve ventriküler fibrilasyon (VF) gibi çeşitli aritmilerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir. Bu aritmiler, kalp çarpıntısına neden olabilir ve bazı durumlarda hayati tehlike oluşturabilir.
2. Artan Katekolamin Seviyeleri: Kalp yetmezliği olan kişilerde, vücut kan basıncını ve kalp atış hızını artırmak için katekolaminler (adrenalin ve noradrenalin gibi) salgılar. Bu hormonların yüksek seviyeleri, kalp çarpıntısına neden olabilir.
3. İlaçların Yan Etkileri: Kalp yetmezliği tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, özellikle de diüretikler (idrar söktürücüler) ve digoksin, elektrolit dengesizliklerine ve aritmilere yol açarak kalp çarpıntısına neden olabilir.
4. Altta Yatan Diğer Durumlar: Kalp yetmezliği olan kişilerde, hipertiroidi, anemi veya elektrolit dengesizlikleri gibi kalp çarpıntısına neden olabilecek diğer tıbbi durumlar da bulunabilir.

Aritmilerin Kalp Yetmezliğindeki Rolü

Aritmiler, kalp yetmezliği olan kişilerde sık görülen ve önemli sonuçları olan bir sorundur. Atriyal fibrilasyon (AF), kalp yetmezliği olan kişilerde en sık görülen aritmidir. AF, kalbin üst odacıklarının (atriyum) düzensiz ve hızlı bir şekilde kasılmasına neden olur. Bu durum, kalbin verimli bir şekilde kan pompalamasını zorlaştırır ve kalp yetmezliği semptomlarını kötüleştirebilir. Ventriküler taşikardi (VT) ve ventriküler fibrilasyon (VF) ise, kalbin alt odacıklarından (ventriküller) kaynaklanan tehlikeli aritmilerdir. Bu aritmiler, ani kardiyak ölüme yol açabilir.

Kalp Çarpıntısının Belirtileri

Kalp çarpıntısının belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişilerde hafif ve geçici olabilirken, bazılarında ise şiddetli ve sürekli olabilir. Kalp çarpıntısı genellikle şu şekillerde hissedilir:

• Kalbin hızlı atması
• Kalbin güçlü bir şekilde çarpması
• Kalbin teklediği veya atladığı hissi
• Göğüste veya boyunda zonklama hissi
• Nefes darlığı
• Baş dönmesi veya sersemlik
• Göğüs ağrısı
• Bayılma

Kalp çarpıntısı ile birlikte göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi veya bayılma gibi belirtiler varsa, derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Bu belirtiler, altta yatan ciddi bir kalp rahatsızlığının işareti olabilir.

Kalp Çarpıntısının Teşhisi

Kalp çarpıntısının nedenini belirlemek için doktorunuz size çeşitli sorular soracak ve fiziksel muayene yapacaktır. Ayrıca, aşağıdaki testleri isteyebilir:

• Elektrokardiyogram (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeden bir testtir. EKG, kalp ritmini, kalp hızını ve kalp kasındaki hasarı tespit etmeye yardımcı olabilir.
• Holter Monitörü: 24-48 saat boyunca sürekli EKG kaydı yapan bir cihazdır. Holter monitörü, EKG'de tespit edilemeyen geçici aritmileri yakalamaya yardımcı olabilir.
• Ekokardiyogram: Kalbin ultrason ile görüntülenmesidir. Ekokardiyogram, kalp kasının yapısını, kalp kapaklarının fonksiyonunu ve kalbin pompalama yeteneğini değerlendirmeye yardımcı olur.
• Kan Testleri: Tiroid hormonları, elektrolitler, kan sayımı ve böbrek fonksiyon testleri gibi kan testleri, kalp çarpıntısına neden olabilecek diğer tıbbi durumları tespit etmeye yardımcı olabilir.
• Efor Testi: Egzersiz sırasında kalbin nasıl çalıştığını değerlendirmek için yapılan bir testtir. Efor testi, egzersizle tetiklenen aritmileri tespit etmeye yardımcı olabilir.
• Elektrofizyolojik Çalışma (EPS): Kalbin elektriksel iletim sistemini daha detaylı incelemek için yapılan bir invaziv testtir. EPS, aritminin kaynağını ve mekanizmasını belirlemeye yardımcı olabilir.

Kalp Yetmezliğinde Kalp Çarpıntısının Yönetimi

Kalp yetmezliğinde kalp çarpıntısının yönetimi, altta yatan nedenin belirlenmesine ve tedavi edilmesine bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
   • Kafein ve Alkol Tüketimini Sınırlamak: Kafein ve alkol, kalp çarpıntısını tetikleyebilir. Bu nedenle, bu maddelerin tüketimini sınırlamak veya tamamen bırakmak önemlidir.
   • Stres Yönetimi: Stres, kalp çarpıntısını tetikleyebilir. Yoga, meditasyon, derin nefes egzersizleri ve diğer stres yönetimi teknikleri, kalp çarpıntısını azaltmaya yardımcı olabilir.
   • Düzenli Egzersiz: Düzenli egzersiz, kalp sağlığını iyileştirmeye ve kalp çarpıntısını azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, kalp yetmezliği olan kişilerin egzersiz programına başlamadan önce doktorlarına danışmaları önemlidir.
   • Sağlıklı Beslenme: Sağlıklı ve dengeli beslenme, kalp sağlığını iyileştirmeye ve kalp çarpıntısını azaltmaya yardımcı olabilir. Tuz, doymuş yağ ve kolesterol alımını sınırlamak önemlidir.
   • Yeterli Uyku: Yeterli uyku, stres ve anksiyeteyi azaltmaya ve kalp çarpıntısını önlemeye yardımcı olabilir.
2. İlaç Tedavisi:
   • Beta Blokerler: Beta blokerler, kalp atış hızını yavaşlatarak ve kan basıncını düşürerek kalp çarpıntısını azaltmaya yardımcı olabilir.
   • Kalsiyum Kanal Blokerleri: Kalsiyum kanal blokerleri, kalp kasının kasılmasını yavaşlatarak ve kan basıncını düşürerek kalp çarpıntısını azaltmaya yardımcı olabilir.
   • Anti-Aritmik İlaçlar: Anti-aritmik ilaçlar, anormal kalp ritimlerini düzeltmeye yardımcı olabilir. Ancak, bu ilaçların yan etkileri olabileceği için dikkatli kullanılmalıdır.
   • Digoksin: Digoksin, kalp kasının kasılma gücünü artırarak ve kalp atış hızını yavaşlatarak kalp yetmezliği semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ancak, digoksinin toksik etkileri olabileceği için dikkatli kullanılmalıdır.
3. Kateter Ablasyonu: Kateter ablasyonu, aritminin kaynağını ortadan kaldırmak için yapılan bir invaziv prosedürdür. Bu prosedürde, kateter adı verilen ince bir tüp, kasık veya koldaki bir damardan kalbe yerleştirilir. Kateterin ucundaki elektrotlar, aritminin kaynağını belirlemek için kullanılır. Daha sonra, radyo frekans enerjisi veya kriyoterapi kullanılarak aritminin kaynağı yakılır veya dondurulur.
4. İmplante Edilebilir Kardiyoverter Defibrilatör (ICD): ICD, hayati tehlike oluşturan ventriküler aritmileri tespit edip otomatik olarak şok vererek düzelten bir cihazdır. ICD, kalp yetmezliği olan ve ani kardiyak ölüm riski yüksek olan kişilere implante edilebilir.
5. Kalp Pili (Pacemaker): Kalp pili, kalbin çok yavaş atması durumunda kalp atış hızını düzenlemek için kullanılan bir cihazdır. Kalp pili, kalbin ritmini kontrol eden elektrik sinyalleri gönderir.
6. Kalp Yetmezliği Tedavisinin Optimize Edilmesi: Kalp yetmezliği tedavisinin optimize edilmesi, kalp çarpıntısını azaltmaya ve genel sağlık durumunu iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bu, ilaçların düzenli olarak alınması, tuz alımının sınırlanması, sıvı dengesinin korunması ve düzenli doktor kontrolleri anlamına gelir.

Özel Durumlar: Atriyal Fibrilasyon ve Kalp Yetmezliği

Atriyal fibrilasyon (AF), kalp yetmezliği olan kişilerde sık görülen bir aritmidir ve kalp yetmezliği semptomlarını kötüleştirebilir. AF'nin yönetimi, kalp hızının kontrol altına alınmasını, kan pıhtılarının önlenmesini ve ritmin düzeltilmesini içerir.

• Kalp Hızının Kontrolü: Beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri veya digoksin gibi ilaçlar, kalp hızını yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
• Kan Pıhtılarının Önlenmesi: AF, kan pıhtılarının oluşma riskini artırır. Bu nedenle, AF'li kalp yetmezliği olan kişilerin kan sulandırıcı ilaçlar (antikoagülanlar) kullanması gerekebilir.
• Ritmin Düzeltilmesi: Kardiyoversiyon (elektrik şoku) veya anti-aritmik ilaçlar, AF'nin ritmini düzeltmeye yardımcı olabilir. Kateter ablasyonu da AF'nin tedavisinde etkili bir yöntem olabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?

Aşağıdaki durumlarda derhal doktora başvurmalısınız:

• Kalp çarpıntısı ile birlikte göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi veya bayılma gibi belirtiler varsa
• Kalp çarpıntısı sık sık tekrarlıyorsa veya şiddetliyse
• Kalp çarpıntısı altta yatan bir kalp rahatsızlığının belirtisi olabileceğinden, özellikle kalp yetmezliği tanısı almışsanız
• Kalp çarpıntısı günlük aktivitelerinizi etkiliyorsa

Doktorunuz, kalp çarpıntısının nedenini belirlemek ve uygun tedaviyi önermek için gerekli testleri yapacaktır.

Sonuç

Kalp yetmezliğinde kalp çarpıntısı, altta yatan kalp rahatsızlığının bir belirtisi olabilir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Ancak, doğru teşhis ve tedavi ile kalp çarpıntısı kontrol altına alınabilir ve kalp yetmezliği semptomları iyileştirilebilir. Kalp çarpıntısı yaşadığınızda, derhal doktorunuza başvurmanız ve gerekli testleri yaptırmanız önemlidir. Yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve diğer tedavi yöntemleri ile kalp çarpıntısı yönetilebilir ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürülebilir.

Bu yazıda yer alan bilgiler, genel bilgilendirme amaçlıdır ve doktor tavsiyesi yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz için mutlaka doktorunuza danışmanız önemlidir.