Yoğun Bakımİç HastalıklarıNefroloji

Nefroloji Yoğun Bakımda Akut Böbrek Hasarı Yönetimi: Güncel Yaklaşımlar

Akut böbrek hasarı (ABH), yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) sık karşılaşılan ve morbidite ile mortaliteyi önemli ölçüde artıran bir klinik tablodur. ABH, böbrek fonksiyonlarının ani ve hızlı bir şekilde bozulması olarak tanımlanır ve elektrolit dengesizlikleri, sıvı yüklenmesi ve üremik komplikasyonlar gibi ciddi sorunlara yol açabilir. YBÜ'deki ABH hastalarının yönetimi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve erken tanı, altta yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedavi stratejilerinin uygulanması hayati öneme sahiptir. Bu yazıda, nefroloji yoğun bakımda ABH yönetimine yönelik güncel yaklaşımları ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

İçindekiler

• ABH Tanımı ve Epidemiyolojisi
• ABH Patofizyolojisi
• ABH Risk Faktörleri
• Tanısal Yaklaşım
• ABH Evrelendirmesi (KDIGO Kriterleri)
• ABH'dan Koruyucu Stratejiler
• Medikal Tedavi
  • Sıvı Yönetimi
  • Elektrolit Dengesizliklerinin Yönetimi
  • Asit-Baz Dengesizliklerinin Yönetimi
  • İlaç Dozaj Ayarlamaları
• Renal Replasman Tedavisi (RRT)
  • RRT Endikasyonları
  • RRT Modaliteleri
  • RRT Uygulama Prensipleri
• Prognoz ve Uzun Dönem Takip
• Sonuç

ABH Tanımı ve Epidemiyolojisi

Akut böbrek hasarı (ABH), böbrek fonksiyonlarında saatler veya günler içinde meydana gelen ani bir azalma olarak tanımlanır. Bu azalma, serum kreatinin düzeyinde yükselme ve/veya idrar çıkışında azalma ile kendini gösterir. ABH tanımı, çeşitli zamanlarda farklı kriterlere göre yapılmıştır. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan tanı kriterleri, Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) kılavuzunda belirtilenlerdir. KDIGO kriterlerine göre ABH, aşağıdaki durumlardan herhangi birinin varlığı ile tanımlanır:

• Serum kreatinin düzeyinde, 48 saat içinde ≥0.3 mg/dL artış
• Serum kreatinin düzeyinde, son 7 gün içinde başlangıca göre ≥1.5 kat artış
• İdrar çıkışında, 6 saat boyunca ≤0.5 mL/kg/saat olması

ABH, YBÜ'lerde sık görülen bir komplikasyondur. YBÜ hastalarının %20-50'sinde ABH geliştiği tahmin edilmektedir. ABH gelişimi, hastanede kalış süresini uzatır, tedavi maliyetlerini artırır ve mortalite riskini önemli ölçüde yükseltir. ABH'nin insidansı, yaşlanan nüfus, eşlik eden kronik hastalıkların prevalansındaki artış ve karmaşık cerrahi prosedürlerin sayısındaki artış gibi faktörler nedeniyle giderek artmaktadır.

ABH Patofizyolojisi

ABH'nin patofizyolojisi karmaşıktır ve altta yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterir. Bununla birlikte, ABH'nin gelişiminde rol oynayan temel mekanizmalar şunlardır:

• Böbrek Perfüzyonunun Azalması: Hipovolemi, hipotansiyon, kardiyak yetmezlik veya renal arter stenozu gibi durumlar, böbreklere yeterli kan akışını engelleyerek iskemiye ve tübüler hasara yol açabilir.
• Tübüler Hasar: İskemi, nefrotoksik ilaçlar (aminoglikozidler, kontrast maddeler), sepsis veya rabdomiyoliz gibi faktörler, böbrek tübüllerinde doğrudan hasara neden olabilir. Tübüler hücrelerin hasarı, filtrasyon fonksiyonunun bozulmasına ve atık ürünlerin birikmesine yol açar.
• Glomerüler Hasar: Glomerülonefrit, trombotik mikroanjiyopati veya malign hipertansiyon gibi durumlar, glomerüllerde hasara neden olarak proteinüriye ve böbrek fonksiyonlarının bozulmasına yol açabilir.
• Tıkanıklık: Üreterlerde taş, tümör veya retroperitoneal fibroz gibi tıkanıklıklar, idrar akışını engelleyerek hidronefroza ve böbrek hasarına neden olabilir.
• İnflamasyon ve Bağışıklık Yanıtı: ABH gelişiminde inflamasyon ve bağışıklık yanıtı önemli rol oynar. Hasar gören böbrek hücreleri, inflamatuvar mediatörlerin salınımını tetikler ve bu da daha fazla hücre hasarına ve böbrek fonksiyonlarının bozulmasına yol açar.

ABH'nin patofizyolojisi, altta yatan nedene, hastanın genel sağlık durumuna ve eşlik eden diğer faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu nedenle, her hastanın bireysel olarak değerlendirilmesi ve tedavi stratejilerinin buna göre belirlenmesi önemlidir.

ABH Risk Faktörleri

YBÜ'deki hastalarda ABH gelişimi için çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır. Bu risk faktörlerinin bilinmesi, yüksek riskli hastaların erken dönemde belirlenmesine ve koruyucu önlemlerin alınmasına yardımcı olabilir. Başlıca risk faktörleri şunlardır:

• Yaşlılık: Yaşlı hastalarda böbrek rezervi azalmıştır ve ABH'ye karşı daha duyarlıdırlar.
• Kronik Böbrek Hastalığı (KBH): Önceden var olan KBH, ABH gelişimi için önemli bir risk faktörüdür.
• Diabetes Mellitus: Diyabet, glomerüler hasara ve böbrek fonksiyonlarının bozulmasına yol açarak ABH riskini artırır.
• Hipertansiyon: Kontrolsüz hipertansiyon, böbrek damarlarında hasara neden olarak ABH riskini artırır.
• Kardiyovasküler Hastalık: Kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı ve periferik vasküler hastalık gibi kardiyovasküler hastalıklar, böbrek perfüzyonunu azaltarak ABH riskini artırır.
• Sepsis: Sepsis, sistemik inflamasyona ve böbrek perfüzyonunun bozulmasına yol açarak ABH gelişimini tetikleyebilir.
• Cerrahi Girişimler: Özellikle büyük cerrahi girişimler ve kardiyovasküler cerrahi, ABH riskini artırabilir.
• Nefrotoksik İlaçlar: Aminoglikozidler, nonsteroidal antiinflamatuvar ilaçlar (NSAID'ler), anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri, anjiyotensin reseptör blokerleri (ARB'ler) ve kontrast maddeler gibi nefrotoksik ilaçlar, ABH riskini artırabilir.
• Hipovolemi ve Hipotansiyon: Yetersiz sıvı alımı, kan kaybı veya diüretik kullanımı gibi nedenlerle ortaya çıkan hipovolemi ve hipotansiyon, böbrek perfüzyonunu azaltarak ABH riskini artırır.
• Rabdomiyoliz: Kas hasarı sonucu kana yüksek miktarda miyoglobin salınımı, böbrek tübüllerinde tıkanıklığa ve hasara neden olarak ABH'ye yol açabilir.

Bu risk faktörlerinin varlığı, hastaların ABH açısından daha yakından izlenmesini ve gerekli koruyucu önlemlerin alınmasını gerektirir.

Tanısal Yaklaşım

ABH tanısı, klinik değerlendirme, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemlerinin kombinasyonu ile konulur. Tanısal yaklaşımın temel amacı, ABH'nin nedenini belirlemek, evresini saptamak ve uygun tedavi stratejilerini planlamaktır.

1. Klinik Değerlendirme: Hastanın öyküsü dikkatlice alınmalı ve fizik muayene yapılmalıdır. Öyküde, ilaç kullanımı, eşlik eden hastalıklar, cerrahi girişimler, travma ve olası nefrotoksik maruziyetler sorgulanmalıdır. Fizik muayenede, sıvı durumu (ödem, dehidratasyon belirtileri), tansiyon, kalp hızı ve idrar çıkışı değerlendirilmelidir.
2. Laboratuvar Testleri:
   • Serum Kreatinin ve Kan Üre Azotu (BUN): Serum kreatinin ve BUN düzeyleri, böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılan temel belirteçlerdir. ABH'de bu değerler yükselir. Ancak, kreatinin düzeyindeki değişikliklerin yavaş olabileceği ve böbrek hasarının erken dönemlerinde normal sınırlar içinde kalabileceği unutulmamalıdır.
   • İdrar Analizi: İdrar analizi, ABH'nin nedenini belirlemede önemli ipuçları sağlayabilir. İdrar sedimentinde eritrositler, lökositler, silendirler ve kristallerin varlığı araştırılmalıdır. Proteinüri, hematüri ve lökositüri, glomerüler hastalıklar, enfeksiyonlar veya interstisyel nefrit gibi durumların varlığını gösterebilir.
   • Elektrolitler: Serum sodyum, potasyum, klorür, bikarbonat, kalsiyum, fosfor ve magnezyum düzeyleri değerlendirilmelidir. ABH'de elektrolit dengesizlikleri sık görülür ve hayatı tehdit edebilir.
   • Kan Gazları: Arteriyel kan gazları, asit-baz dengesinin değerlendirilmesinde kullanılır. ABH'de metabolik asidoz sık görülür.
   • Tam Kan Sayımı (CBC): Anemi, trombositopeni ve lökositoz gibi hematolojik anormallikler, ABH'nin nedenini veya komplikasyonlarını gösterebilir.
   • Böbrek Biyopsisi: Tanısal belirsizlik durumlarında veya glomerüler hastalıkların şüphesi olduğunda böbrek biyopsisi yapılabilir. Böbrek biyopsisi, kesin tanı konulmasını ve uygun tedavinin başlanmasını sağlayabilir.
   • Yeni Biyobelirteçler: NGAL (nötrofil jelatinaz ilişkili lipokalin), KIM-1 (böbrek hasarı molekülü-1) ve IL-18 (interlökin-18) gibi yeni biyobelirteçler, ABH'nin erken tanısında ve prognozunun belirlenmesinde potansiyel olarak faydalı olabilir. Ancak, bu belirteçlerin klinik uygulamadaki yeri henüz tam olarak belirlenmemiştir.
3. Görüntüleme Yöntemleri:
   • Ultrasonografi: Böbreklerin ultrasonografisi, hidronefroz (böbreklerde genişleme) varlığını tespit etmek ve ürolojik tıkanıklıkları dışlamak için kullanılır. Ultrasonografi, non-invaziv ve kolay uygulanabilir bir yöntemdir.
   • Bilgisayarlı Tomografi (BT): BT, böbrek taşları, tümörler veya diğer yapısal anormalliklerin değerlendirilmesinde faydalıdır. Kontrast madde kullanımının ABH riskini artırabileceği unutulmamalıdır.
   • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): MRG, böbreklerin ve böbrek damarlarının ayrıntılı görüntülenmesini sağlar. Kontrast madde kullanımının ABH riskini artırabileceği unutulmamalıdır.

Tanısal yaklaşım, hastanın klinik durumuna ve risk faktörlerine göre bireyselleştirilmelidir. Erken tanı ve uygun tedavi, ABH'nin prognozunu iyileştirmede kritik öneme sahiptir.

ABH Evrelendirmesi (KDIGO Kriterleri)

Akut böbrek hasarının evrelendirilmesi, hastalığın şiddetini belirlemek ve tedavi stratejilerini yönlendirmek için önemlidir. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan evrelendirme sistemi, Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) kılavuzunda belirtilen kriterlerdir. KDIGO kriterlerine göre ABH, serum kreatinin düzeyi ve idrar çıkışına göre üç evreye ayrılır:

• Evre 1:
  • Serum kreatinin düzeyinde, başlangıca göre 1.5-1.9 kat artış VEYA ≥0.3 mg/dL artış
  • İdrar çıkışı: 6-12 saat boyunca <0.5 mL/kg/saat
• Evre 2:
  • Serum kreatinin düzeyinde, başlangıca göre 2.0-2.9 kat artış
  • İdrar çıkışı: ≥12 saat boyunca <0.5 mL/kg/saat
• Evre 3:
  • Serum kreatinin düzeyinde, başlangıca göre ≥3.0 kat artış VEYA serum kreatinin düzeyi ≥4.0 mg/dL VEYA renal replasman tedavisine (RRT) başlanması
  • İdrar çıkışı: ≥24 saat boyunca <0.3 mL/kg/saat VEYA anüri ≥12 saat

KDIGO evrelendirmesi, ABH hastalarının prognozunu tahmin etmede de yardımcı olabilir. Daha yüksek evrelerdeki ABH, daha kötü prognozla ilişkilidir.

ABH'dan Koruyucu Stratejiler

ABH'nin önlenmesi, YBÜ'deki hastaların yönetiminde önemli bir hedeftir. Risk faktörlerinin belirlenmesi ve uygun koruyucu stratejilerin uygulanması, ABH insidansını azaltabilir ve hastaların prognozunu iyileştirebilir. Başlıca koruyucu stratejiler şunlardır:

• Sıvı Yönetimi: Hipovolemi ve hipotansiyonun önlenmesi, böbrek perfüzyonunun korunması için önemlidir. Hastaların sıvı durumu dikkatlice izlenmeli ve yeterli sıvı alımı sağlanmalıdır. Ancak, aşırı sıvı yüklenmesinden de kaçınılmalıdır, çünkü bu durum da ABH riskini artırabilir.
• Hemodinamik Optimizasyon: Kardiyak outputun ve kan basıncının korunması, böbrek perfüzyonunun sağlanması için önemlidir. Gerekirse vazopressörler veya inotropik ajanlar kullanılabilir.
• Nefrotoksik İlaçlardan Kaçınma: Aminoglikozidler, NSAID'ler, ACE inhibitörleri, ARB'ler ve kontrast maddeler gibi nefrotoksik ilaçların kullanımından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Eğer bu ilaçların kullanılması gerekiyorsa, dozajları böbrek fonksiyonlarına göre ayarlanmalı ve hastalar ABH açısından yakından izlenmelidir.
• Kontrast Kaynaklı Nefropatinin Önlenmesi: Kontrast madde kullanılması gereken durumlarda, hastaların hidrate edilmesi, düşük ozmolariteli kontrast maddelerin kullanılması ve N-asetilsistein gibi koruyucu ajanların verilmesi kontrast kaynaklı nefropati riskini azaltabilir.
• Sepsisin Erken Tanısı ve Tedavisi: Sepsis, ABH'nin önemli bir nedenidir. Sepsisin erken tanısı ve agresif tedavisi, ABH gelişimini önleyebilir.
• Rabdomiyolizin Yönetimi: Rabdomiyoliz durumunda, agresif sıvı tedavisi ve idrar alkalinizasyonu, böbrek tübüllerinde miyoglobin birikimini azaltarak ABH gelişimini önleyebilir.
• Kan Şekeri Kontrolü: Hiperglisemi, ABH riskini artırabilir. Kan şekeri düzeylerinin kontrol altında tutulması, ABH gelişimini önleyebilir.

Koruyucu stratejilerin uygulanması, YBÜ'deki hastalarda ABH insidansını önemli ölçüde azaltabilir ve hastaların prognozunu iyileştirebilir.

Medikal Tedavi

ABH'nin medikal tedavisi, altta yatan nedene, ABH'nin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre bireyselleştirilir. Tedavinin temel amaçları, böbrek fonksiyonlarını desteklemek, komplikasyonları önlemek ve altta yatan nedeni tedavi etmektir.

Sıvı Yönetimi

Sıvı yönetimi, ABH tedavisinin önemli bir parçasıdır. Hem hipovolemi hem de aşırı sıvı yüklenmesi ABH'ye zarar verebilir. Hastanın sıvı durumu dikkatlice değerlendirilmeli ve sıvı tedavisi buna göre ayarlanmalıdır. Hipovolemik hastalarda, intravenöz sıvılar (kristaloidler veya kolloidler) verilerek kan basıncı ve böbrek perfüzyonu artırılmalıdır. Aşırı sıvı yüklenmesi olan hastalarda ise diüretikler (furosemid, bumetanid) kullanılarak fazla sıvı atılmalıdır. Sıvı dengesinin sağlanmasında santral venöz basınç (SVP) ve pulmoner arter kateterizasyonu (PAK) gibi invaziv monitorizasyon yöntemleri kullanılabilir.

Elektrolit Dengesizliklerinin Yönetimi

ABH'de elektrolit dengesizlikleri sık görülür ve hayatı tehdit edebilir. En sık karşılaşılan elektrolit dengesizlikleri ve yönetimleri şunlardır:

• Hiperkalemi: Serum potasyum düzeyinin yüksek olması, kalp ritminde bozukluklara ve ani ölüme yol açabilir. Hiperkaleminin acil tedavisi, kalsiyum glukonat, insülin ve glukoz, sodyum bikarbonat ve kayeksalat gibi ilaçların kullanımını içerir. Dirençli hiperkalemi durumlarında hemodiyaliz gerekebilir.
• Hiponatremi: Serum sodyum düzeyinin düşük olması, nörolojik semptomlara neden olabilir. Hiponatremili hastalarda, sıvı kısıtlaması ve gerekirse hipertonik salin solüsyonu kullanılabilir. Sodyum düzeyinin çok hızlı düzeltilmesi, pontin miyelinolizis riskini artırabileceği için dikkatli olunmalıdır.
• Hiperfosfatemi: Serum fosfor düzeyinin yüksek olması, kalsiyum-fosfat çökeltilerine ve yumuşak doku kalsifikasyonlarına yol açabilir. Hiperfosfateminin tedavisi, diyetle fosfor alımının kısıtlanması ve fosfor bağlayıcı ilaçların (kalsiyum karbonat, sevelamer) kullanımını içerir.
• Hipokalsemi: Serum kalsiyum düzeyinin düşük olması, tetani, kas krampları ve kalp ritminde bozukluklara neden olabilir. Hipokalseminin tedavisi, intravenöz kalsiyum glukonat veya kalsiyum klorür verilmesini içerir.
• Hipermagnezemi: Serum magnezyum düzeyinin yüksek olması, kas güçsüzlüğü, hipotansiyon ve solunum depresyonuna yol açabilir. Hipermagnezeminin tedavisi, intravenöz kalsiyum glukonat verilmesi ve gerekirse hemodiyaliz uygulanmasını içerir.

Elektrolit dengesizliklerinin erken tanısı ve uygun tedavisi, ABH hastalarının prognozunu iyileştirmede önemlidir.

Asit-Baz Dengesizliklerinin Yönetimi

ABH'de metabolik asidoz sık görülür. Metabolik asidoz, solunum yetmezliği, kalp ritminde bozukluklar ve kas güçsüzlüğüne yol açabilir. Metabolik asidozun tedavisi, altta yatan nedenin düzeltilmesi ve sodyum bikarbonat verilmesini içerir. Ancak, sodyum bikarbonatın aşırı verilmesi, sıvı yüklenmesine ve hipernatremiye yol açabileceği için dikkatli olunmalıdır. Şiddetli metabolik asidoz durumlarında hemodiyaliz gerekebilir.

İlaç Dozaj Ayarlamaları

ABH'li hastalarda ilaçların böbrekler yoluyla atılımı azalır. Bu nedenle, ilaç dozajlarının böbrek fonksiyonlarına göre ayarlanması gerekir. Aksi takdirde, ilaçların toksik etkileri ortaya çıkabilir. İlaç dozaj ayarlamaları, ilaçların farmakokinetik özelliklerine, hastanın böbrek fonksiyonlarına ve eşlik eden diğer hastalıklara göre yapılmalıdır.

Renal Replasman Tedavisi (RRT)

Renal replasman tedavisi (RRT), ABH'li hastalarda böbrek fonksiyonlarını geçici olarak yerine koyan bir tedavi yöntemidir. RRT, sıvı dengesini sağlamak, elektrolit dengesizliklerini düzeltmek, asit-baz dengesini sağlamak ve üremik toksinleri uzaklaştırmak için kullanılır.

RRT Endikasyonları

ABH'de RRT endikasyonları şunlardır:

• Şiddetli Hiperkalemi: Medikal tedaviye yanıt vermeyen hayatı tehdit edici hiperkalemi.
• Şiddetli Metabolik Asidoz: Medikal tedaviye yanıt vermeyen hayatı tehdit edici metabolik asidoz.
• Sıvı Yüklenmesi: Diüretiklere yanıt vermeyen ve solunum yetmezliğine yol açan sıvı yüklenmesi.
• Üremi: Ensefalopati, perikardit veya kanama diyatezi gibi üremik semptomlara yol açan yüksek üre düzeyleri.
• İlaç Zehirlenmesi: Böbrekler yoluyla atılan ve hayatı tehdit eden ilaç zehirlenmeleri.

RRT Modaliteleri

ABH'de kullanılan başlıca RRT modaliteleri şunlardır:

• İntermittan Hemodiyaliz (IHD): IHD, haftada 3-4 kez uygulanan ve 3-4 saat süren bir diyaliz yöntemidir. IHD, hızlı sıvı ve elektrolit dengesizliklerinin düzeltilmesi için uygundur. Ancak, hemodinamik instabiliteye yol açabileceği için YBÜ'deki kritik hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.
• Sürekli Renal Replasman Tedavisi (SRRT): SRRT, 24 saat boyunca veya daha uzun süre uygulanan bir diyaliz yöntemidir. SRRT, hemodinamik olarak daha stabildir ve YBÜ'deki kritik hastalarda daha iyi tolere edilir. SRRT'nin çeşitli modaliteleri vardır:
  • Sürekli Veno-Venöz Hemodiyaliz (CVVH): CVVH, kandan üre ve diğer atık maddeleri sürekli olarak uzaklaştıran bir diyaliz yöntemidir.
  • Sürekli Veno-Venöz Hemofiltrasyon (CVVHDF): CVVHDF, kandan hem üre ve diğer atık maddeleri hem de fazla sıvıyı sürekli olarak uzaklaştıran bir diyaliz yöntemidir.
  • Sürekli Veno-Venöz Hemodiyalfiltrasyon (CVVHDF): CVVHDF, hem diyaliz hem de hemofiltrasyon prensiplerini bir arada kullanan bir diyaliz yöntemidir.
• Periton Diyalizi (PD): PD, karın boşluğuna bir kateter yerleştirilerek diyaliz solüsyonunun karın boşluğuna verilmesi ve daha sonra geri çekilmesi prensibine dayanan bir diyaliz yöntemidir. PD, ABH tedavisinde nadiren kullanılır, ancak hemodiyaliz veya SRRT'nin mümkün olmadığı durumlarda bir seçenek olabilir.

RRT modalitesinin seçimi, hastanın klinik durumuna, hemodinamik stabilitesine ve ABH'nin nedenine göre belirlenir.

RRT Uygulama Prensipleri

RRT uygulanırken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar şunlardır:

• Vasküler Erişim: Hemodiyaliz ve SRRT için uygun bir vasküler erişim sağlanmalıdır. Santral venöz kateterler (femoral, internal juguler veya subklavian) sıklıkla kullanılır.
• Antikoagülasyon: Diyaliz devresinde pıhtılaşmayı önlemek için antikoagülanlar (heparin, sitrat) kullanılmalıdır. Antikoagülasyon rejimi, hastanın kanama riskine göre ayarlanmalıdır.
• Diyaliz Dozu: Diyaliz dozu, hastanın vücut ağırlığına, metabolik durumuna ve sıvı dengesine göre ayarlanmalıdır. Diyaliz dozu, üre klirensi (Kt/V) veya ektrakted sıvı miktarı ile ölçülür.
• Monitorizasyon: RRT sırasında hastanın hemodinamik durumu, elektrolit düzeyleri ve kan gazları yakından izlenmelidir.

RRT, ABH'li hastalarda hayat kurtarıcı bir tedavi olabilir. Ancak, RRT'nin komplikasyonları (enfeksiyon, kanama, hipotansiyon, aritmi) olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, RRT dikkatli bir şekilde uygulanmalı ve hastalar yakından izlenmelidir.

Prognoz ve Uzun Dönem Takip

ABH'nin prognozu, altta yatan nedene, ABH'nin evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve uygulanan tedaviye bağlı olarak değişir. ABH, hastanede kalış süresini uzatır, tedavi maliyetlerini artırır ve mortalite riskini önemli ölçüde yükseltir. ABH geçiren hastaların yaklaşık %15'inde kronik böbrek hastalığı (KBH) gelişir. KBH gelişen hastalarda, son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) riski artar ve diyaliz veya böbrek nakli ihtiyacı ortaya çıkabilir.

ABH geçiren hastaların uzun dönem takibi önemlidir. Bu takipte, böbrek fonksiyonları düzenli olarak izlenmeli, KBH gelişimini önlemek için gerekli önlemler alınmalı ve kardiyovasküler risk faktörleri kontrol altında tutulmalıdır.

Sonuç

Nefroloji yoğun bakımda akut böbrek hasarı (ABH), morbidite ve mortaliteyi önemli ölçüde artıran ciddi bir klinik tablodur. ABH'nin erken tanısı, altta yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedavi stratejilerinin uygulanması hayati öneme sahiptir. Bu yazıda, ABH'nin tanımı, patofizyolojisi, risk faktörleri, tanısal yaklaşım, evrelendirme, koruyucu stratejiler, medikal tedavi ve renal replasman tedavisi (RRT) gibi konulara değinilmiştir. ABH'li hastaların yönetimi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve nefroloji uzmanları, yoğun bakım uzmanları, kardiyologlar ve diğer uzmanların işbirliği önemlidir. Güncel kılavuzlara ve araştırmalara dayalı tedavi yaklaşımlarının uygulanması, ABH hastalarının prognozunu iyileştirebilir ve yaşam kalitesini artırabilir.