07 10 2025
Romatizmal kalp hastalığı (RKH), tedavi edilmemiş veya yetersiz tedavi edilmiş akut romatizmal ateşin (ARA) uzun vadeli bir komplikasyonudur. ARA, A grubu streptokok bakterilerinin neden olduğu bir enfeksiyon olan boğaz enfeksiyonuna (strep boğazı) karşı vücudun anormal bir immün reaksiyonudur. RKH, kalp kapaklarına zarar vererek kalp fonksiyonlarında ciddi sorunlara yol açabilir. Bu yazıda, romatizmal kalp hastalığının başlıca komplikasyonlarını ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
RKH'nin en sık ve en önemli komplikasyonu, kalp kapaklarında meydana gelen hasarlardır. Bu hasarlar, kapakların normal işlevini bozarak bir dizi soruna yol açabilir.
Mitral darlığı, mitral kapağın (sol atriyum ile sol ventrikül arasındaki kapak) daralmasıdır. Bu daralma, sol atriyumdan sol ventriküle kan akışını kısıtlar. Bu durum, sol atriyumda basıncın artmasına ve akciğerlerde sıvı birikmesine (pulmoner ödem) neden olabilir.
Mitral darlığı tanısı genellikle fizik muayene (kalp üfürümünün dinlenmesi), elektrokardiyogram (EKG) ve ekokardiyogram (kalbin ultrasonu) ile konulur. Ekokardiyogram, kapak açıklığının derecesini ve kalp odacıklarının boyutlarını değerlendirmek için en önemli tanısal araçtır.
Mitral darlığının tedavisi, semptomların şiddetine ve kapak açıklığının derecesine bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
Mitral yetmezliği, mitral kapağın tam olarak kapanmaması ve kanın sol ventrikülden sol atriyuma geri kaçmasıdır. Bu durum, sol atriyumda ve akciğerlerde basıncın artmasına, kalp yetmezliğine ve diğer komplikasyonlara yol açabilir.
Mitral yetmezliği tanısı genellikle fizik muayene (kalp üfürümünün dinlenmesi), EKG ve ekokardiyogram ile konulur. Ekokardiyogram, yetmezliğin şiddetini ve nedenini değerlendirmek için en önemli tanısal araçtır. Ayrıca, kalp MR (manyetik rezonans) da kullanılabilir.
Mitral yetmezliğinin tedavisi, semptomların şiddetine ve yetmezliğin derecesine bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
Aort darlığı, aort kapağının (sol ventrikül ile aort arasındaki kapak) daralmasıdır. Bu daralma, sol ventrikülden aortaya kan akışını kısıtlar. Bu durum, sol ventrikülde basıncın artmasına, kalp yetmezliğine ve ani ölüme yol açabilir.
Aort darlığı başlangıçta belirti vermeyebilir. Belirtiler ortaya çıktığında şunları içerebilir:
Aort darlığı tanısı genellikle fizik muayene (kalp üfürümünün dinlenmesi), EKG ve ekokardiyogram ile konulur. Ekokardiyogram, darlığın şiddetini ve sol ventrikül fonksiyonunu değerlendirmek için en önemli tanısal araçtır. Kateterizasyon da tanı ve tedavi planlaması için gerekebilir.
Aort darlığının tedavisi, darlığın şiddetine ve semptomların varlığına bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
Aort yetmezliği, aort kapağının tam olarak kapanmaması ve kanın aortadan sol ventriküle geri kaçmasıdır. Bu durum, sol ventrikülde hacim yüklenmesine, kalp yetmezliğine ve diğer komplikasyonlara yol açabilir.
Aort yetmezliği başlangıçta belirti vermeyebilir. Belirtiler ortaya çıktığında şunları içerebilir:
Aort yetmezliği tanısı genellikle fizik muayene (kalp üfürümünün dinlenmesi), EKG ve ekokardiyogram ile konulur. Ekokardiyogram, yetmezliğin şiddetini ve sol ventrikül fonksiyonunu değerlendirmek için en önemli tanısal araçtır. Kalp MR da kullanılabilir.
Aort yetmezliğinin tedavisi, yetmezliğin şiddetine ve semptomların varlığına bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
Kalp yetmezliği, kalbin vücudun ihtiyaçlarını karşılayacak kadar kan pompalayamaması durumudur. RKH, kalp kapaklarına zarar vererek ve kalbin yükünü artırarak kalp yetmezliğine yol açabilir.
RKH'de hasar gören kalp kapakları, kalbin daha fazla çalışmasına neden olur. Zamanla, bu aşırı çalışma kalbin büyümesine (kardiyomegali) ve zayıflamasına yol açar. Kalp yetmezliği, sol ventrikülün (kalbin ana pompalama odası) sistolik (kasılma) veya diyastolik (gevşeme) fonksiyon bozukluğu sonucu ortaya çıkabilir.
Kalp yetmezliği tanısı genellikle fizik muayene, EKG, ekokardiyogram ve kan testleri (örneğin, BNP veya NT-proBNP) ile konulur. Ekokardiyogram, kalp fonksiyonunu değerlendirmek ve kalp yetmezliğinin nedenini belirlemek için en önemli tanısal araçtır.
Kalp yetmezliğinin tedavisi, semptomları hafifletmeyi, yaşam kalitesini artırmayı ve hastaneye yatışları azaltmayı amaçlar. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
Atriyal fibrilasyon (AF), kalbin üst odacıklarının (atriyum) düzensiz ve hızlı bir şekilde kasılmasıdır. RKH, atriyumların büyümesine ve hasar görmesine neden olarak AF riskini artırır. AF, inme, kalp yetmezliği ve diğer komplikasyonlara yol açabilir.
RKH'de mitral darlığı veya mitral yetmezliği gibi durumlar, sol atriyumda basıncın artmasına ve atriyumun büyümesine neden olabilir. Bu durum, atriyumda elektriksel aktivitenin düzensizleşmesine ve AF'nin ortaya çıkmasına zemin hazırlar.
Bazı hastalarda AF belirti vermeyebilir.
AF tanısı genellikle EKG ile konulur. Holter monitörü (24 saatlik EKG kaydı) veya olay kaydedici (event recorder) gibi cihazlar, aralıklı AF ataklarını tespit etmek için kullanılabilir.
AF'nin tedavisi, kalp hızını kontrol etmeyi, ritmi düzeltmeyi ve inme riskini azaltmayı amaçlar. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
Enfektif endokardit, kalbin iç yüzeyinin (endokardiyum) veya kalp kapaklarının enfeksiyonudur. RKH'de hasar gören kalp kapakları, enfeksiyona daha yatkındır. Enfektif endokardit, ciddi komplikasyonlara ve ölüme yol açabilir.
RKH'de hasar gören kalp kapakları, kan akışında türbülansa neden olur ve kapak yüzeyinde küçük hasarlara yol açabilir. Bu hasarlı bölgeler, bakterilerin yerleşmesi ve enfeksiyon oluşturması için uygun bir ortam sağlar. Diş tedavileri, cerrahi işlemler veya intravenöz ilaç kullanımı sırasında kana karışan bakteriler, hasarlı kapaklara yerleşerek enfektif endokardite neden olabilir.
Enfektif endokardit tanısı, klinik belirtiler, kan kültürü (kanda bakteri tespiti) ve ekokardiyogram ile konulur. Kan kültürleri, enfeksiyona neden olan bakteriyi belirlemek için önemlidir. Ekokardiyogram, kalp kapaklarında vejetasyonları (bakteri kolonileri) ve diğer hasarları tespit etmek için kullanılır. Transözofageal ekokardiyogram (TEE), transtorasik ekokardiyograma (TTE) göre daha ayrıntılı görüntüler sağlar ve enfektif endokardit tanısında daha duyarlıdır.
Enfektif endokarditin tedavisi, uzun süreli intravenöz antibiyotik tedavisini içerir. Antibiyotik seçimi, kan kültüründe tespit edilen bakteriye göre belirlenir. Bazı durumlarda, hasarlı kalp kapağının cerrahi olarak çıkarılması veya onarılması gerekebilir. Kalp yetmezliği, emboli (pıhtı atması) veya antibiyotiklere yanıt vermeyen enfeksiyon durumlarında cerrahi tedavi düşünülebilir.
RKH'li hastaların bazı diş tedavileri ve cerrahi işlemler öncesinde enfektif endokardit profilaksisi (önleyici antibiyotik tedavisi) almaları önerilir. Profilaksi, enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olur. Hangi durumlarda profilaksi gerektiği konusunda doktorunuza danışmanız önemlidir.
Pulmoner hipertansiyon, akciğerlerdeki kan damarlarında basıncın yükselmesidir. RKH'de mitral darlığı veya mitral yetmezliği gibi durumlar, akciğerlerde kan basıncının artmasına ve pulmoner hipertansiyona yol açabilir.
RKH'de mitral darlığı, sol atriyumda basıncın artmasına neden olur. Bu durum, pulmoner venlerde (akciğerlerden kalbe kan taşıyan damarlar) basıncın artmasına ve zamanla pulmoner arterlerde (kalpten akciğerlere kan taşıyan damarlar) basıncın yükselmesine yol açar. Pulmoner hipertansiyon, sağ ventrikülün daha fazla çalışmasına neden olur ve sağ kalp yetmezliğine yol açabilir.
Pulmoner hipertansiyon tanısı, ekokardiyogram, sağ kalp kateterizasyonu ve akciğer fonksiyon testleri ile konulur. Ekokardiyogram, pulmoner arter basıncını tahmin etmek için kullanılır. Sağ kalp kateterizasyonu, pulmoner arter basıncını doğrudan ölçmek ve pulmoner hipertansiyonun nedenini belirlemek için altın standart tanısal yöntemdir. Akciğer fonksiyon testleri, akciğerlerin işlevini değerlendirmek için kullanılır.
Pulmoner hipertansiyonun tedavisi, altta yatan nedeni tedavi etmeyi (örneğin, mitral darlığını düzeltmek), semptomları hafifletmeyi ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı amaçlar. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
RKH, özellikle atriyal fibrilasyon varlığında, tromboembolik olaylar (kan pıhtılarının oluşması ve damarları tıkaması) riskini artırır. Kan pıhtıları, beyne (inme), akciğerlere (pulmoner emboli) veya diğer organlara gidebilir.
RKH'de atriyal fibrilasyon, atriyumda kanın göllenmesine ve pıhtı oluşumuna neden olabilir. Bu pıhtılar, kalpten ayrılarak dolaşıma karışabilir ve damarları tıkayarak organ hasarına yol açabilir. Mitral darlığı gibi durumlar da sol atriyumda basıncın artmasına ve pıhtı oluşumuna zemin hazırlayabilir.
İnme, beyne giden kan akışının kesilmesi sonucu beyin hücrelerinin hasar görmesidir. RKH'li hastalarda, atriyumda oluşan kan pıhtıları beyne giderek inmeye neden olabilir.
İnme tedavisi, pıhtıyı çözmeyi (trombolitik tedavi) veya pıhtıyı çıkarmayı (trombektomi) amaçlar. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, hasar o kadar az olur. RKH'li hastalarda inme riskini azaltmak için antikoagülan tedavi önemlidir.
Pulmoner emboli, akciğerlere giden kan damarlarında bir kan pıhtısının tıkanmasıdır. RKH'li hastalarda, bacaklardaki veya diğer bölgelerdeki damarlarda oluşan kan pıhtıları akciğerlere giderek pulmoner emboliye neden olabilir.
Pulmoner emboli tedavisi, antikoagülan tedavi, trombolitik tedavi (pıhtıyı çözme) veya cerrahi olarak pıhtıyı çıkarmayı içerir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, sonuçlar o kadar iyi olur. RKH'li hastalarda pulmoner emboli riskini azaltmak için risk faktörlerinin kontrol altında tutulması önemlidir.
Periferik emboli, kol veya bacaklardaki kan damarlarında bir kan pıhtısının tıkanmasıdır. RKH'li hastalarda, kalpte oluşan kan pıhtıları periferik damarlara giderek periferik emboliye neden olabilir.
Periferik emboli tedavisi, cerrahi olarak pıhtıyı çıkarmayı (embolektomi) veya pıhtıyı çözmeyi (trombolitik tedavi) içerir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, ekstremitenin kurtarılma şansı o kadar yüksek olur. RKH'li hastalarda periferik emboli riskini azaltmak için antikoagülan tedavi ve diğer risk faktörlerinin kontrol altında tutulması önemlidir.
RKH'li kadınlarda gebelik, hem anne hem de bebek için riskli olabilir. RKH, gebelik sırasında kalp yetmezliği, atriyal fibrilasyon, pulmoner hipertansiyon ve tromboembolik olaylar gibi komplikasyonları artırabilir.
RKH'li kadınların gebelik planlaması öncesinde kardiyolog ve kadın doğum uzmanından oluşan bir ekip tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Gebelik sırasında düzenli takip ve yönetim, komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir. İlaç tedavisi, gebeliğe uygun ilaçlarla değiştirilebilir ve antikoagülan tedavi gebelik sırasında dikkatle yönetilmelidir. Doğum, deneyimli bir ekip tarafından yönetilmeli ve sezaryen gerekebilir. Gebelik sonrası da yakın takip ve yönetim önemlidir.
RKH, ani ölüm riskini artırabilir. Kalp kapak hastalıkları, kalp yetmezliği, atriyal fibrilasyon ve ventriküler aritmiler ani ölüme yol açabilir.
Ani ölüm riskini azaltmak için RKH'li hastaların düzenli olarak kardiyolog tarafından takip edilmesi, ilaç tedavisine uyum göstermesi, yaşam tarzı değişikliklerine dikkat etmesi ve gerekli durumlarda cihaz tedavisi (örneğin, ICD) alması önemlidir.
Romatizmal kalp hastalığı, tedavi edilmediğinde veya yetersiz tedavi edildiğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir hastalıktır. Kalp kapak hastalıkları, kalp yetmezliği, atriyal fibrilasyon, enfektif endokardit, pulmoner hipertansiyon, tromboembolik olaylar ve gebelik komplikasyonları RKH'nin başlıca komplikasyonlarıdır. RKH'li hastaların düzenli olarak kardiyolog tarafından takip edilmesi, ilaç tedavisine uyum göstermesi, yaşam tarzı değişikliklerine dikkat etmesi ve gerekli durumlarda cerrahi veya cihaz tedavisi alması önemlidir. Erken tanı ve tedavi, komplikasyon riskini azaltmaya ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.
İlik kanserinin son evresinde neler olur?
06 11 2025 Devamını oku »
İlik kanseri kaç yaşında olur?
06 11 2025 Devamını oku »
Endoskopi Çeşitleri Nelerdir?
06 11 2025 Devamını oku »
Kemik İliği Kanseri Kanda Çıkar Mı?
06 11 2025 Devamını oku »
Kemik İliği Kanseri Nasıl Belli Olur?
06 11 2025 Devamını oku »
Pulmoner hipertansiyon hastaları seyahat edebilir mi?
06 11 2025 Devamını oku »
Kemik iliği kanserleri ne kadar yaşar?
06 11 2025 Devamını oku »
Tourette sendromu zekayı etkiler mi?
06 11 2025 Devamını oku »
Kemik iliği kanserlerinde tedavi sonrası klinik sonuçlar nelerdir?
06 11 2025 Devamını oku »