Göğüs HastalıklarıKulak Burun Boğaz Hastalıklarıİmmünoloji ve Alerji Hastalıkları

Polen Alerjisi Olanların Dikkat Etmesi Gerekenler

Polen alerjisi, bahar aylarının kabusu haline gelen, milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir alerjik reaksiyondur. Ağaçlar, otlar ve yabani otlar tarafından salınan polenlere karşı vücudun aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar. Bu durum, burun akıntısı, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve sulanma gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak, polen alerjisinin etkilerini en aza indirmek ve yaşam kalitesini artırmak için alınabilecek birçok önlem bulunmaktadır. Bu yazıda, polen alerjisi olanların nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda kapsamlı bir rehber sunacağız.

Polen Alerjisinin Temel Bilgileri

Polen alerjisine yakalanmadan önce, bu alerjinin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve hangi tür polenlerin alerjik reaksiyonlara neden olduğunu anlamak önemlidir. Bu temel bilgiler, alerjiyle başa çıkma stratejileri geliştirmenize yardımcı olacaktır.

Polen Alerjisi Nedir?

Polen alerjisi, vücudun polenlere karşı verdiği alerjik bir tepkidir. Polenler, bitkilerin üreme hücreleridir ve rüzgar, böcekler veya diğer yollarla yayılırlar. Bağışıklık sistemi, bazı insanlarda polenleri zararlı bir madde olarak algılar ve histamin gibi kimyasallar salgılayarak alerjik reaksiyona neden olur. Bu reaksiyon, burun, gözler, boğaz ve akciğerlerde çeşitli belirtilere yol açabilir.

Alerjik Reaksiyonun Mekanizması

Alerjik reaksiyon, bağışıklık sisteminin polene ilk kez maruz kalmasıyla başlar. Bu ilk maruz kalma sırasında, vücut poleni tanır ve ona karşı IgE antikorları üretir. Bu antikorlar, mast hücreleri adı verilen bağışıklık hücrelerine bağlanır. Daha sonraki maruz kalmalarda, polen mast hücrelerine bağlandığında, mast hücreleri histamin ve diğer kimyasalları serbest bırakır. Bu kimyasallar, kan damarlarının genişlemesine, mukus üretiminin artmasına ve sinir uçlarının uyarılmasına neden olur, bu da alerjik belirtilere yol açar.

En Sık Rastlanan Polen Türleri ve Mevsimleri

Polen alerjileri genellikle belirli mevsimlerde yoğunlaşır, çünkü farklı bitki türleri farklı zamanlarda polen salgılar. En sık rastlanan polen türleri ve mevsimleri şunlardır:

• Ağaç Polenleri: Genellikle ilkbaharda (Mart-Mayıs) görülür. Huş, kavak, çınar ve zeytin ağaçları yaygın alerjenlerdir.
• Çim Polenleri: Yaz aylarında (Mayıs-Temmuz) en yüksek seviyeye ulaşır. Çayır otu, İngiliz çimi ve diğer ot türleri alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
• Yabani Ot Polenleri: Sonbaharda (Ağustos-Ekim) yaygındır. Ambrosia (Ragweed), en bilinen ve en alerjik yabani ot polenidir.

Bulunduğunuz bölgedeki bitki örtüsüne ve polen salınım takvimine göre alerji mevsiminiz değişiklik gösterebilir. Yerel polen sayımlarını takip etmek, belirtilerinizi yönetmek için önemlidir.

Polen Alerjisinin Belirtileri

Polen alerjisinin belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve hafiften şiddetliye kadar değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Burun Akıntısı ve Tıkanıklığı: Burun akıntısı genellikle berrak ve suludur. Burun tıkanıklığı, nefes almayı zorlaştırabilir ve uyku kalitesini düşürebilir.
• Hapşırma: Özellikle sabahları ve polen yoğunluğunun yüksek olduğu zamanlarda sık sık hapşırma nöbetleri görülebilir.
• Gözlerde Kaşıntı, Sulanma ve Kızarıklık: Alerjik konjonktivit olarak da bilinen bu durum, gözlerde rahatsızlık ve görme sorunlarına neden olabilir.
• Boğazda Kaşıntı ve Öksürük: Polenler boğazı tahriş edebilir, bu da kaşıntıya ve kuru öksürüğe yol açabilir.
• Baş Ağrısı ve Yorgunluk: Sürekli burun tıkanıklığı ve alerjik reaksiyonlar, baş ağrısına ve yorgunluğa neden olabilir.
• Ciltte Kaşıntı ve Kurdeşen: Nadir durumlarda, polen alerjisi ciltte kaşıntıya ve kurdeşene yol açabilir.
• Astım Belirtilerinin Kötüleşmesi: Astımı olan kişilerde, polen alerjisi astım belirtilerini (öksürük, hırıltı, nefes darlığı) şiddetlendirebilir.

Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız ve polen mevsimindeyseniz, polen alerjisi olabilirsiniz. Bir alerji uzmanına danışarak teşhis koydurmak ve uygun tedavi yöntemlerini öğrenmek önemlidir.

Polen Alerjisinden Korunma Yolları

Polen alerjisinden tamamen kaçınmak mümkün olmasa da, polenlere maruz kalmayı en aza indirerek belirtilerinizi hafifletebilirsiniz. İşte polen alerjisinden korunma yolları:

Polen Sayımlarını Takip Etmek

Yerel hava durumu raporlarında ve alerji web sitelerinde polen sayımlarını takip etmek, polen yoğunluğunun yüksek olduğu günlerde önlem almanıza yardımcı olur. Polen sayısının yüksek olduğu günlerde dışarı çıkmaktan kaçının veya dışarıda geçirdiğiniz süreyi sınırlayın.

Dışarıda Geçirilen Zamanı Sınırlamak

Polen yoğunluğunun en yüksek olduğu saatlerde (genellikle sabah erken saatler ve öğleden sonra) dışarı çıkmaktan kaçının. Dışarıda spor yapmaktan veya bahçe işleriyle uğraşmaktan kaçının. Dışarıda bulunmanız gerekiyorsa, güneş gözlüğü ve şapka takarak polenlerin gözlerinize ve saçınıza yapışmasını engelleyin.

Ev İçinde Polen Girişini Engellemek

• Pencereleri ve Kapıları Kapalı Tutmak: Polen mevsiminde pencereleri ve kapıları kapalı tutarak ev içine polen girişini engelleyin. Klimayı veya hava temizleyicilerini kullanarak iç mekan hava kalitesini iyileştirin.
• Hava Temizleyiciler Kullanmak: HEPA filtreli hava temizleyiciler, havadaki polenleri ve diğer alerjenleri temizleyerek alerji belirtilerini azaltabilir.
• Düzenli Temizlik Yapmak: Evinizi düzenli olarak temizleyerek polenleri ve diğer alerjenleri uzaklaştırın. Özellikle halıları, perdeleri ve döşemeleri düzenli olarak vakumlayın.
• Yatak Örtülerini Sık Sık Yıkamak: Yatak örtülerinizi, yastık kılıflarınızı ve çarşaflarınızı haftada bir sıcak suda yıkayarak polenleri ve diğer alerjenleri temizleyin.

Giysileri ve Saçları Temiz Tutmak

Dışarıdan eve geldiğinizde, giysilerinizi değiştirin ve duş alarak veya saçlarınızı yıkayarak üzerinizdeki polenleri temizleyin. Ayakkabılarınızı kapının önünde bırakarak polenlerin evin içine taşınmasını engelleyin.

Araba İçinde Polen Filtresi Kullanmak

Aracınızda polen filtresi kullanarak, araç içindeki hava kalitesini iyileştirebilirsiniz. Polen filtresini düzenli olarak değiştirerek etkinliğini koruyun. Seyahat ederken camları kapalı tutun ve klimayı kullanın.

Bahçe Bakımına Dikkat Etmek

Eğer bahçeniz varsa, alerjik reaksiyonlara neden olan bitkilerden kaçının. Polen salınımı düşük olan bitkileri tercih edin. Bahçenizdeki otları düzenli olarak biçin ve yaprakları temizleyin. Bahçe işleriyle uğraşırken maske ve eldiven kullanın.

Evcil Hayvanları Temiz Tutmak

Evcil hayvanlarınız dışarıda dolaştıklarında polenleri tüylerine taşıyabilirler. Evcil hayvanlarınızı düzenli olarak yıkayarak veya fırçalayarak üzerlerindeki polenleri temizleyin. Evcil hayvanlarınızın yataklarını ve oyuncaklarını düzenli olarak yıkayın.

Gözleri Koruma Altına Almak

Gözlerde kaşıntı ve sulanma gibi alerjik reaksiyonları önlemek için dışarıda güneş gözlüğü takın. Gözlerinizi sık sık yıkayarak polenleri temizleyin. Doktorunuzun önerdiği göz damlalarını kullanarak alerji belirtilerini hafifletebilirsiniz.

Polen Alerjisi Tedavi Yöntemleri

Polen alerjisinin belirtilerini hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu tedavi yöntemleri, belirtilerin şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir.

Antihistaminikler

Antihistaminikler, histaminin etkilerini bloke ederek alerjik belirtileri hafifleten ilaçlardır. Histamin, alerjik reaksiyon sırasında vücut tarafından salgılanan ve burun akıntısı, hapşırma, kaşıntı gibi belirtilere neden olan bir kimyasaldır. Antihistaminikler, reçetesiz veya reçeteyle temin edilebilirler. İki tür antihistaminik vardır:

• Birinci Nesil Antihistaminikler: Klorfeniramin, difenhidramin gibi eski antihistaminiklerdir. Uyku hali, ağız kuruluğu ve kabızlık gibi yan etkileri daha sık görülür.
• İkinci Nesil Antihistaminikler: Setirizin, loratadin, feksofenadin gibi yeni antihistaminiklerdir. Uyku hali yan etkileri daha azdır ve genellikle daha iyi tolere edilirler.

Antihistaminik kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir, özellikle hamileyseniz, emziriyorsanız veya başka sağlık sorunlarınız varsa.

Dekonjestanlar

Dekonjestanlar, burun tıkanıklığını gidermeye yardımcı olan ilaçlardır. Burun içindeki kan damarlarını daraltarak şişliği azaltırlar ve nefes almayı kolaylaştırırlar. Dekonjestanlar, burun spreyleri veya oral tabletler şeklinde bulunabilir. Ancak, dekonjestanların uzun süreli kullanımı tavsiye edilmez, çünkü bağımlılık yapabilir ve kan basıncını yükseltebilir.

Burun Spreyleri

Burun spreyleri, burun içindeki iltihabı azaltarak alerji belirtilerini hafifleten ilaçlardır. İki tür burun spreyi vardır:

• Steroid Burun Spreyleri: Flutikazon, mometazon gibi kortikosteroid içeren burun spreyleri, burun içindeki iltihabı azaltarak burun akıntısı, tıkanıklık ve hapşırma gibi belirtileri hafifletir. Steroid burun spreylerinin düzenli kullanımı önemlidir ve genellikle birkaç gün içinde etkisini göstermeye başlar.
• Tuzlu Su Burun Spreyleri: Tuzlu su içeren burun spreyleri, burun içini nemlendirerek ve polenleri temizleyerek alerji belirtilerini hafifletebilir. Tuzlu su burun spreyleri, güvenli ve yan etkisizdir ve gün içinde sık sık kullanılabilir.

Göz Damlaları

Gözlerde kaşıntı, sulanma ve kızarıklık gibi alerjik belirtileri hafifletmek için göz damlaları kullanılabilir. İki tür göz damlası vardır:

• Antihistaminik Göz Damlaları: Ketotifen, olopatadin gibi antihistaminik içeren göz damlaları, histaminin etkilerini bloke ederek kaşıntıyı ve sulanmayı azaltır.
• Yapay Gözyaşı Damlaları: Yapay gözyaşı damlaları, gözleri nemlendirerek ve polenleri temizleyerek alerji belirtilerini hafifletebilir.

Alerji Aşıları (İmmünoterapi)

Alerji aşıları, bağışıklık sistemini alerjene karşı duyarsızlaştırmayı amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, alerjene düşük dozlarda maruz bırakarak vücudun alerjene karşı tolerans geliştirmesini sağlar. Alerji aşıları, enjeksiyonlar veya dil altı tabletler şeklinde uygulanabilir. İmmünoterapi, uzun süreli bir tedavi yöntemidir ve genellikle 3-5 yıl sürer. Ancak, alerji belirtilerini önemli ölçüde azaltabilir ve ilaç kullanımını azaltabilir.

Alternatif Tedavi Yöntemleri

Bazı insanlar, polen alerjisi belirtilerini hafifletmek için alternatif tedavi yöntemlerini de kullanmaktadır. Bu yöntemler arasında şunlar yer alabilir:

• Akupunktur: Akupunktur, vücudun belirli noktalarına ince iğneler batırarak enerji akışını düzenlemeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Bazı çalışmalar, akupunkturun alerji belirtilerini hafifletebileceğini göstermiştir.
• Bitkisel Tedaviler: Bazı bitkisel takviyeler, alerji belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Örneğin, ısırgan otu, zerdeçal ve zencefilin anti-inflamatuar özellikleri olduğu düşünülmektedir. Ancak, bitkisel tedavilerin etkinliği ve güvenliği konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
• Burun Yıkama: Tuzlu su ile burun yıkama, burun içindeki polenleri ve diğer alerjenleri temizleyerek alerji belirtilerini hafifletebilir.

Alternatif tedavi yöntemlerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir, çünkü bazı yöntemler diğer ilaçlarla etkileşime girebilir veya yan etkilere neden olabilir.

Polen Alerjisi ve Astım

Polen alerjisi ve astım sıklıkla birlikte görülen durumlardır. Polen alerjisi, astımı olan kişilerde astım belirtilerini şiddetlendirebilir ve astım ataklarına neden olabilir. Bu nedenle, polen alerjisi olan astımlı hastaların, alerji ve astım tedavilerini birlikte yönetmeleri önemlidir.

Polen Alerjisinin Astım Üzerindeki Etkileri

Polen alerjisi, astım belirtilerini şu şekillerde etkileyebilir:

• Hava Yollarının İltihaplanması: Polen alerjisi, hava yollarında iltihaplanmaya neden olabilir, bu da hava yollarının daralmasına ve nefes almayı zorlaştırmasına yol açabilir.
• Mukus Üretiminin Artması: Polen alerjisi, mukus üretimini artırabilir, bu da hava yollarını tıkayabilir ve öksürüğe neden olabilir.
• Hava Yollarının Aşırı Duyarlılığı: Polen alerjisi, hava yollarının diğer tetikleyicilere (soğuk hava, egzersiz, hava kirliliği) karşı daha duyarlı hale gelmesine neden olabilir.

Astımlı Hastalar İçin Öneriler

Polen alerjisi olan astımlı hastaların aşağıdaki önerilere dikkat etmeleri önemlidir:

• Astım İlaçlarını Düzenli Kullanmak: Doktorunuzun önerdiği astım ilaçlarını (inhaler, steroidler) düzenli olarak kullanarak astımınızı kontrol altında tutun.
• Alerji Tedavisine Uyum Sağlamak: Polen alerjisi belirtilerinizi hafifletmek için antihistaminikler, burun spreyleri veya alerji aşıları gibi alerji tedavilerini kullanın.
• Astım Tetikleyicilerinden Kaçınmak: Polen alerjisinin yanı sıra, diğer astım tetikleyicilerinden (sigara dumanı, hava kirliliği, soğuk hava) de kaçının.
• Astım Eylem Planı Oluşturmak: Doktorunuzla birlikte bir astım eylem planı oluşturarak astım belirtilerinizin kötüleşmesi durumunda ne yapmanız gerektiğini belirleyin.
• Düzenli Kontroller Yaptırmak: Astımınızı ve alerjinizi düzenli olarak kontrol ettirerek tedavi planınızı güncel tutun.

Çocuklarda Polen Alerjisi

Çocuklar da polen alerjisinden etkilenebilirler. Çocuklarda polen alerjisi belirtileri yetişkinlerdekilere benzer olabilir, ancak bazı farklılıklar da görülebilir. Çocuklarda polen alerjisi belirtileri şunlar olabilir:

• Burun akıntısı ve tıkanıklığı
• Hapşırma
• Gözlerde kaşıntı, sulanma ve kızarıklık
• Boğazda kaşıntı ve öksürük
• Baş ağrısı ve yorgunluk
• Kulaklarda dolgunluk hissi
• Huzursuzluk ve uyku sorunları

Çocuklarda Polen Alerjisi Teşhisi

Çocuklarda polen alerjisi teşhisi, bir alerji uzmanı tarafından yapılmalıdır. Alerji uzmanı, çocuğunuzun tıbbi öyküsünü alacak, fiziksel muayene yapacak ve alerji testleri uygulayacaktır. Alerji testleri, cilt testleri veya kan testleri şeklinde olabilir.

Çocuklarda Polen Alerjisi Tedavisi

Çocuklarda polen alerjisi tedavisi, yetişkinlerdekilere benzerdir. Tedavi seçenekleri arasında antihistaminikler, dekonjestanlar, burun spreyleri, göz damlaları ve alerji aşıları yer alabilir. Ancak, çocuklarda ilaç kullanımı konusunda dikkatli olmak ve doktorun önerilerine uymak önemlidir.

Çocuklar İçin Öneriler

Çocuklarda polen alerjisi belirtilerini hafifletmek için aşağıdaki önerilere dikkat edebilirsiniz:

• Polen sayımlarını takip edin ve polen yoğunluğunun yüksek olduğu günlerde çocuğunuzu dışarı çıkarmayın.
• Evde pencereleri ve kapıları kapalı tutun ve hava temizleyiciler kullanın.
• Çocuğunuzun giysilerini ve saçlarını düzenli olarak yıkayın.
• Çocuğunuzun yatak örtülerini sık sık yıkayın.
• Evcil hayvanlarınızı temiz tutun.
• Çocuğunuzun alerji ilaçlarını düzenli olarak kullanmasını sağlayın.
• Çocuğunuzun astımı varsa, astım ilaçlarını düzenli olarak kullanmasını sağlayın ve astım eylem planına uyun.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri ile Polen Alerjisini Yönetmek

Polen alerjisi belirtilerini yönetmek için ilaç tedavilerinin yanı sıra, yaşam tarzı değişiklikleri de önemlidir. İşte polen alerjisi olanların yaşam tarzlarında yapabilecekleri bazı değişiklikler:

Beslenme

Beslenme, bağışıklık sistemini güçlendirerek alerji belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Anti-inflamatuar özelliklere sahip besinler tüketmek, alerjik reaksiyonları azaltabilir.

• Omega-3 Yağ Asitleri: Somon, ton balığı, ceviz ve keten tohumu gibi omega-3 yağ asitleri içeren besinler, iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
• C Vitamini: Portakal, greyfurt, çilek ve brokoli gibi C vitamini içeren besinler, bağışıklık sistemini güçlendirebilir.
• Probiyotikler: Yoğurt, kefir ve turşu gibi probiyotik içeren besinler, bağırsak sağlığını iyileştirerek bağışıklık sistemini destekleyebilir.
• Baharatlar: Zerdeçal, zencefil ve sarımsak gibi baharatlar, anti-inflamatuar özelliklere sahiptir ve alerji belirtilerini hafifletebilir.

Ayrıca, alerjik reaksiyonları tetikleyebilecek işlenmiş gıdalardan, şekerli içeceklerden ve alkolden kaçınmak da önemlidir.

Stres Yönetimi

Stres, bağışıklık sistemini zayıflatarak alerji belirtilerini şiddetlendirebilir. Stresi yönetmek için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz:

• Meditasyon ve Yoga: Meditasyon ve yoga, zihni sakinleştirerek ve stresi azaltarak alerji belirtilerini hafifletebilir.
• Egzersiz: Düzenli egzersiz, stresi azaltmanın yanı sıra bağışıklık sistemini güçlendirebilir.
• Uyku: Yeterli uyku, bağışıklık sistemi için önemlidir ve alerji belirtilerini yönetmeye yardımcı olabilir.
• Hobiler: Sevdiğiniz aktivitelerle uğraşmak, stresi azaltabilir ve ruh halinizi iyileştirebilir.

Sigara ve Alkol Kullanımından Kaçınmak

Sigara dumanı ve alkol, hava yollarını tahriş ederek alerji belirtilerini şiddetlendirebilir. Bu nedenle, sigara içmekten ve alkol tüketmekten kaçınmak önemlidir.

Nem Seviyesini Kontrol Etmek

Evdeki nem seviyesini kontrol etmek, alerji belirtilerini yönetmeye yardımcı olabilir. Yüksek nem, küf oluşumunu teşvik edebilir, bu da alerjik reaksiyonları tetikleyebilir. Nem seviyesini %30-%50 arasında tutmak için nem alıcı cihazlar kullanabilirsiniz.

Polen Alerjisi ve Seyahat

Polen alerjisi olanlar için seyahat etmek, planlama ve hazırlık gerektirebilir. Seyahat sırasında alerjik reaksiyonları önlemek ve belirtileri yönetmek için aşağıdaki önerilere dikkat edebilirsiniz:

Seyahat Öncesi Hazırlık

• Seyahat Edeceğiniz Bölgedeki Polen Durumunu Araştırın: Seyahat edeceğiniz bölgedeki polen türlerini ve mevsimlerini araştırarak alerji belirtilerinizi tetikleyebilecek polenlere karşı hazırlıklı olun.
• Alerji İlaçlarınızı Yanınızda Bulundurun: Antihistaminikler, burun spreyleri, göz damlaları ve astım ilaçlarınız gibi alerji ilaçlarınızı yanınızda bulundurun. Doktorunuzdan seyahat süresince yetecek kadar ilaç reçetesi isteyin.
• Alerji Uzmanınızla Görüşün: Seyahat öncesinde alerji uzmanınızla görüşerek seyahat planlarınızı paylaşın ve alerji yönetimi konusunda tavsiye alın.
• Seyahat Sigortası Yaptırın: Seyahat sigortası yaptırarak beklenmedik sağlık sorunlarına karşı güvence altına alın.

Seyahat Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Pencereleri Kapalı Tutun: Seyahat ederken (uçak, araba, tren) pencereleri kapalı tutarak polenlere maruz kalmayı en aza indirin.
• Klima Kullanın: Araçta veya otelde klima kullanarak iç mekan hava kalitesini iyileştirin.
• Hava Temizleyici Kullanın: Taşınabilir hava temizleyici kullanarak otel odanızdaki hava kalitesini iyileştirebilirsiniz.
• Giysilerinizi Düzenli Olarak Yıkayın: Seyahat sırasında giysilerinizi düzenli olarak yıkayarak üzerinizdeki polenleri temizleyin.
• Duş Alın: Her gün duş alarak üzerinizdeki polenleri temizleyin.
• Yiyecek ve İçeceklere Dikkat Edin: Seyahat sırasında alerjik reaksiyonlara neden olabilecek yiyecek ve içeceklerden kaçının.

Acil Durum Planı

Seyahat sırasında alerjik reaksiyon geçirirseniz, ne yapmanız gerektiğini önceden planlayın. Acil durumlarda başvurabileceğiniz bir doktor veya hastane bulun. Alerji uzmanınızdan alerji eylem planı isteyin ve bu planı yanınızda bulundurun.

Sonuç

Polen alerjisi, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen yaygın bir alerjik reaksiyondur. Ancak, polenlere maruz kalmayı en aza indirerek, uygun tedavi yöntemlerini kullanarak ve yaşam tarzı değişiklikleri yaparak alerji belirtilerini yönetmek mümkündür. Bu yazıda sunulan bilgileri dikkate alarak, polen alerjisiyle başa çıkabilir ve bahar aylarının tadını çıkarabilirsiniz. Unutmayın, herhangi bir sağlık sorununuz olduğunda doktorunuza danışmak en doğru yaklaşımdır.