Girişimsel RadyolojiGenel RadyolojiNöroradyolojiOnkolojik RadyolojiPediatrik Radyoloji

Radyolojide Yeni Nesil Görüntüleme Teknikleri ve Klinik Uygulamaları

Radyoloji, tıp alanında hastalıkların teşhis ve tedavisinde kullanılan görüntüleme yöntemlerini içeren önemli bir disiplindir. Son yıllarda teknolojideki hızlı gelişmeler, radyoloji alanında da devrim niteliğinde yeniliklere yol açmıştır. Bu blog yazısında, radyolojideki yeni nesil görüntüleme tekniklerini ve bu tekniklerin klinik uygulamalarını ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

1. Giriş: Radyolojinin Evrimi ve Yeni Nesil Görüntüleme Tekniklerinin Önemi

Radyoloji, Wilhelm Conrad Röntgen'in 1895'te X-ışınlarını keşfetmesiyle doğmuş ve o günden bu yana sürekli gelişmiştir. Başlangıçta sadece X-ışınlarına dayalı görüntüleme yöntemleri kullanılırken, zamanla ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve nükleer tıp gibi farklı modaliteler de radyolojinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Günümüzde ise yapay zeka, derin öğrenme, nanoteknoloji ve gelişmiş yazılım algoritmaları gibi alanlardaki ilerlemeler, radyolojide yeni bir çağ başlatmıştır.

Yeni nesil görüntüleme teknikleri, geleneksel yöntemlere kıyasla daha yüksek çözünürlük, daha hızlı tarama süreleri, daha düşük radyasyon dozu, daha iyi kontrast ve daha spesifik tanısal bilgiler sunmaktadır. Bu sayede, hastalıkların erken teşhisi, doğru evrelemesi, tedaviye yanıtın değerlendirilmesi ve minimal invaziv girişimlerin planlanması gibi klinik uygulamalarda önemli avantajlar sağlamaktadır.

2. Yeni Nesil Bilgisayarlı Tomografi (BT) Teknikleri

2.1. Çift Kaynaklı BT (Dual-Source CT)

Çift kaynaklı BT, geleneksel tek kaynaklı BT sistemlerine kıyasla iki X-ışını tüpü ve iki dedektör dizisi içeren bir teknolojidir. Bu sayede, aynı anda farklı enerji seviyelerinde iki farklı görüntü seti elde edilebilir. Çift kaynaklı BT'nin başlıca avantajları şunlardır:

• Daha hızlı tarama süreleri: Özellikle kardiyak BT gibi hareket artefaktlarının önemli olduğu uygulamalarda, daha hızlı tarama süreleri daha net ve artefaktsız görüntüler elde edilmesini sağlar.
• Daha iyi temporal çözünürlük: Kalp atış hızının yüksek olduğu hastalarda bile koroner arterlerin net bir şekilde görüntülenmesini mümkün kılar.
• Enerji subtraksiyonu: Farklı enerji seviyelerindeki görüntülerin subtraksiyonu ile kalsifikasyonların ve kontrast madde tutulumunun daha iyi ayırt edilmesi sağlanır.
• Daha düşük radyasyon dozu: Bazı protokollerde, daha hızlı tarama süreleri sayesinde hastaya verilen radyasyon dozu azaltılabilir.

Klinik Uygulamaları:

• Kardiyak BT: Koroner arter hastalığının teşhisi, stentlerin değerlendirilmesi ve bypass greftlerinin takibi.
• Akciğer BT: Pulmoner emboli, akciğer nodüllerinin karakterizasyonu ve interstisyel akciğer hastalıklarının değerlendirilmesi.
• Abdominal BT: Karaciğer, pankreas ve böbrek gibi organların tümörlerinin teşhisi ve evrelemesi.

2.2. Spektral BT (Spectral CT)

Spektral BT, X-ışınlarının farklı enerji seviyelerindeki etkileşimlerini kullanarak dokuların kimyasal kompozisyonu hakkında bilgi sağlayan bir teknolojidir. Geleneksel BT'de sadece X-ışınlarının zayıflaması (attenuasyon) ölçülürken, spektral BT'de farklı enerjilerdeki zayıflama değerleri de analiz edilir. Bu sayede, dokuların daha detaylı bir şekilde karakterize edilmesi ve farklı patolojilerin ayırt edilmesi mümkün olur.

Spektral BT'nin başlıca avantajları şunlardır:

• Daha iyi doku karakterizasyonu: Kontrast madde tutulumunun değerlendirilmesi, kalsifikasyonların ve ürik asit kristallerinin ayırt edilmesi.
• Sanal monoenerjetik görüntüler: Farklı enerji seviyelerinde elde edilen görüntülerle, artefaktların azaltılması ve kontrastın optimize edilmesi.
• İyot haritalama: Kontrast madde tutulumunun kantitatif olarak ölçülmesi ve tümörlerin vaskülarizasyonunun değerlendirilmesi.
• Metal artefaktlarının azaltılması: Metal implantların neden olduğu artefaktların azaltılması ve çevredeki dokuların daha iyi görüntülenmesi.

Klinik Uygulamaları:

• Onkoloji: Tümörlerin karakterizasyonu, tedaviye yanıtın değerlendirilmesi ve metastazların tespiti.
• Nefroloji: Böbrek taşlarının kompozisyonunun belirlenmesi ve ürik asit nefropatisinin teşhisi.
• Romatoloji: Gut hastalığının teşhisi ve eklem inflamasyonunun değerlendirilmesi.
• Kardiyoloji: Miyokard perfüzyonunun değerlendirilmesi ve koroner arter plaklarının karakterizasyonu.

2.3. Düşük Doz BT (Low-Dose CT)

Düşük doz BT, hastaya verilen radyasyon dozunu önemli ölçüde azaltmayı hedefleyen bir teknolojidir. Özellikle çocuklarda ve tekrarlayan BT taramalarına ihtiyaç duyan hastalarda radyasyon maruziyetini minimize etmek büyük önem taşır. Düşük doz BT, görüntü kalitesini korurken radyasyon dozunu azaltmak için çeşitli teknikler kullanır:

• Otomatik tüp akımı modülasyonu: Hastanın vücut yapısına ve taranan bölgeye göre tüp akımını otomatik olarak ayarlar.
• Iteratif rekonstrüksiyon algoritmaları: Daha az veri ile daha iyi görüntü kalitesi elde edilmesini sağlar.
• Korumalı tarama teknikleri: Radyasyona duyarlı organların (örneğin, tiroid bezi) korunması için özel kalkanlar kullanılır.

Klinik Uygulamaları:

• Akciğer kanseri taraması: Sigara içen ve yüksek riskli bireylerde akciğer kanserinin erken teşhisi.
• Böbrek taşı takibi: Tekrarlayan böbrek taşı atakları olan hastalarda taşların büyüklüğünün ve yerinin takibi.
• Pediatrik radyoloji: Çocuklarda apandisit, pnömoni ve travma gibi durumların değerlendirilmesi.

3. Yeni Nesil Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) Teknikleri

3.1. 3 Tesla MRG (3T MRI)

3 Tesla MRG, 1.5 Tesla MRG sistemlerine kıyasla daha güçlü bir manyetik alan kullanan bir teknolojidir. Daha güçlü manyetik alan, daha yüksek sinyal-gürültü oranı ve daha iyi görüntü kalitesi sağlar. Bu sayede, daha detaylı anatomik bilgiler elde edilebilir ve daha küçük patolojiler tespit edilebilir.

3 Tesla MRG'nin başlıca avantajları şunlardır:

• Daha yüksek sinyal-gürültü oranı: Daha net ve ayrıntılı görüntüler elde edilmesini sağlar.
• Daha iyi uzaysal çözünürlük: Daha küçük yapıların (örneğin, sinirler, kan damarları) daha iyi görüntülenmesini mümkün kılar.
• Daha hızlı tarama süreleri: Bazı protokollerde, daha kısa sürede daha fazla bilgi elde edilmesini sağlar.
• Gelişmiş spektroskopi: Metabolik bilgilerin daha doğru bir şekilde ölçülmesini sağlar.

Klinik Uygulamaları:

• Nöroloji: Beyin tümörleri, multipl skleroz, inme ve epilepsi gibi hastalıkların teşhisi ve takibi.
• Ortopedi: Eklem kıkırdağı, bağlar ve kasların yaralanmalarının değerlendirilmesi.
• Kardiyoloji: Miyokard enfarktüsü, kardiyomiyopati ve kalp kapak hastalıklarının değerlendirilmesi.
• Onkoloji: Prostat, meme ve rektum gibi organların tümörlerinin teşhisi ve evrelemesi.

3.2. Difüzyon MRG (Diffusion MRI)

Difüzyon MRG, su moleküllerinin dokulardaki hareketini ölçerek doku yapısı hakkında bilgi sağlayan bir teknolojidir. Özellikle beyin ve omurilik gibi sinir sistemi dokularının değerlendirilmesinde kullanılır. Difüzyon MRG'nin en önemli uygulamalarından biri, akut iskemik inmenin erken teşhisidir.

Difüzyon MRG'nin başlıca avantajları şunlardır:

• Akut inmenin erken teşhisi: İskemik bölgedeki su moleküllerinin hareketindeki değişiklikleri göstererek inmenin ilk saatlerinde tanı konulmasını sağlar.
• Tümörlerin karakterizasyonu: Tümörlerin hücresel yoğunluğu ve yapısı hakkında bilgi verir.
• Sinir liflerinin görüntülenmesi (DTI): Beyindeki sinir liflerinin yollarının ve bütünlüğünün değerlendirilmesini sağlar.
• Abse ve tümör ayrımı: Abse ve tümör gibi kitlelerin ayırt edilmesinde yardımcı olur.

Klinik Uygulamaları:

• Nöroloji: Akut inme, beyin tümörleri, multipl skleroz, travmatik beyin hasarı ve demans gibi hastalıkların teşhisi ve takibi.
• Onkoloji: Tümörlerin karakterizasyonu ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesi.
• Psikiyatri: Şizofreni ve otizm gibi psikiyatrik bozuklukların araştırılması.

3.3. Perfüzyon MRG (Perfusion MRI)

Perfüzyon MRG, dokulara kan akışını ölçerek doku vaskülarizasyonu hakkında bilgi sağlayan bir teknolojidir. Özellikle beyin, kalp ve tümörlerin değerlendirilmesinde kullanılır. Perfüzyon MRG, kontrast madde verilerek veya verilmeden yapılabilir.

Perfüzyon MRG'nin başlıca avantajları şunlardır:

• İnme tanısı: İskemik penumbra'nın (kurtarılabilir beyin dokusu) değerlendirilmesi ve tedavi planlaması.
• Tümörlerin karakterizasyonu: Tümörlerin vaskülarizasyonu ve anjiogenezinin değerlendirilmesi.
• Miyokard perfüzyonunun değerlendirilmesi: Kalp kasına kan akışının değerlendirilmesi ve koroner arter hastalığının teşhisi.
• Organ transplantasyonu: Transplant edilen organın kanlanmasının değerlendirilmesi.

Klinik Uygulamaları:

• Nöroloji: Akut inme, beyin tümörleri, serebrovasküler hastalıklar ve demans gibi hastalıkların teşhisi ve takibi.
• Kardiyoloji: Miyokard enfarktüsü, kardiyomiyopati ve koroner arter hastalığının değerlendirilmesi.
• Onkoloji: Tümörlerin karakterizasyonu ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesi.

3.4. MR Spektroskopisi (MRS)

MR Spektroskopisi (MRS), dokulardaki metabolitlerin konsantrasyonunu ölçerek doku metabolizması hakkında bilgi sağlayan bir teknolojidir. Özellikle beyin tümörleri, metabolik hastalıklar ve nörodejeneratif hastalıkların değerlendirilmesinde kullanılır.

MRS'nin başlıca avantajları şunlardır:

• Tümörlerin karakterizasyonu: Tümörlerin metabolik profili hakkında bilgi verir ve farklı tümör tiplerinin ayırt edilmesini sağlar.
• Metabolik hastalıkların teşhisi: Bazı metabolik hastalıkların (örneğin, fenilketonüri) teşhisinde yardımcı olur.
• Nörodejeneratif hastalıkların araştırılması: Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkların patofizyolojisinin anlaşılmasına yardımcı olur.
• Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi: Tümörlerin tedaviye yanıtının metabolik değişiklikler üzerinden değerlendirilmesini sağlar.

Klinik Uygulamaları:

• Nöroloji: Beyin tümörleri, metabolik hastalıklar, nörodejeneratif hastalıklar, epilepsi ve inme gibi hastalıkların teşhisi ve takibi.
• Onkoloji: Tümörlerin karakterizasyonu ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesi.

4. Yeni Nesil Ultrason Teknikleri

4.1. Elastografi

Elastografi, dokuların sertliğini ölçerek doku yapısı hakkında bilgi sağlayan bir ultrason tekniğidir. Özellikle karaciğer fibrozisi, meme tümörleri ve tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde kullanılır. Elastografi, elle yapılan palpasyonun objektif bir ölçümüdür.

Elastografinin başlıca avantajları şunlardır:

• Karaciğer fibrozisinin değerlendirilmesi: Karaciğer biyopsisine alternatif olarak karaciğer fibrozisinin evrelemesinde kullanılır.
• Meme tümörlerinin karakterizasyonu: Meme tümörlerinin iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığının belirlenmesinde yardımcı olur.
• Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesi: Tiroid nodüllerinin kanser riskinin belirlenmesinde yardımcı olur.
• Kas ve tendon yaralanmalarının değerlendirilmesi: Kas ve tendonların sertliğindeki değişikliklerin değerlendirilmesini sağlar.

Klinik Uygulamaları:

• Gastroenteroloji: Karaciğer fibrozisi, kronik hepatit ve siroz gibi karaciğer hastalıklarının teşhisi ve takibi.
• Meme radyolojisi: Meme tümörlerinin karakterizasyonu ve biyopsi ihtiyacının belirlenmesi.
• Endokrinoloji: Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesi ve kanser riskinin belirlenmesi.
• Spor hekimliği: Kas ve tendon yaralanmalarının değerlendirilmesi.

4.2. Kontrastlı Ultrason (CEUS)

Kontrastlı ultrason (CEUS), damar içinden verilen mikron boyutundaki kontrast maddeler sayesinde kanlanmayı ve doku perfüzyonunu daha iyi görüntülemeyi sağlayan bir ultrason tekniğidir. Özellikle karaciğer, böbrek ve tümörlerin değerlendirilmesinde kullanılır.

CEUS'un başlıca avantajları şunlardır:

• Karaciğer tümörlerinin karakterizasyonu: Karaciğer tümörlerinin iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığının belirlenmesinde yardımcı olur.
• Böbrek tümörlerinin karakterizasyonu: Böbrek tümörlerinin vaskülarizasyonunun değerlendirilmesini sağlar.
• Tümörlerin tedaviye yanıtının değerlendirilmesi: Tümörlerin kanlanmasındaki değişikliklerin değerlendirilmesini sağlar.
• Abse ve tümör ayrımı: Abse ve tümör gibi kitlelerin ayırt edilmesinde yardımcı olur.

Klinik Uygulamaları:

• Gastroenteroloji: Karaciğer tümörleri, hepatosellüler karsinom ve fokal nodüler hiperplazi gibi karaciğer hastalıklarının teşhisi ve takibi.
• Üroloji: Böbrek tümörleri, renal hücreli karsinom ve anjiyomiyolipom gibi böbrek hastalıklarının teşhisi ve takibi.
• Onkoloji: Tümörlerin karakterizasyonu ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesi.

4.3. Yüksek Yoğunluklu Odaklanmış Ultrason (HIFU)

Yüksek yoğunluklu odaklanmış ultrason (HIFU), ultrason enerjisini belirli bir noktaya odaklayarak dokuları ısıtan ve tahrip eden bir tedavi yöntemidir. Özellikle rahim miyomları, prostat kanseri ve kemik tümörlerinin tedavisinde kullanılır. HIFU, minimal invaziv bir tedavi yöntemidir.

HIFU'nun başlıca avantajları şunlardır:

• Minimal invaziv: Cerrahi kesi gerektirmez.
• Hızlı iyileşme: Hastalar genellikle kısa sürede normal aktivitelerine dönebilirler.
• Hedefe yönelik tedavi: Sadece hedeflenen dokular tahrip edilir, çevredeki sağlıklı dokular korunur.
• Ağrısız: İşlem genellikle ağrısızdır veya minimal ağrıya neden olur.

Klinik Uygulamaları:

• Jinekoloji: Rahim miyomlarının tedavisi.
• Üroloji: Prostat kanserinin tedavisi.
• Ortopedi: Kemik tümörlerinin tedavisi.
• Onkoloji: Karaciğer ve böbrek tümörlerinin tedavisi (araştırma aşamasında).

5. Nükleer Tıpta Yeni Gelişmeler

5.1. PET/MRG (PET/MRI)

PET/MRG, pozitron emisyon tomografisi (PET) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) teknolojilerini birleştiren bir hibrit görüntüleme yöntemidir. PET, dokulardaki metabolik aktiviteyi gösterirken, MRG anatomik detayları sağlar. Bu sayede, PET/MRG hem fonksiyonel hem de anatomik bilgileri aynı anda elde etmeyi mümkün kılar.

PET/MRG'nin başlıca avantajları şunlardır:

• Daha iyi tanısal doğruluk: PET ve MRG'nin avantajlarını birleştirerek daha doğru tanı konulmasını sağlar.
• Daha düşük radyasyon dozu: Bazı protokollerde, PET/BT'ye kıyasla hastaya verilen radyasyon dozu azaltılabilir.
• Daha iyi doku kontrastı: MRG'nin üstün doku kontrastı sayesinde lezyonların daha iyi görüntülenmesini sağlar.
• Tek seansta kapsamlı değerlendirme: Hem fonksiyonel hem de anatomik bilgilerin tek seansta elde edilmesini sağlar.

Klinik Uygulamaları:

• Onkoloji: Tümörlerin teşhisi, evrelemesi, tedaviye yanıtın değerlendirilmesi ve metastazların tespiti.
• Nöroloji: Epilepsi, demans ve parkinson hastalığı gibi nörolojik hastalıkların araştırılması.
• Kardiyoloji: Miyokard perfüzyonunun değerlendirilmesi ve kardiyak inflamasyonun tespiti.
• Pediatrik radyoloji: Çocuklarda tümörlerin ve inflamatuvar hastalıkların değerlendirilmesi.

5.2. Yeni Radyofarmasötikler

Nükleer tıpta, yeni radyofarmasötiklerin geliştirilmesi, hastalıkların daha spesifik ve hassas bir şekilde görüntülenmesini sağlamaktadır. Örneğin, prostat kanseri için geliştirilen PSMA (prostat spesifik membran antijeni) hedefli radyofarmasötikler, prostat kanserinin teşhisi ve evrelemesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Yeni radyofarmasötiklerin başlıca avantajları şunlardır:

• Daha yüksek spesifite: Hedef dokuya daha iyi bağlanarak daha doğru ve güvenilir sonuçlar elde edilmesini sağlar.
• Daha yüksek hassasiyet: Daha küçük lezyonların ve metastazların tespit edilmesini mümkün kılar.
• Daha düşük radyasyon dozu: Bazı radyofarmasötikler, daha düşük radyasyon dozu ile aynı tanısal bilgileri sağlayabilir.
• Teranostik uygulamalar: Bazı radyofarmasötikler, hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılabilir.

Klinik Uygulamaları:

• Onkoloji: Prostat kanseri, nöroendokrin tümörler, meme kanseri ve akciğer kanseri gibi tümörlerin teşhisi, evrelemesi ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesi.
• Nöroloji: Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı ve epilepsi gibi nörolojik hastalıkların araştırılması.
• Kardiyoloji: Miyokard perfüzyonunun değerlendirilmesi ve kardiyak inflamasyonun tespiti.
• Enfeksiyon hastalıkları: Enfeksiyon odaklarının tespiti ve inflamasyonun değerlendirilmesi.

6. Yapay Zeka ve Derin Öğrenmenin Radyolojideki Rolü

Yapay zeka (YZ) ve derin öğrenme (DL), radyoloji alanında hızla yayılan ve büyük potansiyele sahip teknolojilerdir. YZ ve DL algoritmaları, görüntülerin otomatik olarak analiz edilmesi, hastalıkların erken teşhisi, tedavi planlaması ve radyologların iş yükünün azaltılması gibi birçok alanda kullanılabilir.

Yapay zeka ve derin öğrenmenin radyolojideki başlıca uygulamaları şunlardır:

• Görüntü analizi: YZ algoritmaları, BT, MRG ve ultrason görüntülerindeki lezyonları otomatik olarak tespit edebilir ve karakterize edebilir.
• Hastalık teşhisi: YZ algoritmaları, radyolojik görüntüleri analiz ederek hastalıkların erken teşhisine yardımcı olabilir.
• Tedavi planlaması: YZ algoritmaları, radyolojik görüntülerden elde edilen bilgilerle tedavi planlamasına yardımcı olabilir.
• Radyologların iş yükünün azaltılması: YZ algoritmaları, rutin görevleri otomatikleştirerek radyologların iş yükünü azaltabilir.
• Raporlama: Otomatik rapor oluşturma sistemleri, radyolojik bulguları otomatik olarak raporlayabilir.

Örnek Uygulamalar:

• Akciğer nodüllerinin otomatik tespiti ve karakterizasyonu.
• Meme kanseri taramasında mamografi görüntülerinin analizi.
• İnme tanısında beyin BT ve MRG görüntülerinin analizi.
• Diz osteoartritinin değerlendirilmesinde diz MRG görüntülerinin analizi.
• COVID-19 pnömonisinin tanısında akciğer BT görüntülerinin analizi.

Yapay zeka ve derin öğrenme, radyoloji alanında devrim yaratma potansiyeline sahiptir. Ancak, bu teknolojilerin klinik uygulamalarda yaygın olarak kullanılabilmesi için daha fazla araştırma, validasyon ve düzenleyici onay gerekmektedir.

7. Geleceğe Bakış: Radyolojide Beklenen Gelişmeler

Radyoloji, teknolojik gelişmelerle birlikte sürekli değişen ve gelişen bir alandır. Gelecekte radyolojide beklenen bazı önemli gelişmeler şunlardır:

• Daha hassas ve spesifik görüntüleme teknikleri: Nanoteknoloji, moleküler görüntüleme ve genetik görüntüleme gibi alanlardaki ilerlemeler, hastalıkların daha erken ve daha doğru bir şekilde teşhis edilmesini sağlayacaktır.
• Daha kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımları: Radyolojik görüntüleme, hastaların bireysel özelliklerine göre tedavi planlamasına yardımcı olacaktır.
• Daha az invaziv girişimler: Görüntüleme kılavuzluğunda yapılan minimal invaziv girişimler, cerrahi müdahalelere alternatif olarak daha sık kullanılacaktır.
• Tele-radyoloji ve uzaktan hasta takibi: Radyolojik görüntülerin uzaktan değerlendirilmesi ve hastaların uzaktan takibi, sağlık hizmetlerinin erişilebilirliğini artıracaktır.
• Yapay zeka ve derin öğrenmenin daha yaygın kullanımı: YZ ve DL algoritmaları, radyoloji alanında daha fazla uygulama alanı bulacak ve radyologların iş akışını iyileştirecektir.

8. Sonuç

Radyolojideki yeni nesil görüntüleme teknikleri, hastalıkların teşhis ve tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu teknikler, daha yüksek çözünürlük, daha hızlı tarama süreleri, daha düşük radyasyon dozu ve daha spesifik tanısal bilgiler sunarak klinik uygulamalarda önemli avantajlar sağlamaktadır. Yapay zeka ve derin öğrenme gibi teknolojilerin radyoloji alanındaki entegrasyonu, gelecekte daha da büyük gelişmelerin önünü açacaktır. Radyoloji uzmanları, bu yeni teknolojileri yakından takip ederek ve klinik uygulamalara entegre ederek hastalarına daha iyi hizmet sunabilirler.